Μπορεί, Γέροντα, να γνωρίζω τον εαυτό μου λανθασμένα;

 

 

– Γέροντα, τὴν ὑπερηφάνεια συνήθως τὴν καταλαβαίνω ἐκ τῶν ὑστέρων, ὅταν πέσω.

 – Σκοπὸς εἶναι νὰ τὴν καταλάβης, πρὶν πέσης. Ὅταν σοῦ λέη κάποιος ὅτι ἔκανες κάτι καλό, νὰ μὴν αἰσθάνεσαι ἱκανοποίηση. Νὰ μὴν πιάνη, νὰ μὴν κολλάη ἐπάνω σου ὁ ἔπαινος.

 – Τί θὰ μὲ βοηθοῦσε σ᾿ αὐτό;

 – Τὸ νὰ γνωρίσης τὸν ἑαυτό σου. Ἂν ὁ ἄνθρωπος γνωρίση τὸν ἑαυτό του, τελείωσε. Οἱ ἔπαινοι εἶναι μετὰ ξένα σώματα· δὲν κολλᾶνε ἐπάνω του. Ὅταν λ.χ. ἕνας ξέρη ὅτι εἶναι γύφτος, δὲν μπορεῖ νὰ τοῦ κολλήση ὁ λογισμὸς ὅτι εἶναι βασιλιάς. Κι ἐσύ, ἂν νομίζης ὅτι εἶσαι πριγκίπισσα, θὰ εἶσαι λειψή.

 – Ἂν εἶμαι ἕτοιμη ἐκ τῶν προτέρων νὰ μὴ δέχωμαι τὸν ἔπαινο, αὐτὸ δὲν θὰ μὲ βοηθοῦσε;

 – Αὐτὸ φυσικὰ πρέπει νὰ γίνεται, ἀλλὰ ἄλλοτε θὰ εἶσαι ἕτοιμη καὶ ἄλλοτε ὄχι. Σκοπὸς εἶναι νὰ γνωρίσης τὸν ἑαυτό σου. Ἂν δὲν γνωρίση κανεὶς τὸν παλαιό του ἄνθρωπο, δὲν ταπεινώνεται καὶ δὲν μπορεῖ νὰ γίνη ἡ πνευματικὴ διάσπαση τοῦ ἀτόμου του, γιὰ νὰ μπῆ στὴν πνευματικὴ τροχιά, καὶ παραμένει στὴν κοσμικὴ τροχιά.

 – Μπορεῖ, Γέροντα, νὰ γνωρίζω τὸν ἑαυτό μου λανθασμένα;

 – Μὰ δὲν μιλᾶμε γιὰ λανθασμένη κατάσταση. Αὐτὸς ποὺ γνωρίζει σωστὰ τὸν ἑαυτό του ἔχει ταπείνωση. Καὶ ὅταν ὁ ἄνθρωπος ταπεινωθῆ, θὰ ἔρθη ὁπωσδήποτε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.

Αὐτὸς ποὺ κάνει τὴν ἐργασία ποὺ χρειάζεται, γιὰ νὰ γνωρίση τὸν ἑαυτό του, μοιάζει μὲ αὐτὸν ποὺ σκάβει βαθιὰ καὶ βρίσκει μέταλλα στὸ βάθος τῆς γῆς. Ὅσο βαθύτερα προχωράει στὴν γνώση τοῦ ἑαυτοῦ του, τόσο χαμηλότερα βλέπει τὸν ἑαυτό του καὶ ταπεινώνεται, ἀλλὰ τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ τὸν ἀνεβάζει συνέχεια. 

Καὶ ὅταν πιὰ γνωρίση τὸν ἑαυτό του, ἡ ταπείνωση τοῦ γίνεται κατάσταση καὶ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ τὴν πιάνει τὸ «ἐνοικιοστάσιο», ὁπότε δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια. Ἐνῶ αὐτὸς ποὺ δὲν κάνει αὐτὴν τὴν ἐργασία, καλύπτει συνέχεια τὰ σκουπίδια του, μεγαλώνει τὴν κορυφή του, κάθεται γιὰ λίγο ψηλὰ μὲ τὴν ὑπερηφάνεια του καὶ τελικὰ σωριάζεται.