Σχόλια στο Ευαγγέλιο της Κυριακής (της Σταυροπροσκυνήσεως)

 

Ο αυθεντικός άνθρωπος

«Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι»

«Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του και να σηκώσει το σταυρό του».  Ο λόγος αυτός του Χριστού,  έρχεται να λειτουργήσει ανατρεπτικά στους παραλογισμούς αλλά και στους «ορθολογισμούς» της σημερινής εποχής. 

Και αυτό γιατί ο Χριστός μάς προσκαλεί ν’ ακολουθήσουμε μια εντελώς αντίστροφη πορεία απ’ εκείνη που συνήθως σπρώχνεται ο άνθρωπος με τις χρεοκοπημένες ορθολογιστικές προσεγγίσεις του, οι οποίες βλέπουμε να τον αφήνουν τελικά έρμαιο των πιο ψυχρών και απαίσιων μορφών δουλείας. Πρόκειται για την περίπτωση που ο άνθρωπος συλλαμβάνεται να αιχμαλωτίζεται μέσα από τα ίδια τα έργα του και να καθίσταται δέσμιός τους, με όλες τις ολέθριες συνέπειες που βιώνει. 

Επιβεβαιώνεται αυτό από τη σημερινή ακαταστασία στον πλανήτη, η οποία σκορπά τον πανικό σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη του, αλλά και από  τις λογής κρίσεις, οι οποίες διαδέχονται η μια την άλλη. Ιδιαίτερα η ηθική κρίση, με όλα τα φοβερά συνεπακόλουθά της που προβάλλονται καθημερινά μέσα από την ειδησεογραφία, αφήνει τον άνθρωπο να βιώνει την απανθρωπιά σ’ όλες τις οδυνηρές της διαστάσεις και η αρχοντιά της εικόνας του να αμαυρώνεται και να εξευτελίζεται.

Δεσμά δουλείας

Είναι αναμφισβήτητη η διαπίστωση ότι πολλές φορές ο άνθρωπος αφήνει τον εαυτό του να εγκλωβίζεται ειδικότερα στα ψυχρά γρανάζια της φιλαυτίας και του εγωισμού. Με την αμαρτία,  κλείνει την καρδιά του και παραδίδεται στον εγωκεντρισμό και την θεοποίηση του εαυτού του. Η κρίση που γνωρίζει σήμερα η ανθρωπότητα, η οποία, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, δεν φέρει μόνο οικονομικό μανδύα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά προϊόν μιας αυτοκαταστροφικής πορείας που ακολουθεί. 

Σε μια τέτοια κατεύθυνση αναδεικνύεται τελικά η εξουσιαστική επιβολή των ισχυρών και ο εξευτελισμός των αδυνάτων. Προάγεται ένας πολιτισμός, ο οποίος στο τέλος βλέπουμε να δομείται στο βάθρο της θυσίας του ανθρωπίνου προσώπου εν ονόματι της εδραίωσης ψυχρών οικονομικών δεικτών. Κυρίως τα πολεμικά πεδία, μέσα από τις τραγικές εικόνες που αποκαλύπτονται καθημερινά και την ψυχρή στάση των ισχυρών της γης απέναντι στα ανθρωπιστικά προβλήματα που αναφύονται, αποτελούν δείκτη της πτωματικής κατάστασης του ίδιου του πολιτισμού, όταν αυτός δομείται απούσης της Χάρης του Θεού.

Η αληθινή ελευθερία

Η υποδούλωση του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα της ζωής του, καταντά σίγουρα ένα ανυπόφορο μαρτύριο. Αντίθετα, η προτροπή του Χριστού ν’ απαρνηθούμε τον εαυτό μας, να σηκώσουμε το σταυρό μας και να τον ακολουθήσουμε, συνιστά άρνηση της δουλείας αυτής και εισαγωγή του ανθρώπου στο χώρο της αληθινής ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, ο Χριστός με τα συνταρακτικά αυτά λόγια του, μάς προσκαλεί σε μια πορεία, μέσα από την οποία ο άνθρωπος καταξιώνεται ως πραγματικά ελεύθερη προσωπικότητα. 

Μάς καλεί να ελευθερωθούμε από τη δουλεία του κακού εαυτού μας, εκείνου που κυριαρχείται από τον εγωισμό και την φιλαυτία, και ν’ ανακαλύψουμε το αυθεντικό πρόσωπό μας που φέρει στο βάθος του την σφραγίδα της εικόνας του Θεού. Ακριβώς, εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι η δύναμη του Θεού είναι η αγάπη του που διαχέεται στον κόσμο ως ένας απέραντος ωκεανός. Την προσφέρει αφειδώλευτα στην εικόνα του που είναι ο άνθρωπος. Είναι γι’ αυτό που η ύπαρξή μας καταξιώνεται μόνο στη βάση της προσφοράς, της διακονίας και της θυσίας. 

Υπάρχουμε για να προσφέρουμε και όχι να αρπάζουμε και να ρημάζουμε, δείγματα ενός πολιτισμού κατάπτωσης και ευτελισμού. Αυτό, άλλωστε, είναι και το νόημα του «σταυρού», τον οποίο ο Θεός με την αγάπη του τοποθέτησε ως θεμέλιο της ύπαρξής μας και κέντρο της ζωής μας.

Ζωηφόρος δύναμη

Η μητέρα μας Εκκλησία, με την καθιέρωση της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως, προβάλλει ενώπιον μας τον σταυρό, ως σύμβολο δύναμης, ελπίδας και ζωής. Μάς θυμίζει ότι η σωτήρια πορεία που μπορούμε ν’ ακολουθήσουμε, ο δρόμος που οδηγεί στη συνάντησή μας με τον αναστημένο Χριστό, περνά μέσα από το σταύρωμα. Η σταύρωση αυτή αποκωδικοποιείται στη ζωή του ανθρώπου ως ζωηφόρος θάνατος και σταυρόμορφη ανάσταση, ξεδιπλώνοντας έτσι την αυθεντικότητα και το βαθύτερο νόημά της.

Η προτροπή του Χριστού να τον ακολουθήσουμε, απαρνούμενοι τον εαυτό μας και σηκώνοντας το σταυρό μας, αποτελεί ένα ισχυρό δείκτη  για ν’ ανακαλύψουμε τον αληθινό πλούτο και την αρχοντιά στη ζωή μας. Να νιώσουμε τι σημαίνει μαθητεία κοντά στον Χριστό. 

Οι συνθήκες εξαθλίωσης που επιβάλλουν οι λογής κοσμοκράτορες της σύγχρονης εποχής, μπορεί να σκορπούν ανάμεσα σε ανθρώπους την ανέχεια, τη δυστυχία και την εξαθλίωση, ο άνθρωπος όμως κοντά στον Χριστό, αρνούμενος τον εαυτό του που κυριαρχείται από την αμαρτία και σηκώνοντας το σταυρό του, είναι σε θέση να αισθάνεται την πιο αληθινή αρχοντιά, που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να υφαρπάξει και να αφαιρέσει.

Αγαπητοί αδελφοί, κάθε ένας από εμάς που αισθάνεται την ανάγκη ν’ αποδράσει από τα ψυχρά γρανάζια μιας ανυπόφορης δουλείας, στην οποία μάς εγκλωβίζουν σύγχρονα συστήματα και μοντέλα, δεν έχει παρά να αποτολμήσει να καταστήσει βίωμα ζωής την προτροπή του Χριστού. Ν’ αρνηθεί τον φίλαυτο εαυτό του και να σηκώσει το σταυρό του, στο βάθος του οποίου αναδύεται η αυθεντικότητα της αγάπης.  

Η αυταπάρνηση αυτή σηματοδοτείται από την έξοδο από το εγώ και την εναπόθεση του εαυτού μας με απόλυτη εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού. Σ’ αυτή τη διάσταση είναι δυνατό ο άνθρωπος να ανακαλύψει τον αληθινό πλούτο στη ζωή του, που συνδέεται με την αιώνια προοπτική του ως αληθινής εικόνας του Θεού.

 

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

Πηγή:  Εκκλησία της Κύπρου