Το Πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Σεβασμ. Μητροπολίτου μας κ. Σεραφείμ.

"Μια που ο χρόνος 2014 είναι διεθνώς αφιερωμένος στην οικογένεια, υποχρέωσή μας είναι να θυμηθούμε ότι η οικογένεια είναι η ένσαρκη υπόμνηση των μεγαλυτέρων ευθυνών και δυνατοτήτων μας μέσα στην αμεσότητα του παρόντος" αναφέρει μεταξύ άλλων στο πρωτοχρονιάτικο μηνυμά του ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ.


Ολόκληρη η εγκύκλιος του κ. Σεραφείμ έχει ως εξής: 
Τέκνα μου αγαπητά και περιπόθητα,

Η αλλαγή του Χρόνου είναι ένα ορόσημο που μας δίδει την ευκαιρία να ανταλλάξουμε ευχές, δώρα, χαιρετισμούς, μηνύματα. Ο καινούργιος χρόνος δεν έχει ακόμη δείξει τα χαρακτηριστικά του κι όμως τον περιμένουμε όλοι μας γεμάτοι ελπίδες κι εμπιστοσύνη.

Είναι τόσο απόλυτη και γενική η αισιοδοξία μας αυτή, που θα νόμιζε κανείς ότι κάποιος μας έχει εκ των προτέρων διαβεβαιώσει ότι με τον καινούργιο χρόνο όλα θα πάνε καλύτερα.

Διερωτάται λοιπόν κανείς δικαιολογημένα : Πού οφείλεται όλη αυτή η βεβαιότητα, αυτή η ανεπιφύλακτη αισιοδοξία;

Ασφαλώς θα ρίξει λίγο φως στην απορία μας εάν θυμηθούμε πως αντιλήφθηκαν τον χρόνο οι άνθρωποι μέχρι σήμερα. Ενώ για το μέτρημα του χρόνου υπήρξε σχετικώς γρήγορα μια πανανθρώπινη συμφωνία, ώστε οπουδήποτε κι αν βρισκόμαστε να διαθέτουμε τα ίδια όργανα μετρήσεως, δηληδή τα ρολόγια, για την αντίληψη περί χρόνου δεν επεκράτησε μια μονάχα άποψη μεταξύ των ανθρώπων, αλλά δύο. Η άποψη η κυκλική και η άποψη η γραμμική. Κατά την κυκλική άποψη, που την διατύπωσαν κυρίως οι Έλληνες φιλόσοφοι, η ιστορία είναι ένας τροχός, που γυρνά διαρκώς και επαναλαμβάνεται πληκτικά, ώστε κανείς να μην μπορεί να περιμένει εκπλήξεις. Ο μύθος του Σισύφου είναι η πιο χαρακτηριστική περιγραφή της κυκλικής αντιλήψεως περί χρόνου. Καί πρέπει βέβαια να τονίσουμε ότι αυτή η αντίληψη είναι καθαρά μηχανική. Δηλαδή προϋποθέτει έναν κόσμο, στον οποίο δεν υπάρχει Θεός, ή κι αν υπάρχει, δεν έχει καμμία απολύτως σχέση με τον κόσμο και τον άνθρωπο.

Πλάι σ' αυτή την κυκλική άποψη, που δείχνει τον κόσμο παιχνίδι στα χέρια μιάς τυφλής, άλογης και ασυνείδητης ειμαρμένης, αναπτύχθηκε η γραμμική άποψη, που είναι η άποψη των θρησκευτικών λαών. Εδώ η ροή της ιστορίας δεν νοείται ως μηχανική επανάληψη, αλλά ως εξελικτική πορεία, γι' αυτό λέγεται γραμμική. Η γραμμή αυτή δεν είναι βέβαια πάντα ευθεία, αλλά έχει και τεθλασμένες διακυμάνσεις, έχει κι επαναλήψεις. Όμως δεν παύει ποτέ να είναι πορεία προς τα εμπρός, αλλαγή, εξέλιξη.

Σ' αυτή την εξέλιξη του χρόνου όχι μόνο υπάρχει ο Θεός, αλλ' Αυτός είναι και ο κυρίαρχος της ιστορίας. Αυτός την επιβλέπει και την κατευθύνει στους τελικούς σκοπούς της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος στα έργα και στις σκέψεις του. Γι' αυτό άλλωστε είπαμε πως η πορεία της ιστορίας έχει διακυμάνσεις, διαφορετικά θα ήταν μια άψογη κι ανεμπόδιστη μαθηματική ευθεία.

Σ' αυτή λοιπόν την γραμμική άποψη περί χρόνου, που δεν είναι μηχανική, αλλ' ηθική, δεν υπάρχει τόπος για άλογη και τυφλή ειμαρμένη. Υπάρχει μόνο η Πρόνοια του Θεού από το ένα μέρος, κι η ευθύνη του ανθρώπου από το άλλο. Σ' αυτά τα δύο στηρίζεται η αισιοδοξία μας. Στην στοργική αγρύπνια του Θεού και στην ευθυνοφόρα αγρύπνια του ανθρώπου. Γι' αυτό πιστεύομε ότι όλα θα πάνε καλύτερα με τον καινούργιο χρόνο. Γιατί ο Θεός δεν μπορεί να μην βοηθήσει, όπου βλέπει τον άνθρωπο να προσπαθεί το καλύτερο.

Είθε αυτή μας η εμπιστοσύνη να μη διαψευσθεί και για φέτος.

Αγαπητοί Αδελφοί,

Η αλλαγή του χρόνου δίνει πάντα την ευκαιρία να κάνουμε ένα απολογισμό ζωής κι ένα προϋπολογισμό ελπίδων. Γιά φόβους κι αποτυχίες δεν θέλουμε να μιλάμε προκαταβολικά, αν και γνωρίζουμε ότι και αυτά είναι ενδεχόμενα, με τις ίδιες ακριβώς πιθανότητες.

Πολύ καλά φαίνεται να εγνώριζε την ανθρώπινη φύση εκείνος που είπε ότι «παρόν είναι ο χρόνος που χωρίζει τον χρόνο των απογοητεύσεων από τον χρόνο των ελπίδων».

Σε μια τέτοια θεώρηση, χωρίς αμφιβολία, το παρόν υποτιμάται σαν χρόνος χωρίς χρώμα και διάρκεια, χωρίς ποιότητα και σπουδαιότητα αποφασιστική. Είναι όμως, αλήθεια, το παρόν απλώς μια ρευστή και μεταβατική κατάσταση στη ζωή μας; Η μήπως είναι ο πιο αληθινός και πολυτιμότερος χρόνος μας;

Την τελευταία νύχτα του Δεκεμβρίου, που ακριβώς τα μεσάνυχτα γίνεται, σε κλάσμα δευτερολέπτου, η μοναδική συνάντηση – και αποχαιρετισμός συγχρόνως – του χρόνου του παλιού με τον καινούργιο, το παρόν σμικρύνεται χρονικά κι αξιολογικά στο ελάχιστο.

Γιατί εκείνη την στιγμή ο χρόνος που φεύγει παίρνει αυτομάτως τις επικές διαστάσεις του παρελθόντος, ενώ ο χρόνος που έρχεται δεν έχει ακόμη αποβάλει την μυθική μαγεία του μέλλοντος. Συμπιεζόμενο ανάμεσα στα δύο αυτά «ιερά τέρατα» το φτωχό μας παρόν, μόλις που κατορθώνει να επιβιώσει σημειώνοντας την παρουσία του σαν λεπτή και εύθραυστη διαχωριστική γραμμή.

Κι όμως αυτό το παρόν, είναι ο μοναδικός αυθεντικός μας «βιότοπος». Απ' αυτό εξαρτάται η ερμηνεία και αξιολόγηση του παρελθόντος, και απ' αυτό επίσης θα εξαρτηθεί η πυροδότηση του μέλλοντος. Αν το παρόν μας αρδεύεται από σταθερές αρχές κι αξίες, τότε αφοβα θα κρίνουμε το παρελθόν και γενναιόφρονα θα αντιμετωπίσουμε το μέλλον. Το παρόν είναι ο «ενεστώς» χρόνος, ο μόνος δηλαδή χρόνος που στέκει ανικειμενικά μπροστά μας και διεκδικεί απόλυτα την αγρύπνια μας και την ευθύνη της συνειδήσεώς μας. Γι' αυτό κι ο Χριστιανισμός το μήνυμα της σωτηρίας δεν το φέρνει σε χρόνο μελλοντικό - όπως κάνουν όλων των ειδών οι μεσσιανισμοί -, αλλά σε χρόνο κατ' εξοχήν ενεστώτα : «ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας» (Β΄ Κορ. 6,2). «Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου» (Ματθ. 21,9). «Η Βασιλεία του Θεού εντός υμών εστί» (Λουκ. 17, 21).

Αυτό το άτμητο παρόν του Θεού εκφράζεται ακόμη επιγραμματικότερα στην Αποκάλυψη του Ιωάννου, όταν ο ίδιος ο Θεός συνιστά ως ακολούθως τον αναλλοίωτο και άχρονο εαυτό Του : «Εγώ ειμί ο ων, και ο ην, και ο ερχόμενος» (Αποκ. 1,4).

Αναγνωρίζοντας απ' όλα τα πιο πάνω την ανεπανάληπτη σπουδαιότητα του παρόντος, ας εργαζόμεθα και ας αγρυπνούμε «έως ημέρα εστί» (Ιωάν. 9,4). Καί μια που ο χρόνος 2014 είναι διεθνώς αφιερωμένος στην οικογένεια, υποχρέωσή μας είναι να θυμηθούμε ότι η οικογένεια είναι η ένσαρκη υπόμνηση των μεγαλυτέρων ευθυνών και δυνατοτήτων μας μέσα στην αμεσότητα του παρόντος. Ας πράξουμε λοιπόν ο,τι ο καθένας μας μπορεί και οφείλει, ανάλογα με την θέση του, την αποστολή του, την ευθύνη του.

Καλή Χρονιά! - Χρονιά πολλά!

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ