"Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου,
πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας καί
ἀργολογίας μή μοι δῷς,
πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς
καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ,
ναί Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν
τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου".
Ἡ μάχαιρα τῆς προσευχῆς
Μέσα σ' αὐτή τήν συμπλοκή ἐκεῖνο πού μπορεῖ νά βοηθήσει στήν αὐθεντική ξεκαθάριση εἶναι τό μαχαίρι τῆς προσευχῆς. Βέβαια στόν δικό μας ἀδόκιμο νοῦ αὐτή ἡ φράση φαίνεται περίεργη καί γιατί ὄχι ἀκατανόητη. Γιατί ἐμεῖς οἱ χριστιανοί ἔχουμε σχηματισμένη μέσα μας παράσταση τῆς ἐννοίας τῆς προσευχῆς. Ἔτσι τήν προσευχή τήν καταλαβαίνουμε σάν μιά ἤρεμη ψυχική καί πνευματική λειτουργία. Σάν μιά κίνηση τῆς ψυχῆς πού ἐκφράζεται μέσα στό χῶρο τῆς σιωπῆς, τῆς περισυλλογῆς καί τῆς ἡσυχίας. Καί ἀναμφίβολα εἶναι καί αὐτή μιά ὄψη τῆς λειτουργίας τῆς προσευχῆς.
Στήν εὐαγγελική ὅμως ἐκδοχή ἡ προσευχή εἶναι πράγματι ἡ μάχαιρα. Μιά πνευματική λειτουργία μέ ἀσύλληπτη δραστικότητα. Ἡ προσευχή εἶναι τό ὄργανο τοῦ ἐσωτερικοῦ διαλόγου πού ξεχωρίζει καί δίνει τήν δυνατότητα στόν ἄνθρωπο νά σταθῆ μπροστά στόν ἑαυτό του. Στόν αὐθεντικό καί γνήσιο ἑαυτό του. Βλέπετε τέτοιοι προβληματισμοί δέν ἀπασχολοῦν συνήθως τόν χριστιανό ἄνθρωπο μέ τήν "δεδομένη" πνευματικότητα. Διότι θεωρεῖ κάποια πράγματα αὐτονόητα. Ὅσο πιό αὐτονόητα ὅμως τά θεωρεῖ, τόσο πιό μακρυά βρίσκεται ἀπό τήν ἀλήθεια.
Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι, πού στερούμεθα τῆς δυνατότητος μιᾶς αὐθεντικῆς αὐτογνωσίας (ὅπως οἱ ἅγιοι), δημιουργοῦμε στή φαντασία μας μιά εἰκόνα γιά τόν ἑαυτό μας ὅπως τή θέλουμε, ἤ ἀκριβέστερα νομίζουμε πώς τή θέλουμε. Κλείνουμε τά μάτια μπροστά στίς ἀτέλειες καί ἀδυναμίες τοῦ ἑαυτοῦ μας (τόν δικαιολογοῦμε, κάτι πού δέν κάνουμε πολύ τακτικά γιά τόν ἄλλον) καί μένουμε προσκολλημένοι σέ μιά εἰκόνα τοῦ ἑαυτοῦ μας πού εἶναι ἐπιθυμητή. Ἡ ταύτισή μας μέ τήν ἐπιθυμητή εἰκόνα εἶναι πηγή φαντασιώσεων καί ψευδαισθήσεων στό χῶρο τῆς ὑπάρξεως.
Τό καυτό πρόβλημα λοιπόν εἶναι τό τί εἶμαι καί τό ποιός εἶμαι. Καί γιά νά ἀντέξω στίς ἀπαντήσεις αὐτές πού προκαλοῦν πόνο καί ἀπόρριψη τοῦ ἑαυτοῦ μου χρειάζονται ἀπαραίτητα οἱ πνευματικές προϋποθέσεις.
Δυστυχῶς, πολλές φορές ἡ αὐτογνωσία μας εἶναι μιά ἀθεράπευτη πλάνη. Γι' αὐτό τούτη τήν περίοδο ἐπαναλαμβάνουμε μαζί μέ τόν ἅγιο Ἐφραίμ, μαζί μέ τούς ἀδελφούς μας τήν εὐχή "Ναί Κύριε βασιλεῦ δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα...".
Πράγματι. Ὅσο κι ἄν εἴμαστε προχωρημένοι στήν πνευματική ζωή, ποτέ δέν μποροῦμε νά ἐμπιστευόμαστε τόν ἑαυτό μας στήν κρίση τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἀκόμη καί στό χῶρο τῆς πνευματικῆς ζωῆς παρεισφρύει ὁ "ἀνθρώπινος κακός δαίμων" τῆς πλάνης καί τῆς ἀπάτης· ὁ παλαιός ἄνθρωπος. Γι' αὐτό ἡ εὐχή τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ εἶναι πράγματι νυγμός ἰσχυρός στήν θρησκευομένη συνείδηση.
Ἡ σωστική αὐτογνωσία εἶναι δωρεά τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτό ἐπίσης κατ' ἐπέκταση: τό νά αἰσθάνεσαι ἁμαρτωλός στίς πραγματικές διαστάσεις τῆς ἁμαρτωλῆς φύσεώς σου, εἶναι χάρισμα τοῦ Θεοῦ, ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Στήν ἱκεσία "Κύριε Βασιλεῦ...." μία μόνη ἁγιοπνευματική ἀπάντηση ὑπάρχει: "Ἥμαρτον σοι μόνος ἐγώ, ἥμαρτον ὑπέρ πάντας, Χριστέ Σωτήρ, μή ὑπερίδης με".
Ἡ ὁδός τῆς καλῆς ἀλλοιώσεως
Ἡ μόνη διέξοδος ἀπό τήν αἰχμαλωσία τῶν παθῶν εἶναι ἡ ἐκκλησιαστική ζωή καί πράξη. Διά τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀσκήσεως τῶν ἀρετῶν ἐπιτυγχάνεται ἡ ἀνάπλαση, ἡ καλή ἀλλοίωσις, ἡ μεταμόρφωση τοῦ ἀνθρώπου. Σώφρονα, ταπεινά, ὑπομονετικά καί ἀγαπητικά ἄς πορευθοῦμε στή μυστηριακή Χάρη τῆς Ἐκκλησίας, ζώντας ἁπλά, σάν τό παιδί στά χέρια τοῦ Πατέρα του. Ἡ ἐμπιστοσύνη στό Θεό μέσα στήν ἀδυναμία μας εἶναι μιά συνεχής προσευχή μέ θετικά ἀποτελέσματα καί πολλές εὐλογίες.
Προχωρώντας καί ἀγωνιζόμενοι ἄς συνειδητοποιήσουμε τήν ἁμαρτωλότητά μας, τίς πραγματικές διαστάσεις τῆς ἁμαρτωλῆς φύσεώς μας, διότι γιά νά γίνουμε Χριστός πρέπει νά γνωρίσουμε τόν Ἀδάμ πού εὑρίσκεται μέσα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου