Ο ιός της δοκιμασίας.

Γράφει ο π. Κωνσταντίνος Κατσουλιέρης*

---

Αναμφίβολα  σαν κοινωνία βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα τρομακτικό γεγονός, με μια πανδημία, που κανείς δεν περίμενε πως θα μας βρει και η αλήθεια είναι πως και εμείς στην εκκλησία βρεθήκαμε πνευματικά απροετοίμαστοι.

Αυτό συνέβη διότι είχαμε μάθει να ενεργούμε μέσα σε μια καθημερινότητα με κανόνες και ωράριο, μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο, το οποίο δεν το αρνούμαστε βέβαια, αλλά δεν αρκεί από μόνο του να διασφαλίσει την πνευματική θεραπεία και ολοκλήρωση. Και αυτό δεν είναι κάτι καινούριο· το Ευαγγέλιο είναι γεμάτο από τέτοιες εικόνες.

Εικόνες Γραμματέων-Φαρισαίων· Φαρισαίων όχι απαραίτητα από πρόθεση αλλά από ανασφάλεια και αγνωσία, ίσως και από τη βολή μας που και σε αυτή την περίπτωση προκαλούν το ίδιο καταστροφικό αποτέλεσμα.

Ο Κύριος αντίθετα μας δίνει πάμπολλες φορές την δυνατότητα να μη τηρηθεί το κανονιστικό πλαίσιο της εκκλησίας μας όταν ο άνθρωπος κινδυνεύει ή όταν βρίσκεται σε μια κατάσταση και θέλει να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση ακόμα και αν χάνεται το μέτρο.

Αυτό δε σημαίνει ότι ο Ιησούς δεν προτιμά το ρυθμιστικό και λειτουργικό πλαίσιο της θρησκευτικής μας ζωής· το προκρίνει και το επιθυμεί.

Μας καλεί όμως να δούμε μακρύτερα, να δούμε την ουσία, θεωρώντας το πλαίσιο αυτό αναγκαίο για να δικαιωθεί ο άνθρωπος ενώπιον Θεού και συν-ανθρώπου και όχι σαν μέσο καταδυνάστευσης του ανθρώπου.

Υπάρχει πάντοτε ένας δυνατός αγώνας ανάμεσα στην προσπάθεια για σωτηρία και στην στυγνή τυπολατρία.

Κάπου είχα διαβάσει μια φράση που είχε πει ένας Άγιος της Εκκλησίας μας (νομίζω ο Άγιος Παΐσιος)· είπε λοιπόν πως το Πηδάλιο το ονομάζουμε έτσι, ακριβώς διότι μπορούμε να το ‘’στρίβουμε’’ κατ’ αυτό τον τρόπο ανάλογα με τις ανάγκες του ανθρώπου.

Αυτή η φράση αντανακλά το πνεύμα του Ευαγγελίου. Τώρα βεβαίως ακολουθεί το δίλημμα, ποιος είναι αυτός που θα μας ορίσει πόσο θα ‘’στρέψουμε’’ το Πηδάλιο και προς ποια κατεύθυνση.

Αυτός δε θα είναι σίγουρα κάποιος που δε μπορεί να ‘’δει’’ πέρα από τις εντολές,  αλλά ούτε και κάποιος που είναι πολύ ‘’άνετος’’.

Χρειάζεται κάποιος που μπορεί με βάση το θεολογικό πλαίσιο να κατανοεί την ανθρώπινη ανάγκη, ώστε να μπορεί να κατευθύνει σωστά τον πλανεμένο και μπερδεμένο άνθρωπο. 

Αυτή ακριβώς η κατάσταση είναι που επικρατεί σήμερα, εξαιτίας του κοροναϊού και η δοκιμασία μας εκεί ακριβώς θα κριθεί, δηλαδή στην μονόφθαλμη τήρηση του κανονισμού ή στην προφύλαξη της υγείας των ανθρώπων και κυρίως στην ορθή καθοδήγηση των πιστών ακόμα και αν αναγκαστούμε να παραβούμε κάποιους από τους κανόνες της εκκλησίας μας;

Ας δούμε τι έπραξε ο Κύριος σε δύο περιπτώσεις· φέρτε, λοιπόν, στο μυαλό σας τον γάμο στην Κανά όπου ο Ιησούς μετέτρεψε το νερό σε κρασί.

‘’Καὶ ὑστερήσαντος οἴνου λέγει ἡ μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ πρὸς αὐτόν· Οἶνον οὐκ ἔχουσιν’’, μας εξιστορεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης! Είχαμε λοιπόν ένα γάμο στον οποίο κλήθηκαν και ο Ιησούς και οι μαθητές του.

Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του γάμου και ενώ όλοι ευφραίνονταν, το κρασί τελείωσε· τότε η Μητέρα του Ιησού του το είπε και Αυτός αμέσως μετέτρεψε το νερό στις υδρίες (ὑδρίαι λίθιναι ἓξ κείμεναι) σε κρασί ακριβώς για να συνεχιστεί η χαρά του ζευγαριού και των καλεσμένων.

Σε καμιά περίπτωση δεν διαπιστώνουμε ότι δεν επιθυμούσε την παροχή περισσότερου οίνου, ακόμα και αν είχαν πιει λίγο ή αρκετά περισσότερο (Πᾶς ἄνθρωπος πρῶτον τὸν καλὸν οἶνον τίθησι, καὶ ὅταν μεθυσθῶσι, τότε τὸν ἐλάσσω· σὺ τετήρηκας τὸν καλὸν οἶνον ἕως ἄρτι)· 

Τι θα σχολίαζε ένας καλός χριστιανός σε αυτή την περίπτωση; Θα τολμούσε να πει ότι ο Ιησούς ξεπέρασε το μέτρο; Αναλογιστείτε:  «Μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ὧ ἐστίν ἀσωτεία»(Εφ.5,18).

Ας δούμε διδακτικά και μία ακόμα περίπτωση· Σύμφωνα με την αφήγηση του ευαγγελιστή Ματθαίου, όταν ο Ιησούς πέρασε με τους μαθητές του μέσα από σπαρμένα χωράφια και έτριψαν στάχυα με τα χέρια τους για να φάνε τους σπόρους του σιταριού, οι Φαρισαίοι τούς κατηγόρησαν για παραβίαση του νόμου του Σαββάτου.

Ο Ιησούς όμως τούς αποκρίθηκε: «Δε διαβάσατε στη Γραφή τι έκανε ο Δαβίδ όταν πείνασε αυτός κι οι σύντροφοί του; Πως μπήκε στο ναό του Θεού, κι έφαγε τους άρτους της προθέσεως, που δεν επιτρεπόταν από το νόμο να τους φάει ούτε αυτός ούτε οι σύντροφοί του παρά μόνο οι ιερείς;»

Και συνέχισε λέγοντας: «Εδώ έχουμε κάτι ανώτερο από το ναό. Κι αν είχατε καταλάβει τι σημαίνει "αγάπη θέλω και όχι θυσία", δε θα καταδικάζατε αυτούς τους αθώους ανθρώπους. Άλλωστε ο Υιός του Ανθρώπου εξουσιάζει και το Σάββατο.

Μα καλά θα ξανασχολιάσει ένας καλός χριστιανός και ο Δαβίδ και ο Ιησούς πάλι δεν τήρησαν τους κανόνες;

Μπορούμε να αναφέρουμε πάρα πολλές περιπτώσεις από το Ευαγγέλιο αλλά και από την παράδοση της εκκλησίας μας, κατά τις οποίες για την εξυπηρέτηση του ανθρώπου (ψυχικώς και σωματικώς) καταλύονται οι κανόνες ή το μέτρο· νομίζω ότι κάποιος με αυτές τις γνώσεις θα άξιζε να κάνει μια τέτοια μελέτη.

Στα δύο παραπάνω παραδείγματα, είναι σημαντικό ακόμα να τονίσουμε ότι για το πρώτο έχουμε παραβίαση του μέτρου για να εξυπηρετηθεί ψυχικά και συναισθηματικά ο άνθρωπος· εδώ μας επισημαίνεται ότι ο Κύριος δεν είναι φειδωλός στη χαρά του ανθρώπου. Αντίθετα επιθυμεί να συνεχιστεί η χαρά και να μη διακοπεί από την έλλειψη.

Το δεύτερο παράδειγμα αφορά την υγεία του ανθρώπου με την κάλυψη της ανάγκης για τροφή.  Και τα δύο συμπληρώνουν ολιστικά  τον Άνθρωπο και τις ανάγκες του.

Και τα δύο δεν καταλύουν τους νόμους της εκκλησίας μας γιατί πάνω από όλα το σημαντικότερο είναι ο Άνθρωπος (‘’καὶ τὸ ἀγα πᾶν τὸν πλησίον ὡς ἑαυτὸν πλεῖόν ἐστι πάντων τῶν  ὁ   λοκαυ τωμάτων καὶ θυσι ῶν’’ Μάρκος ΙΒ 33). Πάντως σε καμία περίπτωση δεν είναι στη σκέψη του Κυρίου αυτές οι εξαιρέσεις να γίνουν ο κανόνας.

Τώρα έρχεται η στιγμή της γνώσης και της επίγνωσης… όταν λοιπόν γνωρίζεις καλέ μου χριστιανέ ότι ο καταστροφικός ιός του φαρισαϊσμού και κοροναϊού  μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα σε κλειστά περιβάλλοντα κάθεσαι και αναρωτιέσαι γιατί κλείνουν οι εκκλησίες και όχι π.χ. τα σούπερ μάρκετ;

Η ανάγκη για εκκλησιασμό μπαίνει στη ζυγαριά με την ανάγκη για φαγητό και για την καθαριότητα που είναι πρώτιστο αγαθό για τον άνθρωπο όπως είδαμε και από την ιστορία του Δαβίδ παραπάνω;

Ακόμα και αν δεν έγινε η πρόθεση γιατί οι άρτοι φαγώθηκαν, σώθηκαν όμως οι άνθρωποι. Δηλαδή δεν έπρεπε να φαγωθούν οι άρτοι για να γίνει η πρόθεση και να μείνουν νηστικοί οι άνθρωποι; 

Τέτοια ερωτήματα μπορούμε να βρούμε και να απαντήσουμε πολλά.  Η σωστή επιλογή είναι ότι μπορούμε να κάνουμε και τα δύο με διάκριση και σύνεση χωρίς να είμαστε έξω από το πνεύμα του ευαγγελίου βοηθώντας τον Άνθρωπο.

Η προσευχή και η δικαίωση του ανθρώπου από το Θεό δε σταματάει ακόμα και αν δεν πάμε στην εκκλησία, όταν η ανάγκη το επιβάλλει.

Όπως ο άνθρωπος δεν καταδικάζεται με αιώνια κόλαση από μερικά λάθη που έκανε, έτσι και δεν δικαιώνεται με μερικά καλά που έκανε. Η πορεία μας στο χρόνο είναι αυτή που θα βαρύνει προς το ένα μέρος ή το άλλο. Και ο χρόνος είναι πάντα αρκετός· οι πράξεις όμως μας οδηγούν. 

Κλείνοντας, η ανάγκη τώρα μας καλεί να εργαστούμε πνευματικά από το σπίτι. Αυτή είναι η δοκιμασία μας. Αυτή η δοκιμασία θα διακρίνει τους ορθόδοξους από τους φαρισαίους, την ουσία από την τυπολατρεία. 

Αυτός θα είναι ο ιός της δοκιμασίας μας…..

* Ο π. Κωνσταντίνος είναι κληρικός της ιεράς Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας, εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου - Παραλίας Αυλίδος

Πηγή:   romfea.gr