Γιατί λέμε την εβδομάδα πριν τη Μεγάλη «βουβή» ή «κουφή»;

 

 

Αρκεί μια ματιά στα Λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας, για να μας πείσει ότι μόνο «βουβή» και «κουφή» δεν είναι η Εβδομάδα πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα. Πώς, όμως, προκύπτει αυτός ο χαρακτηρισμός;

H έκτη και τελευταία εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ονομάζεται «Εβδομάδα των Βαΐων». Για έξι μέρες πριν το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, η λατρεία της Εκκλησίας μάς ωθεί να ακολουθήσουμε τον Χριστό, καθώς πρώτος αναγγέλλει τον θάνατο του φίλου Του και κατόπιν αρχίζει το ταξίδι Του στη Βηθανία και στην Ιερουσαλήμ.

Στο κέντρο της προσοχής είναι ο Λάζαρος, η αρρώστια του, ο θάνατός του, ο θρήνος των συγγενών του και η αντίδραση του Χριστού σε όλα αυτά. Η τελευταία εβδομάδα, δηλαδή, περνάει με πνευματική περισυλλογή πάνω στην ερχόμενη συνάντηση του Χριστού με τον θάνατο, πρώτα στο πρόσωπο του φίλου Του Λαζάρου, έπειτα στον θάνατο του ίδιου του Χριστού. Πλησιάζει η «ώρα του Χριστού» για την οποία τόσο συχνά μιλούσε και προς αυτήν προσανατολιζόταν όλη η επίγεια διακονία Του.

Η ανάσταση του Λαζάρου έγινε για να βεβαιωθούμε για «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν». Είναι κάτι το συναρπαστικό να γιορτάζουμε κάθε μέρα για μια ολόκληρη εβδομάδα αυτή τη συνάντηση ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, που αργά – αργά πλησιάζει, να γινόμαστε μέρος της, να νιώθουμε με όλο το είναι μας αυτό που υπονοεί ο Ιωάννης με τα λόγια του:  «Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας αὐτῇ Ἰουδαίους κλαίοντας, ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι καὶ ἐτάραξεν ἑαυτόν, καὶ εἶπε· ποῦ τεθείκατε αὐτόν; λέγουσιν αὐτῷ· Κύριε, ἔρχου καὶ ἴδε. ἐδάκρυσεν ὁ Ἰησοῦς» (Ιω. 11, 33-35). Μέσα στη λειτουργική ορολογία, το Σάββατο του Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων είναι η έναρξη του Σταυρού.

Παρά ταύτα ο ευσεβής λαός μας αποκαλεί την εβδομάδα αυτή «κουφή» η «βουβή» με μοναδική δικαιολογία ότι την Εβδομάδα αυτή δεν τελούνται Ακολουθίες και ως εκ τούτου ούτε η καμπάνα σημαίνει. Παλαιότερα αυτό καλλιεργείτο και από τους ίδιους τους ιερείς ως μια δικαιολογημένη ίσως προσπάθεια για λίγη ξεκούραση λίγο πριν τον μεγάλο κόπο της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος.

Όμως, το Τυπικό της Εκκλησίας μας υπαγορεύει και αυτήν την Εβδομάδα τις Ακολουθίες που τελούνται καθ’ όλη τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Δηλαδή Μεσονυκτικό, Όρθρο, Ώρες, Εσπερινό, Μεγάλο Απόδειπνο, Προηγιασμένη Λειτουργία, καθώς και το Μικρό Απόδειπνο με τον «Κανόνα» του αγίου Λαζάρου την Παρασκευή το απόγευμα.

Η μοναδική Ακολουθία που απουσιάζει είναι η Ακολουθία των Χαιρετισμών της Παναγίας, η οποία αποτελεί και τη μοναδική χαρμόσυνη νότα στην πένθιμη περίοδο που διανύουμε. Το ότι δεν τελείται η χαρμόσυνη Ακολουθία των Χαιρετισμών την Εβδομάδα αυτή ίσως και να  οδήγησε σε αυτή την παρεξήγηση.

Η τελευταία εβδομάδα της Σαρακοστής, αφού από την Κυριακή ξεκινά η Μεγάλη Εβδομάδα με τη δική της νηστεία, είναι η τελική αποκάλυψη του νοήματος της Μεγάλης Σαρακοστής που είναι η μετάνοια, η νηστεία από την αμαρτία, η χαρμολύπη και η επαναβίωση του λατρευτικού στοιχείου της Εκκλησίας.

Ας φροντίσουμε να μην χάσουμε τα όσα έχει να μας προσφέρει και αυτήν την Εβδομάδα η Εκκλησία μας ξεφεύγοντας από επιπόλαιες και ανυπόστατες συμβουλές γύρω από τη λατρευτική μας ζωή.