«Δεν γνωρίζω Χριστό Έλληνα, Ρώσο, Άγγλο, Άραβα».

Η διδασκαλία του αγίου Σιλουανού και του Γέροντα Σωφρονίου για τον εθνικισμό.
Σήμερα, Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου, η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου.

Όπως έγραφε ο βιογράφος του αγίου, Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ, ο άγιος Σιλουανός δεν έκανε καμία απολύτως διάκριση των ανθρώπων, παρά μόνο σε αυτούς που γνώρισαν τον Χριστό και σε όσους δεν τον γνωρίζουν.
Ο ίδιος ο Γέροντας Σωφρόνιος έγραφε τα εξής χαρακτηριστικά για τον εθνικισμό, την μεγάλη αυτήν μάστιγα της Ορθόδοξης Εκκλησίας:

«Αν όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της πίστεως ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, ο Σωτήρας του κόσμου, ο Δημιουργός του σύμπαντος πώς μπορούμε να συμβιβάσουμε αυτή τη θεωρία μας με την ιδέα της εθνικότητας, του τόπου, της εποχής …;

Δε γνωρίζω Χριστό Έλληνα, Ρώσο, Άγγλο, Άραβα … Ο Χριστός είναι για μένα το παν, το υπερκόσμιο Είναι.

Στην Γραφή αναφέρεται συχνά ότι ο Χριστός πέθανε για όλο τον κόσμο, για τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων. Μόλις περιορίσουμε το πρόσωπο του Χριστού μόλις το κατεβάσουμε στο επίπεδο των εθνοτήτων, χάνουμε το παν και βυθιζόμαστε στο σκοτάδι. Τότε ανοίγει ο δρόμος προς το μίσος ανάμεσα στα έθνη, προς την έχθρα μεταξύ των κοινωνικών ομάδων.

Όποιος αγαπά τον Χριστό αφομοιώνει και φέρει μέσα του τα αισθήματα που είχε ο Ιησούς Χριστός, ζει την ανθρωπότητα ως ένα Αδάμ, προσεύχεται για τον «Αδάμ παγγενή». Ιδού ο αληθινός Χριστιανισμός.

Ο Χριστός είναι ο άπειρος Θεός. Δε σταυρώθηκε μόνο για τους πιστούς, αλλά για όλους τους ανθρώπους, από τον Αδάμ ως τον τελευταίο που θα γεννηθεί από γυναίκα. Να ακολουθεί κάποιος τον Χριστό, σημαίνει να πάσχει, για να θεραπευθεί και να σωθεί ολόκληρη η ανθρωπότητα. Δεν μπορεί να είναι διαφορετικά.» Πηγή: Αρχιμ. Σωφρονίου, Περί Πνεύματος και Ζωής, Έσσεξ Αγγλίας 1995, σ. 26-28.

Πράγματι, ο Γέροντας Σωφρόνιος είχε καταφέρει να υπερβεί τις εθνικιστικές διαφορές στο μοναστήρι που είχε ιδρύσει, στο Έσσεξ της Αγγλίας.
Οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων, που σύχναζαν εκεί ήταν εξαιρετικά αρμονικές.

Παρότι σε άλλες περιοχές της Αγγλίας δεν ήταν σπάνιες οι τριβές και τα παράπονα μεταξύ σλαβόφωνων, ελληνόφωνων και αγγλόφωνων, στο μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου ήταν τελείως άγνωστα. Η υψηλή πνευματικότητα του Γέροντα Σωφρονίου τα κρατούσε μακριά όλα αυτά.
Αποδεικνύεται ότι όπου υπάρχει γνήσια και υψηλή πνευματικότητα, ο εθνικισμός υπερβαίνεται.
Όπου αυτή απουσιάζει, ο εθνικισμός είναι ένα υποκατάστατο στο οποίο καταφεύγει ο κληρικός για να καλύψει την πνευματική φτώχεια του.

Πηγή:  Βήμα Ορθοδοξίας