Το ασυναίσθητο μαρτύριο της πνευματικής παραλυσίας

 

 

του Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητού

---

Η τετάρτη Κυριακή από του Πάσχα, Κυριακή του Παραλύτου, είναι αφιερωμένη στην θαυμαστή θεραπεία ενός πάσχοντα από μακροχρόνια παραλυσία του σώματος από τον Μέγα Ιατρό των ψυχών και των σωμάτων τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, ως μέγιστη απόδειξη της θεότητάς Του.

Το μεγάλο αυτό θαύμα αποδεικνύει ότι, εκτός από την σωματική παραλυσία, υπάρχει και η πνευματική παραλυσία, η οποία βρίσκεται συχνά σε λανθάνουσα κατάσταση και η οποία νεκρώνει τον όλο άνθρωπο και ως εκ τούτου χρήζει θεραπείας.

Μια κραυγή απόγνωσης και αγωνίας, βγαλμένη από τα στήθη ενός δυστυχισμένου και αξιολύπητου ανθρώπου, μόνου και αβοήθητου, τράβηξε την προσοχή του Κυρίου στην φημισμένη δεξαμενή της Βηθεσδά στην Ιερουσαλήμ. Ήταν παράλυτος, από πολλά χρόνια. «Άνθρωπον ουκ έχω» κραύγαζε, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν σε συνωστισμό πολλών ασθενών και οικείων τους, στις πέντε στοές της δεξαμενής, όπου «κατέκειτο πλήθος πολὺ των ασθενούντων, τυφλών, χωλών, ξηρών, εκδεχομένων την του ύδατος κίνησιν» (Ιωάν.5,3). 

Σύμφωνα με την ευαγγελική διήγηση, άγγελος κατέβαινε κατά καιρούς και τάραζε το ύδωρ και όποιος προλάβαινε να μπει πρώτος στη δεξαμενή θεραπευόταν. Γι’ αυτό φρόντιζαν να έχουν δικούς τους ανθρώπους να τους βοηθήσουν.

Όμως ετούτος ο ταλαίπωρος δεν είχε κανέναν, ήταν έρημος, μόνος και εγκαταλειμμένος. Οι οικείοι του, προφανώς, τον «ξεφορτώθηκαν» στις υγρές στοές της δεξαμενής, για να μην τους είναι βάρος και εμπόδιο στην ευδαιμονία τους. Αυτή είναι άλλωστε μια διαχρονική τραγική πραγματικότητα στην ανθρώπινη κοινωνία, όπου οι αδύναμοι και ασθενείς αποτελούν βάρος για τους δυνατούς και υγιείς. 

Ζούσε από τις φιλανθρωπίες και βίωνε τη φρίκη της αναπηρίας και τη μοναξιά της εγκατάλειψης. Όταν ο Άγγελος Κυρίου τάρασσε το ύδωρ, δεν είχε άνθρωπο να το κατεβάσει στα νερά και να θεραπευθεί. Γι’ αυτό, και μη έχοντας άλλη επιλογή, περίμενε υπομονετικά να βρεθεί ο άνθρωπος, που θα τον έριχνε στη δεξαμενή. Πίστευε πως, όσο και αν αργήσει, θα έρθει μια μέρα!

Είχαν περάσει τριάντα οχτώ ολόκληρα χρόνια και ήρθε τελικά ο προσδοκόμενος. Δεν ήταν ο οποιοσδήποτε, από το μεγάλο πλήθος που περνούσε αδιάφορα δίπλα από το κρεβάτι του πόνου του, όλα αυτά τα χρόνια, αλλά ο αληθινός Άνθρωπος, ο Θεάνθρωπος, ο Θεός που έγινε άνθρωπος, για να κάμει ξανά τον ξεπεσμένο άνθρωπο, αληθινό και γνήσιο άνθρωπο. Να τον απελευθερώσει από την φρικώδη αιχμαλωσία του Σατανά, την δουλεία της αμαρτίας και το θάνατο και να τον καταστήσει «υιό και κληρονόμο Θεού» (Γαλ.4,4).

Με γεμάτη την ψυχή του συμπόνια και αγάπη, τον πλησίασε και του έκανε μια «ανόητη», για τους ορθολογιστές, ερώτηση: «θέλεις υγιής γενέσθαι;» (Ιωάν.5,6). Τον ρώτησε αν ήθελε να γίνει καλά. Όμως ο Ιησούς δεν ζητούσε την συγκατάθεσή του για αποκατάσταση της υγείας του σώματός του, την οποία ούτως ή άλλως ήθελε ο πονεμένος και ταλαιπωρημένος εκείνος άνθρωπος, αλλά ζητούσε την αποδοχή της ίασης της ψυχής του, η οποία αξίζει ασύγκριτα περισσότερο από την ίαση του σώματος, τη μετάνοιά του.

Ο καρδιογνώστης Κύριος γνώριζε προφανώς ότι η ασθένειά του ήταν αποτέλεσμα της αμαρτωλής ζωής του και αφού πήρε την συγκατάθεσή του τον θεράπευσε, δίνοντάς του την σωτήρια προτροπή: «ίδε υγιής γέγονας, μηκέτι αμάρτανε» (Ιωάν.5,14).

Το μεγάλο αυτό θαύμα του Κυρίου μας φανερώνει τη σχέση ασθενειών και αμαρτίας. Οι ασθένειες και γενικά η φθορά του σώματος, η οποία οδηγεί εν τέλει στο
θάνατο, είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας, αφού, κατά τον απόστολο Παύλο, «τα οψώνια της αμαρτίας θάνατος» (Ρωμ.6,23).

Η ασθένεια είναι μια αφύσικη κατάσταση στην ανθρώπινη φύση, είναι το τραγικό αποτέλεσμα της φθοράς και ο προάγγελος του θανάτου. Η πτώση έφερε την αμαρτία και η αμαρτία τη φθορά και το θάνατο. Ο άνθρωπος μακριά από το Θεό, την πηγή της ζωής, δεν ζει, απλά επιβιώνει, μέχρι τον βρει ο θάνατος.

Ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός ήρθε στον κόσμο να καταργήσει το κακό και να θεραπεύσει την ανθρώπινη φύση. Τα άπειρα θαύματά Του μαρτυρούν ακριβώς αυτή την αλήθεια. Αλλά δυστυχώς ο άνθρωπος αρέσκεται στην αμαρτία και για τούτο κατατρώγεται από τη φθορά, αδιαφορώντας ότι έτσι οδηγείται σταδιακά στο θάνατο.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, ο οποίος έχει αναγάγει την αμαρτία σε ύψιστο ζητούμενο, οδηγεί σε φρικώδεις νόσους. Αντίθετα, σε ανθρώπους εγκρατείς και σε μοναχούς οι ασθένειες είναι περιορισμένες. Τρανή απόδειξη η σύνδεση αμαρτίας και ασθενείας! Αλλά και η ίδια η πείρα της ζωής μας βεβαιώνει πως η ικανοποίηση των παθών μας και γενικά η άσωτη και αμαρτωλή ζωή γεννά αρρώστιες και φθείρει το σώμα. Περισσότερο όμως φθείρει την ψυχή, η οποία χρειάζεται και αυτή τη θεραπεία της, που είναι η μετάνοια και η ένωση με το Χριστό.

Το θαύμα της ίασης του παραλύτου άπτεται και ενός άλλου σοβαρού προβλήματος, της ανθρώπινης απομόνωσης, της μοναξιάς, το οποίο ταλανίζει διαχρονικά τον άνθρωπο και ειδικά στην εποχή μας. Όπως κάθε κακό και η μοναξιά είναι τραγικό και επώδυνο αποτέλεσμα της αμαρτίας.

Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο να ζει κοινωνική ζωή, «άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς» (Γεν.1,26). «Οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν κατ᾿ αὐτόν», είπε ο Δημιουργός και γι’ αυτό «ᾠκοδόμησεν τὴν πλευράν, ἣν ἔλαβεν ἀπὸ τοῦ ᾿Αδάμ, εἰς γυναῖκα καὶ ἤγαγεν αὐτὴν πρὸς τὸν ᾿Αδάμ» (Γέν.2,18-22). 

Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα του Τριαδικού Θεού και ως εκ τούτου, για να έχει τη γνησιότητα της υπάρξεώς του, οφείλει να ζει τον αγαπητικό τρόπο της Αγίας Τριάδος, να ζει εν αγάπη και να συμπορεύεται προς τον ουράνιο προορισμό του, με τους συνανθρώπους του, οι οποίοι δεν αποτελούν ατομικές μονάδες, αλλά μυριοπρόσωπες εικόνες του Θεού.

Όμως δυστυχώς, το τραγικό γεγονός της πτώσεως διέρρηξε σοβαρά και την αγαπητική σχέση μεταξύ των πρωτοπλάστων, μεταβάλλοντάς την σε σχέση ανταγωνισμού. Αυτή είναι δυστυχώς η ολέθρια μήτρα όπου κυοφορήθηκε η διαχρονική κακοδαιμονία της ανθρωπότητας. Έτσι γεννήθηκε το μαρτύριο της μοναξιάς, το φρικτό σαράκι που κατατρώει, σωματικά, ψυχικά, κοινωνικά, τον άνθρωπο, θέτοντάς στο κοινωνικό περιθώριο και συχνά στην αυτοπαραίτηση από τη ζωή, δηλ. στην αυτοκτονία.

Η κραυγή απόγνωσης του παραλυτικού «άνθρωπον ουκ έχω» (Ιωάν.5,5), είναι κραυγή απόγνωσης και του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος βιώνει ανυπόφορη μοναξιά, εν μέσω συνωστισμών, εξαιτίας της πρωτοφανούς εγωπάθειάς του. Κι’ αυτό διότι, απεμπολώντας το υπέρτατο πρότυπο του αληθινού ανθρώπου, τον Ιησού Χριστό, κατάντησε να είναι απάνθρωπος! Αυτή είναι η κύρια αιτία της κακοδαιμονίας του σύγχρονου κόσμου, ο κατακερματισμός των προσώπων σε αυτονομημένες εγωκεντρικές ομάδες!

Ένας σύγχρονος μελετητής σημείωσε: «Ένας από τους επιτυχέστερους χαρακτηρισμούς του αιώνα μας είναι, ως ο αιώνας των ψυχιάτρων. Σύμφωνα με περσινή στατιστική του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας περισσότερα από 400 εκατομμύρια άτομα στον κόσμο πάσχουν από κατάθλιψη. 

Από αυτά περίπου 400.000 κάθε χρόνο αυτοκτονούν. Ας σημειωθεί ότι η στατιστική αφορά τις λεγόμενες προηγμένες χώρες! Ο άνθρωπος μόνος κι έρημος μαστίζεται αδυσώπητα από τον εγωισμό και την υπερηφάνεια, που είναι οι φυσικοί γονείς της μοναξιάς του».

Η αγία μας Εκκλησία, δια των αγίων και θεοφόρων Πατέρων, διέγνωσε ορθά και έδωσε την αποτελεσματική λύση της μοναξιάς. Η ρίζα της βρίσκεται στην εγωιστική στάση και τον τρόπο ζωής του αυτονομημένου από το Θεό και τους συνανθρώπους του ατόμου. Στην έκπτωσή του από πρόσωπο σε αυτονομημένη ατομικότητα. 

Ο εγωισμός άλλωστε είναι η μήτρα όπου κυοφορούνται όλα τα πάθη και γεννιέται κάθε αμαρτία. Ο εγωκεντρικός άνθρωπος αποκόβεται εθελούσια από την κοινωνία του Θεού και των συνανθρώπων του και εγκλείεται στην φυλακή του εγώ του, όπου βιώνει την παγερή μοναξιά του. Πρόκειται για πνευματική παραλυσία!

Το αντίδοτο της μοναξιάς είναι η ταπείνωση, η ελεύθερη βίωση του αγαπητικού τρόπου ζωής. Ο μακαριστός λόγιος αγιορείτης μοναχός Μωυσής είχε γράψει: «Όποιος είναι αληθινά ταπεινός δεν έχει κανένα φόβο. Αυτός που αγαπά το Θεό και το συνάνθρωπο και όταν είναι μόνος δεν είναι μόνος. Ο ταπεινός έχει ασφάλεια, αφοβία, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, πραότητα, αγαθοσύνη, εγκράτεια, ελευθερία, χάρη. Ένας γνήσιος χριστιανός που αγαπά, προσφέρεται, θυσιάζεται, ζει για τους άλλους, δεν μπορεί να μην είναι ταπεινός.

Ο αληθινά ταπεινός χαίρεται περισσότερο να δίνει παρά να παίρνει. Δεν έχει απαιτήσεις από τους άλλους. Τους υπομένει, τους αποδέχεται, τους καλοδέχεται, προσεύχεται γι’ αυτούς. Έτσι δεν στενοχωρείται. Στενοχωρούμεθα με τους άλλους γιατί έχουμε πολλές απαιτήσεις από αυτούς. Είμαστε αρκετά αυστηροί μαζί τους, ενώ με τον εαυτό μας είμαστε αρκετά επιεικείς. Θέλουμε μόνο να μας προσέχουν, να μας ακούν, να μας αγαπούν.

Είμαστε φειδωλοί στην προσοχή, στην ακοή, στην αγάπη απέναντι των άλλων. Αποζητάμε την εκτίμηση, τον έπαινο, το πλήρες ενδιαφέρον των άλλων. Εμείς όμως είμαστε τσιγγούνηδες σε προσφορά. Όσοι δε πίστεψαν στη θεοποιημένη λογική τους και στο υπερφίαλο εγώ τους πλανέθηκαν από μία επικίνδυνη αυτάρκεια, ένα μοντέρνο χριστιανισμό μιας φαρισαϊκής αγιότητος κι έγιναν παίγνια δαιμόνων».

Δεν υπάρχουν πολλοί δρόμοι και τρόποι πραγματικής σωτηρίας, παρά μόνο ένας, ο Λυτρωτής μας Ιησούς Χριστός. Μόνον Αυτός, ανάμεσα σε μυριάδες αυτόκλητους αναποτελεσματικούς «σωτήρες», διακήρυξε: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ᾿ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν· ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν» (Ματθ.11,28-30) και απόδειξε ότι μόνο κοντά Του μπορούμε να ζούμε πραγματική ζωή, γεμάτη ευλογίες, ελεύθεροι από τον δυνάστη Σατανά και θεραπευμένοι από τα τραύματα της αμαρτίας, τη φθορά και το θάνατο.

Καλεί το κάθε ανθρώπινο πρόσωπο να απεκδυθεί κάθε ίχνος εγωκεντρισμού και να συνταχτεί στο πανάγιο Σώμα Του, να συσσωματωθεί μαζί Του, να γίνει οργανικό κύτταρό του, δηλαδή να αποκτήσει ζωή από τα άλλα κύτταρά του, τους αδελφούς του, «μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν ὑμῖν … ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρπὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ιωάν.15,4-5). Έξω από αυτή την οργανική ενότητα του ενός σώματος (Α΄ Κορ.12,12) δεν υπάρχει ζωή, αλλά προσωρινή επιβίωση, μια θλιβερή πορεία προς το θάνατο.

Ας συνειδητοποιήσουμε, τέλος, πως όλοι μας είμαστε, λίγο – πολύ, πνευματικά παράλυτοι από την αμαρτία, και ως εκ τούτου έχουμε ανάγκη θεραπείας, την οποία επιτελεί ο Χριστός μέσα στην Εκκλησία Του, ρωτώντας μας, με αγάπη και ευσπλαχνία: «θέλεις υγιής γενέσθαι;» (Ιωάν.5,6).

Η αγία μας Εκκλησία είναι η νοητή Βηθεσδά, η οποία μας περιμένει να ριχτούμε στην σωτήρια δεξαμενή της, να θεραπευτούμε, χωρία κανέναν περιορισμό!

Πηγή:  romfea.gr