Τα δύο ισχυρότερα πάθη..

 

 (Άγιος Λουκάς Ιατρός)

Η κενοδοξία είναι το πιο επικίνδυνο και το πιο ισχυρό πάθος. Υπάρχουν και άλλα πάθη εκτός από την υπερηφάνεια: η γαστριμαργία, η πορνεία, η οργή, η φιλαργυρία και άλλα.

Αυτά όμως τα πάθη είναι τέτοιου είδους που, όταν τα νικάμε, μας αφήνουν για πάντα και δεν μπορούν στο εξής να μας πλησιάζουν. Τα δύο όμως ισχυρότερα πάθη, η κενοδοξία και η υπερηφάνεια, δεν μοιάζουν με τα υπόλοιπα. Μπορεί να τα πολεμάμε με όλες τις δυνάμεις μας, αυτά όμως με τίποτα δεν μας αφήνουν.

Δεν υπάρχουν άλλα πάθη, κατά των οποίων ο αγώνας θα ήταν τόσο δύσκολος. Όλοι οι άνθρωποι έχουν κενοδοξία, και αυτοί που ζουν στον κόσμο, και μοναχοί, ακόμα και ερημίτες. Εμείς που ζούμε μέσα στον κόσμο για ποια πράγματα υπερηφανευόμαστε; Γι’ αυτά που δεν πρέπει να δίνουμε καμία σημασία και ούτε πρέπει να τα προσέχουμε.

Υπερηφανευόμαστε λοιπόν για την καλή μας φωνή, την εξωτερική μας ομορφιά, τα ακριβά ρούχα, τον πλούτο, την ευγένεια. Υπερηφανευόμαστε επίσης για την εξυπνάδα μας και την πρόοδο στις επιχειρήσεις μας. Κάθε μας βήμα είναι συνδεδεμένο με την κενοδοξία. Όλοι μας υπερηφανευόμαστε.

Οι μοναχοί για ποια πράγματα υπερηφανεύονται; Αυτοί που άφησαν τον κόσμο και αφιέρωσαν την ζωή τους στον Θεό για ποια πράγματα μπορούν να υπερηφανεύονται; Και όμως υπερηφανεύονται. Αλλά η υπερηφάνειά τους είναι πιο εκλεπτυσμένη. Μοναχός που νηστεύει πολύ και κάνει πολλές προσευχές μπορεί να υπερηφανεύεται επειδή ξεπέρασε στην νηστεία και προσευχή τους άλλους μοναχούς. 

Μπορεί κάποιον μοναχό να τον κάνουν ηγούμενο και να υπερηφανεύεται για την προαγωγή του. Προσεύχεται μοναχός, όμως το πάθος αυτό δεν τον αφήνει. Και δεν θα τον αφήσει ώσπου να γίνει τέλειος μοναχός και να νικήσει αυτό το πιο λεπτό και το πιο ισχυρό από τα ανθρώπινα πάθη.

Να αποφεύγουμε αυτό το πάθος και να θυμόμαστε πάντα τον λόγο εκείνο του Χριστού που λέει: «πώς δύνασθε υμείς πιστεύσαι, δόξαν παρά αλλήλων λαμβάνοντες, και την δόξαν την παρά του μόνου Θεού ου ζητείτε;» (Ιω. 5:44). Όλοι μας επιδιώκουμε την ανθρώπινη δόξα, θέλουμε να μας εξυπηρετούν οι άνθρωποι, όμως την δόξα από τον Θεό, την μόνη αληθινή δόξα, δεν την επιζητούμε. Σ’ αυτήν την περίπτωση, λέει ο Κύριος, δεν μπορούμε, να πιστεύουμε.

Όπως βλέπετε την βαθιά, αληθινή και καθαρή πίστη μπορούν να έχουν μόνο αυτοί που είναι ελεύθεροι από το πάθος της κενοδοξίας. Αυτοί που σε όλα τα έργα τους επιζητούν όχι την δική τους δόξα αλλά την δόξα του Θεού. Αυτοί που το καλό που έχουν το θεωρούν όχι δικό τους κατόρθωμα, αλλά το αποδίδουν στον Θεό, διότι πραγματικά το καλό δεν είναι κάτι δικό μας, αλλά είναι δώρο του Θεού.

Ακόμα και ο μεγάλος απόστολος Παύλος λέει για τον εαυτό του: «ου γαρ ο θέλω ποιώ αγαθόν, αλλ’ ο ου θέλω κακόν τούτο πράσσω» (Ρω. 7:19). Αν έτσι έλεγε ο μεγάλος αυτός απόστολος, τότε εμείς οι δυστυχισμένοι τι να πούμε; Δεν πρέπει να μετανοήσουμε για την κενοδοξία μας και να καταλάβουμε επιτέλους ότι το καλό που έχουμε το έχουμε από τον Θεό; Εμείς οι ταλαίπωροι δεν πρέπει να επιζητούμε την δόξα από τους ανθρώπους αλλά μόνο από τον Θεό.