Άγιος Παΐσιος - Λόγοι περί Σταυρού (Μέρος 2ο)

Οι σταυροί των δοκιμασιών

Ο Σταυρός του Χριστου έχει μεγάλη δύναμη. Όταν ήμουν δόκιμος μοναχός, με πολεμούσαν πολύ τα ταγκαλάκια. το βράδυ, που ήμουν στο κελλί, μού χτυπούσαν συνεχώς την πόρτα και έλεγαν: «Δι” ευχών των Άγιων Πατέρων». Άνοιγα την πόρτα και, παρόλο που δεν έβλεπα κανέναν, με έπιανε φόβος. Μετά, δεν με χωρούσε ο τόπος μού ηταν άδύνατον να μείνω μέσα στο κελλί. Ύπέφερα, έκλαιγα, έκανα προσευχή, τίποτε. Έβγαινα έξω.

Ένα βράδυ, μετά το Απόδειπνο, με βλέπει έξω ένας Προίστάμενος τής Μονής. «Παιδί μου, μού λέει, γιατί δεν πάς στο κελλάκι σου; Βλέπεις κανέναν Πατέρα να γυρνάη έξω; Οι Πατέρες κάνουν προσευχή στά κελλιά τους». Άρχισα να κλαίω και τού ειπα τί συμβαίνει. Μού φέρνει τότε λίγο Τίμιο Ξύλο σε ένα κεράκι και μού λέει: «Πήγαινε, παιδί μου, ήσυχος τώρα στο κελλί σου».

Μόλις έκλεισα την πόρτα, άκουσα Αμέσως δυνατά: «Δι” ευχών τών Αγίων Πατέρων». «Αμήν», είπα. Ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ένας άστυνομικός με πλήρη στολή. Τα γαλόνια τα φορούσε λοξά στο μανίκι, όπως παλιά οί άστυνομικοί, και άρχισε να φωνάζη: «Έ, παλιοκαλόγερε, εσύ άδιάβαστος , τί το έχεις αύτό το ξύλο;». Και άρχισε να γελάη με τό… «γλυκό» του γέλιο. Φώναζε, άλλά δεν μπορούσε να πλησιάση, γιατί είχα το Τίμιο Ξύλο. «Κύριε Ιησού Χριστέ», φώναξα, και έγινε καπνός ο «άστυνομικός»!

***

Παλιά, που δεν ύπήρχαν ρολόγια, οί μοναχοί μετρούσαν την ώρα τής προσευχής με το κομποσχοίνι, άλλά οί κόμποι τού κομποσχοινιού ήταν άπλοί. Κάποτε ένας άσκητής έκανε πολύ άγώνα, πολλές μετάνοιες κ.λπ., και ο διάβολος πήγαινε και έλυνε τούς κόμπους τού κομποσχοινιού του. Έκανε, έκανε μετάνοιες ο καημένος και άπέκαμε, γιατί δεν μπορούσε να τις μετρά, άφού ο διάβολος τού έλυνε συνέχεια τούς κόμπους. Τότε παρουσιάσθηκε Άγγελος Κυρίου και τού δίδαξε πώς να πλέκη τούς κόμπους, ώστε σε κάθε κόμπο να σχηματίζωνται έννέα σταυροί. Ο διάβολος μετά, ο όποιος τρέμει τον σταυρό, δεν μπορούσε νά τούς λύση. Έτσι κάθε κόμπος τού κομποσχοινιού έχει έννέα σταυρούς, που συμβολίζουν τα έννέα τάγματα τών Αγγέλων.

Γέροντα, τί σημαίνουν οί τριάντα τρεις, οί πενήντα, οί εκατό και οί τριακόσιοι κόμποι που έχουν τα κομποσχοίνια;

Μόνον ο άριθμός τριάντα τρία είναι συμβολικός: συμβολίζει τα τριάντα τρία χρόνια που έζησε ο Χριστός έπάνω στήν γή. Οί άλλοι άριθμοί άπλώς μάς βοηθούν να μετράμε τις μετάνοιες που κάνουμε ή πόσες φορές θά πούμε τήν εύχή.

Μερικές μηχανές έχουν ενα σχοινί με μιά χειρολαβή στήν άκρη και, όταν θέλης να τις βάλης μπρος, τραβας μερικές φορές το σχοινί με δύναμη, μέχρι να ξεπαγώσουν τα παγωμένα λάδια. Έτσι και το κομποσχοίνι είναι το σχοινί το όποιο τραβάμε μία, δύο, πέντε, δέκα φορές και ξεπαγώνουν τά πνευματικά λάδια και παίρνει μπρος η πνευματική μηχανή τής άδιαλείπτου προσευχής, οπότε δουλεύει μετά μόνη της η καρδιά στήν εύχή. Άλλά, και όταν η καρδιά πάρη μπρος στήν εύχή, και πάλι δεν πρέπει να καταργήσουμε το κομποσχοίνι, για να μήν παρακινηθούν και άλλοι να το καταργήσουν, ενώ δεν πήρε άκόμη μπρος η καρδιά τους στήν εύχή.

***

Να άγαπάμε λίγο και τον πόνο. Η άρρώστια είναι μεγάλη εύλογία για τον άνθρωπο. Όταν ο άνθρωπος το καταλάβη αύτό, την δέχεται με χαρά και ψάλλει με χαρά: «Εύλογήσω τον Κύριον έν παντί καιρω».

Θυμάμαι, ο καημένος ΓεροΓαβριήλ στά Καρούλια, είχε πόνους, πόνους… Και όταν πονούσε, έψελνε. Ήταν τεντωμένος συνέχεια κάτω. Έλεγε: «Μού λένε «σταυρός, σταυρός!», άλλά καρφιά δεν έχω! Χωρίς καρφιά, τί σταυρός είναι;».

Πόσο καιρό κράτησε αύτό, Γέροντα;

Αρκετό διάστημα κανα δυό χρόνια. Ηταν τελείως μόνος του. Και να δήτε, το κελλί του ειχε άνοίξει άπό κάτω μιά ρωγμή και χειμώνα καιρό εφερνε άπό την θάλασσα ενα …άεράκι φρέσκο, φρέσκο! Άλλά εκείνος μέσα στους πόνους και στο κρύο εψελνε και δοξολογούσε τον Θεό.

Στήν άρρώστια η ψαλμωδία είναι φάρμακο. Και βαριά άρρωστος να είναι κανείς, και να πονάη πολύ, άμα άκούση ψαλμωδία, μαλακώνει ο πόνος του. Άν μπορή και ο ίδιος λίγο να ψάλη, τότε το γλεντάει. Νά, εγώ άπόψε που πονουσα, εψελνα στήν διαπασών. Όσο κουράγιο ειχα, το έδωσα εκεί. Ξέρεις πόση δύναμη μού εδωσε αυτή η ψαλμωδία;

***

«Εγώ είμαι δεξιός», μού είπε ένας πού δεν είχε καμμιά σχέση με την Εκκλησία. «Άμα δεν κάνης σταυρό, τι ωφελεί; τού είπα. Το χέρι πού δεν κάνει σταυρό τι ωφελεί πού είναι δεξί; Σε τι διαφέρει από το αριστερό πού δεν κάνει σταυρό; Εκείνο έτσι και αλλιώς δεν κάνει σταυρό». Αν εσύ είσαι δεξιός και δεν κάνης σταυρό, σε τι διαφέρεις από τους αριστερούς; ο σκοπός είναι να είσαι άνθρωπος πνευματικός, να ζεις κοντά στον Χριστό, τότε βοηθάς και τους άλλους.

***

Εμείς ζούμε στον καιρό της Χάριτος, γι” αυτό δέν έχουμε ελαφρυντικά. Είμαστε βαπτισμένοι, έχουμε καί τόν Παράκλητο, τά έχουμε όλα. Τότε δέν είχε σταυρωθή ακόμη ο Χριστός, καί είχε, κατά κάποιον τρόπο, εξουσία ο διάβολος καί εύκολα παρέσυρε τους ανθρώπους. Μετά τήν Σταύρωση δόθηκε σ” όλους η δυνατότητα άπό τόν Χριστό νά έχουν τόν θειο φωτισμό. Θυσιάσθηκε ο Χριστός καί μας ελευθέρωσε. Βαπτισθήκαμε στό όνομα Του. Τήν μπρίζα τήν έχει συνέχεια βαλμένη. Τώρα έμεϊς γινόμαστε αιτία νά μήν περνάη τό ρεύμα τής θείας Χάριτος, γιατί αφήνουμε τά καλώδια μας σκουριασμένα.

***

Ο Θεός είναι καλός- θέλει όλοι νά σωθούμε. Αν ήταν νά σωθουν μόνο λίγοι, τότε γιατί σταυρώθηκε ο Χριστός; Δεν είναι στενή η πύλη του Παραδείσου. Χωράει όλους τους ανθρώπους πού σκύβουν ταπεινά και δεν είναι φουσκωμένοι από υπερηφάνεια, αρκεί νά μετανοήσουν, νά δώσουν δηλαδή το φορτίο των αμαρτιών τους στον Χριστό, και τότε χωρούν νά περάσουν εύκολα άπό τήν πύλη.

Έπειτα, έχουμε καί το δικαιολογητικό ότι είμαστε χωματένιοι• δεν είμαστε μόνον πνεύμα όπως οι Άγγελοι. Είμαστε όμως αδικαιολόγητοι, όταν δεν μετανοούμε καί δεν πλησιάζουμε τόν Σωτήρα μας ταπεινά. Ο ληστής στον σταυρό, ένα «εύλόγησον» είπε καί σώθηκε. Η σωτηρία τού ανθρώπου εξαρτάται άπό το δευτερόλεπτο, όχι άπό το λεπτό. Ο άνθρωπος μέ έναν ταπεινό λογισμό σώζεται, ενώ, αν φέρη έναν υπερήφανο λογισμό, τά χάνει όλα. Άπό φιλότιμο καί μόνον πρέπει νά σωθούμε. Δέν υπάρχει μεγαλύτερος πόνος γιά τόν Θεό άπό το νά δη τόν άνθρωπο στην κόλαση. Νομίζω ότι καί μόνον η ευγνωμοσύνη στον Θεό γιά τίς πολλές Του ευλογίες καί η ταπεινή συμπεριφορά μέ αγάπη προς τίς εικόνες Του, τους συνανθρώπους μας, μέ λίγο φιλότιμο αγώνα, είναι αρκετά, γιά νά έχουμε αναπαυμένη τήν ψυχή μας καί σ” αυτήν τήν ζωή καί στην άλλη.

***

– Γέροντα, μπορεί κάνεις νά πειραχθη άπό την εκδήλωση της ευλάβειας του άλλου;

– Νά σου πω, όταν κάνη κανείς μεγάλο σταυρό, άλλα τόν κάνη άπλα, ταπεινά, δεν πειράζει τόν άλλον. Άλλα, όταν κοιτάη αν τόν βλέπουν οι άλλοι και κάνη συνέχεια σταυρούς, τότε θά αρχίσουν νά τόν κοροϊδεύουν. Ή, όταν περνάη εξω άπό έναν Ναό και κοιτάη αν εχη κόσμο, ή κάνη καί… υπομονή νά μαζευθή λίγος κόσμος, και τότε άρχίζη νά κάνη σταυρούς καί μετάνοιες, γιά νά τόν δουν, έχουν δίκιο νά τόν κοροϊδεύουν. Βλέπεις, το κοσμικό πνεύμα αποδοκιμάζεται. Η πραγματική ευλάβεια, όταν ύπάρχη, φαίνεται. Τό «ευσχημόνως» γίνεται «άσχημόνως», χωρίς πραγματική ευλάβεια.

*Λόγοι Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου