Με την ανάστασή Του ο Χριστός έφερε τη μελλοντική νέα δημιουργία, τη βασιλεία του Θεού στον παρόντα κόσμο, έτσι ώστε ο παλιός κόσμος και η εποχή της αμαρτίας και του θανάτου να επισκιάζονται τώρα από τη νέα εποχή.[1]
Οι δύο εποχές-η σημερινή εποχή του σκότους και της αμαρτίας και η μελλοντική εποχή, η γεμάτη φως και αγάπη- συνυπάρχουν στην ανθρώπινη ιστορία. Κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να επιλέξει, είτε να συνεχίσει να βρίσκεται υπό την επήρεια της πρώτης εποχής,[2] είτε να ζει από τώρα στον μελλοντικό αιώνα.[3] Ο ίδιος ο Χριστός διακήρυξε ότι με την έλευσή Του, έφτασε η βασιλεία του Θεού.[4] Όμως, ξανά, ο ίδιος ο Χριστός, είναι απόλυτα ξεκάθαρος, ότι το βασίλειο Του δεν έχει έρθει στην πληρότητά του - αυτό θα συμβεί στο τέλος της ιστορίας.
Για το λόγο αυτό δίδαξε τους μαθητές Του να ζητούν από τον Θεό να έρθει η βασιλεία, σύμφωνα με την κυριακή προσευχή.[5] Τους είπε ότι «η βασιλεία ετοιμάστηκε για εσάς από τη δημιουργία του κόσμου» και θα τους δινόταν την Ημέρα της Κρίσεως.[6]
Πολλές από τις παραβολές του Ιησού για τη βασιλεία τονίζουν το ατελές ή το κρυφό της βασιλείας του Θεού. Η βασιλεία του Θεού παρομοιάζεται σαν σπόρος που μεγαλώνει, μακριά από τα ανθρώπινα βλέμματα, αόρατος στα ανθρώπινα μάτια, και όμως τελικά θα γίνει ένα από τα μεγαλύτερα δέντρα.[7] Το ατελές της βασιλείας τώρα και η μελλοντική πληρότητα τονίζεται και από τον κορυφαίο Απ. Παύλο,[8] ενώ παρόμοια είναι και η θέση του γίγαντα της πατερικής θεολογίας, του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, προβάλλοντας τη γνώμη ότι η πληρότητα της βασιλείας θα βιωθεί μόνο «μετά τήν τῶν αἰώνων περαίωσιν»,[9] ακόμα κι αν κάποιος είναι τέλειος στον κόσμο αυτό!!!
Η βασιλεία του Θεού είναι ήδη εδώ, αλλά όχι ακόμα στην πληρότητά της. Δεν πρέπει να υποτιμούμε πόσο παρούσα είναι η βασιλεία του Θεού, αλλά δεν πρέπει επίσης να υποτιμούμε πόσο απραγματοποίητη είναι τώρα η πληρότητά της, η οποία θα βιωθεί στον «καινὸν οὐρανὸν καὶ τήν καινήν γῆν».[10] Επειδή το βασίλειο είναι παρόν εν μέρει, αλλά όχι πλήρως, πρέπει να περιμένουμε ουσιαστική θεραπεία, αλλά όχι ολική θεραπεία σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής.[11]
Οι Χριστιανοί ζουν στο παρόν, αλλά συγχρόνως αισθάνονται ευγνωμοσύνη για το παρελθόν και προσμονή για το μέλλον. Οι χριστιανοί ζουν μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος, μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης παρουσίας του Χριστού, μεταξύ αυτού που έχει γίνει και αυτού που απομένει να γίνει, μεταξύ της παρούσας πραγματικότητας και του μελλοντικού πεπρωμένου, μεταξύ του «ήδη» και του «όχι ακόμα».[12]
Οι συνέπειες της επιλογής του «ήδη» ή του «όχι ακόμα» είναι σημαντικές. Πρώτον, υπάρχουν οι χριστιανοί του «ήδη». Θα τους χαρακτηρίζαμε μάλλον αισιόδοξους. Τονίζουν με έμφαση τι έχει ήδη πράξει ο Θεός για εμάς, υποβαθμίζοντας το τι ακόμα ακολουθεί. Τείνουν να πιστεύουν ότι υπάρχει τελειότητα στον κόσμο και στην Εκκλησία και αναμένουν γρήγορες λύσεις στα προβλήματα. Δικαίως τονίζουν αυτό που έχει ήδη κάνει ο Θεός για μας, μέσω του Χριστού. Με λίγα λόγια, οι χριστιανοί του «ήδη» φαίνεται να πιστεύουν ότι η τελειότητα είναι εφικτή τώρα.
Αν υπερτονίσουμε το «ήδη» της βασιλείας του Θεού, αποκλείοντας το «όχι ακόμα», θα απογοητευτούμε από τα βάσανα και την τραγωδία της ανθρώπινης φύσης. Δεν θα μπορέσουμε να δικαιολογήσουμε την ατέλεια, τα λάθη, τις αμαρτίες της ανθρώπινης φύσης. Η καρδιά μας θα σκληρύνει, θα είμαστε συνεχώς επικριτικοί, θα αντικρίζουμε μόνο την αμαρτία στον πλησίον χωρίς να έχουμε τη διάθεση να δούμε τι μπορεί να γίνει ένας αμαρτωλός, όταν μετανοήσει. Δεν θα είμαστε σε θέση να καταλάβουμε ότι η έκπτωτη φύση μας παραμένει μέσα μας και δεν θα εξαλειφθεί ποτέ, μέχρι να φτάσει η πληρότητα του βασιλείου.
Η αισιοδοξία εύκολα θα μετατραπεί σε απογοήτευση και σε παραλογισμό. Οι χριστιανοί του «ήδη» με δυσκολία αποδέχονται την αλλαγή και τη μεταμόρφωση του ανθρώπου. Οι χριστιανοί του «ήδη» ξεχνάνε το «όχι ακόμα», ξεχνάνε ότι η τελειότητα περιμένει την δεύτερη έλευση του Χριστού.
Δεύτερον, υπάρχουν οι χριστιανοί του «όχι ακόμα». Πολύ σωστά τονίζουν το ατελές, για την ώρα, του βασιλείου του Θεού, και δικαίως προσβλέπουν στην παρουσία Του, όπου και θα ολοκληρώσει το έργο Του. Το «όχι ακόμα» σημαίνει περισσότερη υπομονή και κατανόηση με τους αμαρτωλούς ανθρώπους.
Αυτή η κατανόηση όμως και η υπομονή μπορεί να φτάσει στη δικαιολόγηση ανίερων καταστάσεων (έπαρση, εκκοσμίκευση, συλλείτουργα με αιρετικούς και σχισματικούς, άκριτη αποδοχή παραφύσιν αμαρτημάτων και αντιχριστιανικών νόμων, κ.α), απλά με τη δικαιολογία ότι η τελειότητα δεν υπάρχει τώρα, την αναμένουμε στα έσχατα. Οι χριστιανοί του «όχι ακόμα» πιστεύουν ότι το λάθος και το κακό δεν θα εξαλειφθεί ποτέ εντελώς από την εκκλησία και την κοινωνία.
Τρίτον, υπάρχουν οι χριστιανοί του «ήδη και του όχι ακόμα». Αυτοί είναι οι λίγοι και οι εκλεκτοί. Γιατί θέλουν να δώσουν ίση βαρύτητα στις δύο παρουσίες του Χριστού, σε αυτό που έχει κάνει ήδη ο Χριστός και σε αυτό που θα κάνει στο μέλλον. Χαίρονται με την πρώτη παρουσία και περιμένουν με λαχτάρα την ένδοξη δεύτερη. Θέλουν ταυτόχρονα να δοξάσουν τον Χριστό και να αγκαλιάσουν τον συναμαρτωλό αδελφό τους. Από τη μία πλευρά, έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στο «ήδη», σε όσα είπε και έκανε ο Ιησούς Χριστός.
Από την άλλη πλευρά, επιδεικνύουν μια γνήσια ταπεινοφροσύνη, που πηγάζει από το «όχι ακόμα». Έχουν την ταπεινοφροσύνη να ομολογήσουν ότι η άγνοια, η αμαρτωλότητα, η φθαρτότητα, η σωματική αδυναμία, τα εκκλησιαστικά σκάνδαλα και η κοινωνική αδικία θα παραμείνουν ως συμπτώματα ενός πεπτωκότος κόσμου, έως ότου ο Χριστός τελειοποιήσει με τη δεύτερη έλευση Του αυτό που ξεκίνησε με την πρώτη.
Οι χριστιανοί του «ήδη και του όχι ακόμα» μπορούν να χρησιμοποιούν τη δύναμη του Θεού για να αλλάξουν τις εκκλησιαστικές και τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά κατανοούν πλήρως ότι η βασιλεία του Θεού δεν είναι ακόμη εδώ στην πληρότητά της. Θα υπάρξουν αδικίες, σκληρότητα, τρομοκρατία, πόλεμοι και φήμες για πολέμους, ασθένειες, διωγμοί, καταπίεση, θάνατος.
Οι Χριστιανοί της κατηγορίας αυτής δεν τρέφουν αυταπάτες για την πολιτική, ούτε περιμένουν ουτοπικές συνθήκες και αυτόματες λύσεις, ενώ δεν εμπιστεύονται καμία πολιτική ή κοινωνική ατζέντα για να επιφέρει πλήρη δικαιοσύνη εδώ στη γη, αφού πιστεύουν απόλυτα ότι «οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν».[13] Οι χριστιανοί του «ήδη και όχι ακόμα» είναι οι άγιοι της πίστεώς μας. Οι άγιοι γνώριζαν την ατέλεια του κόσμου τούτου. Η θέα του Θεού δεν γίνεται στον αιώνα αυτό, αλλά μετά το τέλος των αιώνων. Η θέα είναι ατελής τώρα, ακόμα κι εάν ο άνθρωπος έχει φτάσει σε ύψος τελειότητας και αγιότητας. Η αλήθεια θα φανερωθεί μετά την περαίωση του συμβατικού χρόνου, γι’ αυτό οι άγιοι ανυπομονούσαν να φύγουν από τον κόσμο αυτό, θεωρώντας το θάνατο απλά ένα όχημα, που θα τους οδηγήσει γρηγορότερα στη βασιλεία του Θεού.
Σε ποιά κατηγορία ανήκουμε;
[2] ό.π., 2, 1-6.
[3] Γαλ. 1,4.
[4] Λκ. 17, 20-21 «Ἐπερωτηθεὶς δὲ ὑπὸ τῶν Φαρισαίων πότε ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀπεκρίθη αὐτοῖς καὶ εἶπεν· Οὐκ ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ μετὰ παρατηρήσεως, οὐδὲ ἐροῦσιν ἰδοὺ ὧδε ἤ ἰδοὺ ἐκεῖ· ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν».
[5] Ματθ. 6,10 «…ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου…»
[6] ό.π., 25,34.
[7] ό.π., 13,31-33.
[8] Ά Κορ. 13,12 «βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι' ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον».
[9] Μάξιμος ο Ομολογητής, Περί Θεολογίας και ἐνσάρκου Οἰκονομίας τοῦ Υιού τοῦ Θεού B΄, PG 90, 1165 BC, «Ἐφ᾿ ὅσον χρόνον τίς ἐστιν ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ, κἄν τέλειός ἐστι κατά τήν ἐνθάδε κατάστασιν, καί πράξει καί θεωρίᾳ, τήν ἐκ μέρους ἔχει καί γνῶσιν καί προφητείαν καί ἀῤῥαβῶνα Πνεύματος ἁγίου· ἀλλ᾿ οὐκ αὐτό τό πλήρωμα· ἐλευσόμενός ποτε μετά τήν τῶν αἰώνων περαίωσιν εἰς τήν τελείαν λῆξιν, τήν πρόσωπον πρός πρόσωπον τοῖς ἀξίοις δεικνῦσαν αὐτήν ἐφ᾿ ἑαυτῆς ἑστῶσαν τήν ἀλήθειαν· ὡς μηκέτι ἐκ τοῦ πληρώματος μέρος ἔχειν, ἀλλ᾿ αὐτό τό πλήρωμα τῆς χάριτος κατά μέθεξιν ὅλον κομίζεσθαι».
[10] Αποκ. 21,1.
[11] Timothy Keller, Hope in times of fear: the resurrection and the meaning of Easter, Penguin, New York 2021, σ. 35.
[12] John Stott, «The Now and the Not Yet», in The Contemporary Christian, Downers Grove, IL: InterVarsity Press 1992, σ. 377.
[13] Εβρ. 13,14.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου