Άγιος Παΐσιος: «Οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία».

 

 

Μερικοί λένε: «Σ᾿αυτόν τον Ναό τον μικρό, τον κατανυκτικό, ζώ την Θεία Λειτουργία· στον μεγάλο Ναό δεν την ζώ.

Αν είναι κανένα εξωκλήσι σοβατισμένο άσπρο, δεν νιώθω τίποτε· αν όμως είναι αγιογραφημένο, έχη καλό τέμπλο κ.λπ., εκεί ζώ την Θεία Λειτουργία!». Αυτά είναι για έναν άνθρωπο που δεν έχει όρεξη να φάη και του βάζεις λίγο αλάτι, λίγο πιπέρι, για να του έρθη η όρεξη.

–Δηλαδή, Γέροντα, αυτά δεν παίζουν κάποιο ρόλο; Δεν βοηθούν;

– Ναί, δεν λέω, βοηθούν και αυτά, αλλά να μη σκαλώνη κανείς σʹ αυτά. Διαφορετικά, με μαγικό τρόπο θα ζητά ο άνθρωπος να ζήση τον Χριστό. Θα ζητά κελλί σκοτεινό, κανδήλι με χαμηλό φως, κατανυκτικό Ναό. Χωρίς αυτά δεν θα μπορή να προσευχηθή. Ή στο τραίνο βρίσκεται ή στην σπηλιά ή στον δρόμο, να είναι το ίδιο γιʹ αυτόν. Ο Θεός τον κάθε άνθρωπο τον έχει κάνει και ένα εκκλησάκι και μπορεί να το φέρνη παντού μαζί του. ..

Αν δεν έχη κανείς ευλάβεια, ταπείνωση, και μέσα στο Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου να τον βάλης, τίποτε δεν θα δή. Ενώ, αν έχη ευλάβεια, και στον Γολγοθά μπορεί να δη το Άγιο Φως.

Κάποτε ένας δόκιμος από την Ιερά Μονή του Αγίου Σάββα πήγε το Μέγα Σάββατο να πάρη Άγιο Φως από τον Πανάγιο Τάφο για το μοναστήρι του – υπάρχει συνήθεια να στέλνουν τα γύρω μοναστήρια μοναχούς, για να πάρουν το Άγιο Φως. Αυτός έκανε μια πονηριά· επειδή φορούσε ράσα, παραμέρισε τους κοσμικούς και μπήκε μπροστά. 

Ύστερα, όταν ήρθαν κάποιοι κληρικοί, τον παραμέρισαν αυτόν, επειδή ήταν κανονισμένο ποιός θα καθήση εδώ, ποιός εκεί. Τότε τα έβαλε με τον εαυτό του ο δόκιμος: «Βρέ ταλαίπωρε αμαρτωλέ, χαμένε άνθρωπε, με όλα τα χάλια σου προχώρησες και μπροστά; Να τσακιστής να φύγης από εδώ. Ούτε μέσα στον Ναό δεν είσαι άξιος να μείνης». Τα πίστευε αυτά που έλεγε. 

Βγήκε λοιπόν έξω από τον Ναό και παρακαλούσε τον Χριστό: «Χριστέ μου, Σε παρακαλώ, ας με ανεχθής να πάω σε κανένα άλλο προσκύνημα». Και πήγε μετά πιο πάνω στον Γολγοθά. Εκεί ελεεινολογούσε πάλι τον εαυτό του: «Ακούς, να κάνω τέτοια πονηριά! Επειδή φοράω ράσα, παραμέρισα εγώ ο ελεεινός τους άλλους που είναι καλύτεροι από μένα…». Και ενώ ελεεινολογούσε τον εαυτό του, βγήκε σε μια στιγμή από τον Άγιο Γολγοθά, σαν αστραπή, ένα δυνατό φως που τον διέλυσε. Τότε ο καημένος είπε: «Κατέβηκε το Άγιο Φώς». Πήγε, πήρε Άγιο Φώς με το φαναράκι του από᾿κεί και έφυγε.

– Γέροντα, δηλαδή δεν βοηθούν τα προσκυνήματα που γίνονται λ.χ. στους Αγίους Τόπους;

– Κοίταξε να σού πώ. Σήμερα, αν πάς, για να ωφεληθής λίγο, πρέπει να βλαφθής πολύ μέσα στα τραίνα, στα αεροπλάνα, στα ξενοδοχεία. Όλα έχουν κοσμικοποιηθή. Τί θα ωφεληθή κανείς, αν πάη σε έναν πνευματικό χώρο και δη και μια μεγάλη κοσμική αταξία; Πρέπει να είναι πολύ δυνατός, για να τα αξιοποιήση όλα προς το καλό. Και εκεί στα προσκυνήματα αυτός που μιλάει και εξηγεί, όταν πηγαίνουν με γκρούπ, είναι καλύτερα σε μερικές περιπτώσεις να μη μιλάη. 

Γιατί δεν λέει με ευλάβεια λ.χ. «αυτή είναι η Γεθσημανή, εδώ είναι ο Πανάγιος Τάφος κ.λπ.», αλλά αρχίζει βρρρρ: «Εδώ είναι αυτό, εκεί είναι το άλλο, τώρα θα πάμε στην Βηθλεέμ, όπου ήρθαν οι Μάγοι από την Περσία», και σιγά‐σιγά πάει τους προσκυνητές στο Κουβέιτ! Έτσι δεν αφήνει και έναν που διάβασε Αγία Γραφή και ξέρει ότι εδώ είναι ο Πανάγιος Τάφος, εκεί η Γεθσημανή κ.λπ. να συγκεντρωθή και να προσευχηθή. Αυτά χρειάζονται μόνο σε έναν που δεν διάβασε Αγία Γραφή, αλλά όσοι πάνε για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους έχουν διαβάσει Αγία Γραφή. Αντί δηλαδή να βοηθηθούν οι άνθρωποι, ζαλίζονται. 

Εν τω μεταξύ φεύγουν αμέσως από το ένα προσκύνημα και πάνε στο άλλο, και ούτε καν ποτίζει μέσα τους αυτό που ακούν. Άλλο είναι, όταν κανείς πηγαίνη προσκύνημα με πνευματική συντροφιά και πνευματικό συνοδό και έχη κάνει προηγουμένως και μια ανάλογη προετοιμασία.

Έλεγε μια Φαρασιώτισσα που έμενε στα Γιαννιτσά: «Χατζήδες είναι αυτοί; Σε μισή ώρα πάνε στα Ιεροσόλυμα και σε μισή ώρα γυρνάνε! Χατζήδες είναι;». Παλιά οι καημένοι έμεναν στα προσκυνήματα και έκαναν αγρυπνίες, για να ωφελούνται πνευματικά, αλλά και για να μην κάνουν έξοδα μένοντας σε ξενοδοχεία, και τα χρήματα τα έδιναν ελεημοσύνη. Και αν κανείς δεν είχε καμμιά πνευματική αλλοίωση, όταν επέστρεφε, του έλεγαν: «Σκόρδο πήγες, κρεμμύδι γύρισες». Ο Άγιος Αρσένιος πήγαινε κάθε δέκα χρόνια στα Ιεροσόλυμα και βάδιζε πέντε μέρες με τα πόδια μέχρι την Μερσίνα, για να πάρη το καράβι. Σήμερα σπάνια να βρής τέτοιες περιπτώσεις.

Θυμάμαι, είχε έρθει στο Καλύβι ένας Ρώσος από το Βλαδιβοστόκ, απέναντι από την Ιαπωνία. Είχε τάξει να πάη στους Αγίους Τόπους με τα πόδια. Όταν πήγε να πάρη ευλογία από τον Δεσπότη του, εκείνος του είπε: «Δεν είσαι καλά, που θα πάς με τα πόδια». Γιʹ αυτό πήγε στο Μοναστήρι του Ζαγκόρσκ στην Μόσχα και πήρε ευλογία από έναν Στάρετς. Ξεκίνησε από εκεί το Πάσχα με τα πόδια και έφθασε στα Ιεροσόλυμα τον Οκτώβριο. Εβδομήντα χιλιόμετρα την ημέρα βάδιζε. Ήρθε μετά και στο Άγιον Όρος με τα πόδια και θα ξαναπήγαινε στα Ιεροσόλυμα. 

Είχε πραγματικό θείο έρωτα. Ζούσε σε άλλον κόσμο. Ήξερε λίγα ελληνικά και συνεννοούμασταν. «Νόμιζα, μου είπε, ότι θα είναι εκεί ο Αντίχριστος, για να μαρτυρήσω, να μου κόψη το κεφάλι, αλλά δεν ήταν! Τώρα που θα ξαναπάω στα Ιεροσόλυμα, θα βάλω μια μετάνοια στον Πανάγιο Τάφο και για σένα, και εσύ να μνημονεύης το όνομά μου». Σηκώθηκε επάνω και έκανε μια μετάνοια, για να μου δείξη πώς θα κάνη, και χτύπησε το κεφάλι του πάνω σε μια πέτρα. Έβλεπες μια φλόγα μέσα του. Ενώ άλλοι, έτσι όπως πάνε στους Αγίους Τόπους για τουρισμό και χωρίς ευλάβεια, είναι καλύτερα να μην πάνε.

Πόσο έντονη είναι η παρουσία του Χριστού στους Αγίους Τόπους! Στον δρόμο λ.χ. που πάει κανείς προς τον Γολγοθά αισθάνεται μια αλλοίωση. Και να μην ξέρη που πηγαίνει, αν περπατήση εκεί, συγκλονίζεται. Έχει και μια πινακίδα που γράφει στα Λατινικά «via Dolorosa»9. Και στον Πανάγιο Τάφο βλέπεις διάφορους ανθρώπους· μια ποικιλία. Άλλοι είναι κληρικοί, άλλοι κοσμικοί, άλλοι ντυμένοι σεμνά, άλλοι άσεμνα, άλλοι με μακριά ρούχα, άλλοι με κοντά, άλλοι σχεδόν χωρίς ρούχα, άλλοι κουρεμένοι, άλλοι με μαλλιά μακριά… 

Διάφορος κόσμος, διάφορες μόδες, διάφορες φυλές, από διάφορα δόγματα· άλλος Ρωμαιοκαθολικός, άλλος Αρμένιος, αλλά όλοι πηγαίνουν και προσκυνούν εκεί! Μου έκανε εντύπωση! Είναι συγκινητικό. Αλλά πρέπει να τα μελετά κανείς όλα αυτά με καλό λογισμό, για να συγκινήται και να τον ανεβάζουν πνευματικά.

…Σημασία έχει αυτό που είπε ο Χριστός στην Σαμαρείτιδα: «Οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία».

Από το βιβλίο «Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου Λόγοι Β’, Πνευματική Αφύπνιση»