Η ύπουλη αποδόμηση της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας με ψεύδη.

 Του Μητροπολίτη Σύρου 

                                       κ. Δωροθέου
 
(από το Σαββατιάτικο ένθετο της δημοκρατίας για την ορθοδοξία)
 
Ο Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός Κικέρωνας έχει χαρακτηρίσει την Ιστορία «μάρτυρα των εποχών, λαμπάδα της αλήθειας, ζωή της μνήμης, δάσκαλο της ζωής, αγγελιοφόρο της αρχαιότητας».
Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, καθώς η Ιστορία δεν αποτελεί απλή αφήγηση τετελεσμένων γεγονότων, αλλά μια προσπάθεια αναδόμησης και ερμηνείας του παρελθόντος, με στόχο συνήθως την ερμηνεία του παρόντος και την πρόβλεψη του μέλλοντος.   Κάθε ιστορικός, όσο αμερόληπτος τεχνοκράτης κι αν αυτοπροσδιορίζεται, είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένος να επιλέξει ποια γεγονότα θα αποσιωπήσει, σε ποια θα δώσει έμφαση, ποια απλά θα προσπεράσει, προκειμένου να «αποδείξει» την ορθότητα των επιλογών του.
Λίγοι, ελάχιστοι, είναι οι ιστορικοί που πρώτα μελετούν τις πηγές του παρελθόντος και ύστερα καταγράφουν τα πορίσματά τους...
Οι περισσότεροι, στρατευμένοι σε ιδεολογίες και συμφέροντα, δεν μελετούν ούτε ερμηνεύουν την Ιστορία, αλλά επιλέγουν τα γεγονότα εκείνα που ενισχύουν τη θέση τους.
Γι' αυτό και ανέκαθεν η Ιστορία, και ως έρευνα και ως μάθημα, αποτέλεσε το όχημα προώθησης αλλότριων προς την αλήθεια σκοπιμοτήτων, πάντα υπό το άλλοθι της επιστημονικής έρευνας.
Το παρελθόν μπορεί να είναι τετελεσμένο, οι αναπαραστάσεις και οι χρήσεις του όμως παραμένουν πάντα ανοιχτές, αφού η γνώση τού χθες μορφοποιείται πρωτίστως με βάση τα ερωτήματα και τα συμφέροντα που θέτει το σήμερα, και στόχο τη νομιμοποίηση μιας συγκεκριμένης εθνικής ή κοινωνικής ή πολιτικής ή οικονομικής ιδεολογίας.
Κατά συνέπεια, το ερώτημα δεν είναι αν η Ιστορία υπηρετεί κάποιον σκοπό, αλλά τι είδους σκοπό!

Μπορεί, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθεί ως μέσο καλλιέργειας εθνικής αυτοσυνειδησίας, όπως συνέβη κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που προετοίμασε τον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας ως μήτρα δημιουργίας μιας ανύπαρκτης εθνότητας, όπως συμβαίνει με γειτονικό ψευδώνυμο κρατίδιο, αλλά ακόμα και ως εργαλείο εθνικής αποδόμησης και αυτοκτονίας, στο όνομα, δήθεν, της ειρήνης και της διεθνούς συνεργασίας!
Αλλα η ειρήνη και η συναδέλφωση των λαών δεν δομείται με ψεύδη και λεκτικούς ακροβατισμούς, που θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν τόσο ύπουλα επικίνδυνοι αποδομητές της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας!
Δεν θα δομηθούν, για παράδειγμα, η ελληνοτουρκική συνεργασία και η φιλία με απόκρυψη ή παραποίηση του παρελθόντος, μετονομάζοντας τη σφαγή σε «συνωστισμό», αποκρύπτοντας γενοκτονίες και αμφισβητώντας ηρωικές πράξεις, όπως το Ζάλογγο, με επιστημονικοφανείς αλλά παιδαριώδεις δικαιολογίες!
Και δεν θα είναι παράδοξο, ή μάλλον θα πρέπει να το περιμένουμε, να βρεθούν «ιστορικοί» που θα μετονομάσουν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας σε ιστιοπλοϊκούς αγώνες Ελλήνων και Περσών!
Η εθνική αυτοσυνειδησία και η διεθνής συνεργασία δομούνται μόνο πάνω στην αλήθεια, η γνώση της οποίας οδηγεί στην ελευθερία από κάθε ιδιοτέλεια, φανατισμό και μικροψυχία!
  Ισως θα πρέπει να έχουμε όλοι υπόψη μας την κλασική διαπίστωση του Λουκιανού ότι «όπως ακριβώς όταν ένας ζωντανός οργανισμός χάσει τα μάτια του αχρηστεύεται ολόκληρος, έτσι κι αν από την Ιστορία λείψει η αλήθεια ό,τι απομένει από αυτήν γίνεται ανώφελο διήγημα!» 
«Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές» είναι η γνωστή παρακαταθήκη του Διονυσίου Σολωμού.
Σίγουρα δεν θα φανταζόταν ότι θα έρχονταν εποχές που μόνο το αντεθνικό θα εθεωρείτο αληθές... 

Πηγή: Αγιορείτικο Βήμα