Μάνης Χρυσόστομος: Για την Κυριακή της Απόκρεω και η Δευτέρα Παρουσία.

του Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’

Ομολογούμεν και λέγομεν εις το έβδομον άρθρον του Συμβόλου της Πίστεως. «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος». Πρόκειται διά την Δευτέραν Παρουσίαν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ένα θέμα εξαιρετικώς σπουδαίον, πρωταρχικόν και ενδιαφέρον για τον καθένα άνθρωπον.

Ας αναμνήσωμεν εις παράκλησιν και ψυχικήν οικοδομήν ολίγα περί της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου.

Κατ’ αρχήν, η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, ονομάζεται εις την Αγίαν Γραφήν «ημέρα» (Α’ Κορ. 3,13) και μάλιστα «ημέρα εκείνη» (Ματθ. 7,22 – Λουκ. 6,23 – Ιω. 14,20) «εσχάτη ημέρα» (Ιω. 6,39), «ημέρα Κυρίου» (Α’ Κορ.5,5) «ημέρα Χριστού Ιησού» (Φιλιπ. 1,6), «παρουσία» (Ματθ. 24,3) «επιφάνεια της δόξης» (Τετ. 2,13) «αποκάλυψις της δόξης Αυτού» (Α’ Πετρ. 4,13). Η υμνογραφία την ονομάζει «ημέρα φρικτή», «ημέρα φοβερά», «ημέρα της κρίσεως».

Ένα δεύτερον στοιχείον της εσχάτης αυτής ημέρας είναι το άγνωστον του χρόνου της ελεύσεως και συγχρόνως το αιφνίδιον αυτής. «Περί της ημέρας εκείνης και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι Άγγελοι των ουρανών, ουδέ ο Υιός, ει μη ο Πατήρ μόνος» (Ματθ. 24,36). Ο Απ. Παύλος γράφει ότι η «ημέρα Κυρίου ως κλέπτης εν νυκτί ούτως έρχεται» (Α’ Θεσσ. 5,2). Άγνωστος παραμένει η ημέρα αυτή, όπως άγνωστο είναι και η ημέρα του θανάτου μας. 

Αλλά αξίζει να προσέξουμε και ένα σημείο. Λέγει το Ι. Ευαγγέλιο «όταν έλθει ο υιός του ανθρώπου» (Ματθ. 25,31). Δεν λέγει «εάν έλθη», «ίσως έλθη», αλλά «όταν έλθη» που σημαίνει το σίγουρο, ότι θα έλθει.

Τρίτον στοιχείον είναι μερικά σημεία τα οποία θα προηγηθούν της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, ως είναι το κήρυγμα του Ευαγγελίου εις πάντα τα έθνη, η εμφάνισις ψευδοπροφητών, η ηθική εξαχρείωσις, η γενική ακαταστασία εις τον κόσμον μας. Η Αγία Γραφή τα επισημαίνει εις το 24ον κεφάλαιον του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου.

Άλλο στοιχείο της ημέρας εκείνης είναι η κοινή ανάσταση των τεθνεώτων και η αρπαγή των ζώντων «εν νεφέλαις εις απάντησιν του Κυρίου» (Α’ Θεσσ. 4,17). Όλοι, οι ζώντες αλλά και οι νεκροί θα ευρεθούμεν έμπροσθεν του φοβερού βήματος του Κυρίου, έμπροσθεν του αδεκάστου Κριτού της οικουμένης εις το φοβερόν «λογοθέσιον» και κριτήριον.

Εις το «Ευαγγέλιον της κρίσεως», όπως ονομάζεται, αναγιγνώσκουμε ότι «συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη» (Ματθ. 25,32), ολόκληρος η ανθρωπότης, «πάσα η των ανθρώπων φύσις» θα κριθή και δεν θα είναι δυνατόν να διαφύγη κανείς.

Ο υμνογράφος της Εκκλησίας γράφει: «Τότε η σάλπιγξ ηχήσει μέγα και τα θεμέλια της γης σεισθήσονται και οι νεκροί εκ των μνημάτων εξαναστήσονται και ηλικία μία πάντες γενήσονται και ετασθήσονται (= θα εξετασθούν) οι πάντες».

Κορυφαίο γεγονός της ημέρας εκείνης βέβαια θα είναι η ένδοξη παρουσία του Χριστού. Ο Χριστός θα έλθη αυτή την φοράν «εν τη δόξη αυτού» (Ματθ. 25,31) και θα τον συνοδεύουν χιλιάδες αρχαγγέλων και μύριαι μυριάδες αγγέλων, αφού «πάντες οι άγιοι άγγελοι» θα είναι «μετ’ αυτού». Την πρώτη φοράν ήλθε εις τον κόσμον ταπεινός, άσημος, πτωχός και αδύναμος εις το σπήλαιον της Βηθλεέμ. Τότε, εις την Δευτέραν Του έλευσιν θα έλθη από τους ουρανούς, δοξασμένος με την ιδικήν Του δόξαν. Ερχόμενος ο Χριστός θα καθίση «επί θρόνου δόξης Αυτού» (Ματθ. 19,28), ως Δίκαιος Κριτής. Η δόξα Αυτού θα είναι θεοπρεπεστάτη. Κατά την πρώτην Του παρουσία εις τον κόσμον ο Χριστός ήλθεν ως Διδάσκαλος και Σωτήρ. Κατά την Δευτέραν θα έλθη ως Κριτής. Τότε, «ίνα σώση τον κόσμον». Τώρα, «ίνα κρίνη τον κόσμον» και «αποδώσει εκάστω κατά τα έργα αυτού».

Ευθύς αμέσως με την ένδοξον Δευτέραν Παρουσίαν του Χριστού θα γίνει η μεγάλη κρίσις, ο διαχωρισμός δικαίων και ασεβών, ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει, δηλ. διαχωρίζει, τα πρόβατα από των ερίφων. Τότε ο Κύριος θα στήσει τα μεν πρόβατα εκ δεξιών αυτού, τα δε ερίφια εξ ευωνύμων (Ματθ. 25,33). Με τα πρόβατα παρομοιάζει τους δικαίους διά το πράον και εύτακτον, με τα ερίφια τους αμαρτωλούς διά το άγριον και άτακτον. 

Οι ευσεβείς θα κληρονομήσουν την αιώνια ζωή, οι δε ασεβείς θα πορευθούν «εις κόλασιν αιώνιον». Εις αυτό το κριτήριον, το θείον Δικαστήριον, ως λέγει ο ιερός υμνογράφος, «βίβλοι ανοίγονται και πράξεις ελέγχονται και τα κρυπτά του σκότους δημοσιεύονται». Και θα είναι όντως φοβερά διά τους ενόχους η κρίσις αυτή, ενώ θα είναι χαρμόσυνος διά τους δικαίους.

Μέτρον κρίσεως θα είναι η αγάπη, διότι η αγάπη είναι ο νόμος και οι προφήται και το Ευαγγέλιον. Η Αγάπη είναι ο Θεός. Και η δικαιοσύνη του Θεού, η άκρα δικαιοσύνη, είναι η αγάπη. Μ΄ αυτήν την άκραν δικαιοσύνην εν αγάπη, την οποίαν μόνον Αυτός γνωρίζει, θα κρίνη ο Κύριος τους ανθρώπους. Διά τούτο και θα αιτιολογήση την απόφασίν Του, θα είπη εις τους εκ δεξιών Του: Σας θεωρώ αξίους να κληρονομήσετε την Βασιλείαν του Πατρός μου, διότι «επείνασα και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψασα και εποτίσατέ με, ξένος ήμην και συνηγάγετέ με, γυμνός και περιεβάλετέ με, ησθένησα και επεσκέψασθέ με, εν φυλακή ήμην και ήλθετε προς με». Δηλαδή, εφαρμόσατε την υψίστην εντολήν της αγάπης εις την πράξιν και εις το πρόσωπον των «ελαχίστων αδελφών μου» είδατε το πρόσωπον το ιδικόν μου. Εσείς όμως, οι οποίοι είσθε εις τα αριστερά μου, εσείς δεν πράξατε τίποτα, δεν αγαπήσατε τον πάσχοντα συνάνθρωπόν σας και δεν δείξατε αγάπην. Διά αυτούς τους λόγους φύγετε από την βασιλείαν μου και πορεύεσθε εις την αιωνία κόλασιν, η οποία σας περιμένει. Καμμίαν σχέσιν δεν είχατε με εμέ εις την επίγειον ζωήν σας. Καμμίαν θέσιν δεν έχετε τώρα εις την ουράνιον βασιλείαν μου.

Στο τέλος της ευαγγελικής περικοπής γράφεται η φοβερή φράσις, θα έλεγα η εκτέλεσις της θείας αποφάσεως «Και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον». Δηλαδή, οι ασεβείς, οι αμαρτωλοί, οι μηδέποτε μετανοήσαντες θα απέλθουν εις την αιωνία κόλαση μαζί με τον διάβολον, οι δε δίκαιοι και ευσεβείς εις την αιωνία ζωή μαζί με τον Θεόν. Πορεύεσθε μακράν απ’ εμού, θα είπη ο Δικαιοκρίτης, πορεύεσθε εις το αιώνιον πυρ, το οποίον είναι ητοιμασμένον απ’ αρχής διά τον διάβολον. 

Παρατηρούμεν εδώ, ότι ενώ περί της Βασιλείας των δικαίων προσέθηκε την φράσιν «την ητοιμασμένην από καταβολής κόσμου», προκειμένου περί του αιωνίου πυρός των αμαρτωλών ουδέν τοιούτον προσέθηκεν, αλλ’ απλώς είπε: «το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού». Διότι η μεν αιώνιος βασιλεία υπήρχεν εν τη βουλή του Θεού από καταβολής κόσμου, αλλά το αιώνιον πυρ δεν υπήρχε απ’ αρχής εν τη βουλή αυτού. Συνέστη μετά ταύτα το αιώνιον πυρ.

Η αιώνιος ζωή των δικαίων συνίσταται εις την ένωσιν μετά του Θεού. Είναι η θέα του Θεού υπό των δικαίων. Η διηνεκής μακαριότης. Μάλιστα θα κοινωνούν προς αλλήλους και προς τους αγγέλους. Η δε αιώνιος κόλασις συνίσταται εν τη απομακρύνσει από του Θεού και τη διηνεκεί κακοδαιμονία. Εις την αιώνιον κόλασιν οι αμαρτωλοί θα στερούνται του θείου φωτός και θα διάγουσιν εν βαθυτάτω σκότει.

Αυτή είναι η μέλλουσα και μεγάλη κρίσις, η οποία θα λάβη χώραν κατά την Δευτέραν του Κυρίου παρουσίαν.

Αλλά δι’ όλας αυτάς τας αληθείας η φιλόστοργος Εκκλησία μεριμνά να μην ευρίσκωνται εις την λήθην. Πολλοί άνθρωποι όντως λησμονούν την μέλλουσαν κρίσιν, την Δευτέραν Παρουσίαν του Κυρίου. Μερικοί ίσως και αδιαφορούν. Αποτελεί όμως η Δευτέρα ένδοξος έλευσις Του μίαν πραγματικότητα. Το είπεν ο Κύριος, ο Οποίος είναι η Αλήθεια, η Παναλήθεια. Μας το διαβεβαίωσε το αψευδές στόμα του Κυρίου, ότι είναι αναπόφευκτος η τελική κρίσις, ότι θα γίνη κατά την Δευτέραν Παρουσίαν Του. «Ιδού έρχομαι ταχύ και ο μισθός μου μετ’ εμού, αποδούναι εκάστω ως το έργον αυτού… Μακάριοι οι ποιούντες τας εντολάς αυτού» (Αποκ. 22,12,14). 

Η Κυριακή των Απόκρεω έχει καθιερωθεί να είναι η Κυριακή κατά την οποίαν «μνείαν ποιούμεθα της Δευτέρας και αδεκάστου Παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Ο δε ιερός υμνογράφος μας προτρέπει να «λάβωμεν αίσθησιν εκείνης της ημέρας» και ακόμη μας υπενθυμίζει ότι «ημάρτομεν, ηνομήσαμεν, ηδικήσαμεν, ουδέ συνετηρήσαμεν, ουδέ εποιήσαμεν», γι’ αυτό και μας καλεί, «προφθάσωμεν, κλαύσωμεν και καταλλαγώμεν Θεώ προ τέλους». Εξάλλου και η Ακολουθία του Μεσονυκτικού αναφέρεται αποκλειστικώς εις το θέμα της μελλούσης κρίσεως.

Συνεπώς, «μη καθεύδωμεν, αλλά γρηγορώμεν και νήφωμεν», ως ο Απ. Παύλος μας συμβουλεύει, «ενδυσάμενοι θώρακα πίστεως και αγάπης και περικεφαλαίαν ελπίδα σωτηρίας» (Α’ Θεσσ. 5,6,8). Ευχή και προσευχή μας να είναι «η καλή απολογία επί του φοβερού βήματος του Χριστού».

Πηγή:  Βήμα Ορθοδοξίας