Ας προετοιμαστούμε για τα Χριστούγεννα.

Αρχιμ. Ιωακείμ Βενιανάκης

Σε λίγες ημέρες η αγία μας Εκκλησία θα πανηγυρίσει για μία ακόμα φορά την μεγάλη δεσποτική εορτή των Χριστουγέννων και θα μας καλέσει να φιλοξενήσουμε στις καρδιές μας το νεογέννητο Χριστό και να μεταδώσουμε στους αδελφούς μας , όπως οι Άγγελοι στους Ποιμένες, ότι Χριστός ο Θεός ετέχθη σήμερον. Είναι Εκείνος που φέρνει φως, χαρά, ελπίδα, ειρήνη, και ηρεμία στις ταλαιπωρημένες από την κάθε είδους κρίση καρδιές μας.

Ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος τον τέταρτο αιώνα μ.Χ. με νωπή και ζωντανή την παρουσία του Χριστού επί της γης, κηρύττει με ζέση πίστεως λέγοντας: «Σήμερα λύθηκαν τα μακροχρόνια δεσμά.

Ό διάβολος καταντροπιάσθηκε. Οι δαίμονες δραπέτευσαν. Ό θάνατος (της ψυχής) καταργήθηκε. Ό Παράδεισος ανοίχθηκε. Ή κατάρα εξαφανίστηκε. Ή αμαρτία διώχθηκε. Ή πλάνη απομακρύνθηκε. Ή αλήθεια αποκαλύφθηκε. Το κήρυγμα της ευσέβειας ξεχύθηκε και διαδόθηκε παντού. Ή Βασιλεία των Ουρανών μεταφυτεύθηκε στη γη. Οι Άγγελοι συνομιλούν με τους ανθρώπους. 'Όλα έγιναν ένα. Κατέβηκε ό Θεός στη γη κι ό άνθρωπος ανέβηκε στους ουρανούς. Κατέβηκε ό Θεός στη γη και πάλι βρίσκεται στον Ουρανό. 'Ολόκληρος είναι στον ουρανό κι ολόκληρος είναι στη γη. Έγινε άνθρωπος κι είναι Θεός. Είναι Θεός κι έλαβε σάρκα»[1].

Τριγυρνώντας όλοι μας στους δρόμους αυτές τις άγιες ημέρες, εντυπωσιαζόμαστε από τον  όντως εκθαμβωτικό στολισμό των βιτρινών των καταστημάτων αλλά και των σπιτιών, από τα πολύχρωμα λαμπιόνια που αναβοσβήνουν, από τις εορταστικές μουσικές και τα τραγούδια, που προσπαθούν να σπάσουν για λίγο τη βαρυθυμία και την μελαγχολία μας, εξαιτίας των ποικίλων προβλημάτων, που αντιμετωπίζουμε στην ρουτινιάρικη καθημερινότητά μας. Και αφού περάσουν οι γιορτές και κατέβουν τα στολίδια και σωπάσουν οι χαρούμενες μελωδίες, κατεβαίνει μαζί και η διάθεσή μας με αποτέλεσμα πάλι να βυθιζόμαστε στην ίδια κατάθλιψη, στα ίδια προβλήματα, να ζούμε την ίδια απελπισία.    Αναρωτηθήκαμε άραγε τί φταίει γι αυτό; Μήπως εορτάζουμε τα Χριστούγεννα επιφανειακά, υλιστικά, και όχι πνευματικά; Μήπως τελικά εορτάζουμε τα Χριστούγεννα χωρίς Χριστό;

 Για να βιώσουμε το νόημα της Γεννήσεως του Χριστού, για να κατανοήσουμε  τί σημαίνει ότι ο Χριστός με την ενανθρώπησή του μας  δώρισε την ελευθερία από την αμαρτία και τον θάνατο και μας ανέβασε στο θρόνο του Θεού, οφείλουμε να προετοιμασθούμε εσωτερικά και να αγωνισθούμε με περισσότερη ένταση εναντίον των παθών μας, των λογισμών και των φαντασιώσεών μας, εναντίον των επιθυμιών και των προσδοκιών μας, δηλαδή να  πολεμήσουμε τον εγωισμό μας.

Οφείλουμε λοιπόν να προετοιμάσουμε την ψυχή μας. Να την προετοιμάσουμε ώστε να γεννηθεί μέσα μας ο Κύριος. Και για να γίνει αυτό πρέπει καταρχήν να καθαριστούμε  στο λουτρό της μετανοίας, στο ιερό μυστήριο της εξομολογήσεως. Η αμαρτία είναι αρρώστια της ψυχής που, αν μείνει αθεράπευτη, οδηγεί στον πνευματικό θάνατο, στον αιώνιο θάνατο, δηλαδή,  στον χωρισμό της ψυχής από το Θεό. Όπως, λοιπόν, όταν ασθενούμε σωματικά, πηγαίνουμε στον ιατρό και μας χορηγεί θεραπευτική αγωγή, έτσι και όταν ασθενούμε πνευματικά, προσερχόμαστε στην Εκκλησία, που είναι ένα πνευματικό θεραπευτήριο και πιο συγκεκριμένα, στο πετραχήλι του πνευματικού. Στον πνευματικό εξομολογούμαστε όλες τις αμαρτίες, που τραυμάτισαν την ψυχή μας, δίχως ντροπή και με απόλυτη ειλικρίνεια. Στη συνέχεια ο πνευματικός πατήρ θα μας διαβάσει τη συγχωρητική ευχή και θα μας απευθύνει συμβουλές για την ευόδωση της πνευματικής μας πορείας. Η άφεση των αμαρτιών μας από τον πνευματικό ιερέα γίνεται σύμφωνα με την εξουσιοδότηση που έδωσε ο Κύριός μας στους αγίους Μαθητές και Αποστόλους, ειπών: «Αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς…..». Ώστε, λοιπόν, ο ιερεύς δεν είναι τίποτα περισσότερο από υπηρέτης της Θείας Χάριτος. Έτσι, λοιπόν, είναι απαραίτητο σε όλους μας, πριν προσέλθουμε στα Άχραντα Μυστήρια, να εξομολογηθούμε και να είμεθα όσο το δυνατόν περισσότερο προετοιμασμένοι πνευματικά, ώστε να λάβουμε μέσα μας τον Χριστό. Όπως, λοιπόν, καθαρίζουμε και στολίζουμε το σπίτι μας ή φοράμε εμείς οι ίδιοι επίσημα ρούχα σ’ εκείνες τις γιορτινές ημέρες, έτσι και την ψυχή μας οφείλουμε να την καθαρίσουμε απ’ το ρύπο της αμαρτίας, ώστε να είναι έτοιμη να υποδεχθεί το Θείο Βρέφος.

Συγχρόνως η Αγία μας Εκκλησία, μάς προετοιμάζει για την εορτή των Χριστουγέννων με το σαραντάημερο της νηστείας. Η νηστεία μας βοηθά στο να καθαρισθούμε ψυχικά και σωματικά. Ενώ η πολυφαγία προκαλεί ποικίλα προβλήματα υγείας κι εξάπτει το σαρκικό φρόνημα, η νηστεία, αντίθετα, μαραίνει τις σαρκικές επιθυμίες και κοιμίζει τις επαναστάσεις του σώματος, όπως διδάσκει ο ιερός Γρηγόριος ο Παλαμάς. Η νηστεία ελευθερώνει τον άνθρωπο από τα πάθη, γι’ αυτό και οι πατέρες την ονομάζουν «παθοκτόνο» και «φάρμακο παθών καθαρτήριο». Η νηστεία είναι όπλο κατά του πονηρού, κατά το Μ. Βασίλειο, ενώ βοηθάει στην απόκτηση των αρετών. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης την ονομάζει «θεμέλιο αρετής», ενώ ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος την ονομάζει «μητέρα της σωφροσύνης». Ο Προφήτης Μωϋσής μετά από 40 μέρες νηστείας στο όρος Χωρήβ, αξιώθηκε να δει, όσο είναι δυνατό σε άνθρωπο, τον ίδιο τον Κύριο. Οπότε η νηστεία μας βοηθάει, ώστε να αποκτήσουμε  «κοινωνία» με το Θεό.

           Αξίζει να παραθέσουμε εδώ ορισμένες ρήσεις του Μ. Βασιλείου για τη νηστεία[2]: «Η νηστεία γεννάει προφήτες. Ενισχύει τους δυνατούς. Σοφίζει τους νομοθέτες. Εξοπλίζει τους ήρωες. Γυμνάζει τους αθλητές. Αποκρούει τους πειρασμούς. Συγκατοικεί με τη νηφαλιότητα και την αγνότητα. Στους πολέμους κάνει ανδραγαθήματα και στον καιρό της ειρήνης διδάσκει την ησυχία. Αγιάζει τους αφιερωμένους και τελειοποιεί τους ιερείς. Η νηστεία ενισχύει την προσευχή. Γίνεται φτερό στην πορεία της προς τον ουρανό. Είναι μητέρα της υγείας, παιδαγωγός της νιότης, στολίδι των γηρατειών. Είναι συνοδοιπόρος των ταξιδιωτών και ασφάλεια των συγκατοίκων».

           Πρέπει να έχουμε πάντα υπόψιν μας ότι για την Εκκλησία μας η αληθινή νηστεία δεν είναι μόνο η αποχή από τροφές, αλλά η αποχή από πάθη και αμαρτίες. Λέγει χαρακτηριστικά ο Μέγας Φώτιος: «Νηστεία δεκτή από τον Θεό είναι αυτή που μαζί  με την αποχή των τροφών συνδυάζει και την αποστροφή προς τη φλυαρία, το φθόνο, το μίσος και τα άλλα αμαρτήματα. Αυτός που νηστεύει από τροφές, αλλά δεν εγκρατεύεται από τα πάθη, μοιάζει με εκείνον που έβαλε λαμπρά θεμέλια στο σπίτι, που έκτισε, αλλά αφήνει να συγκατοικούν μαζί του φίδια, σκορπιοί και κάθε φαρμακερό ερπετό».  Επιδίωξή μας λοιπόν είναι η πνευματική νηστεία, δηλ. η αποφυγή της αμαρτίας και η τήρηση του θελήματος του Θεού, η εφαρμογή της αγάπης, η συγχωρητικότητα, η ελεημοσύνη και η απόκτηση ακόμη μεγαλύτερης αρετής. Με τον τρόπο αυτό κατανοούμε καλύτερα και πραγματώνουμε το λόγο του Μεγάλου Βασιλείου «Αληθινή νηστεία είναι η αλλοτρίωση από κάθε κακό, από κάθε αμαρτία, από κάθε εμπαθή λογισμό, από κάθε βρώμικη επιθυμία».

Η νηστεία και η εξομολόγηση μάς προετοιμάζουν  να προσέλθουμε στο  Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας για να κοινωνήσουμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, να γίνουμε «σύναιμοι και σύσσωμοι»  του Χριστού, να χριστοποιήσουμε τη ζωή μας, να γίνουμε όλοι ένα με Εκείνον και μεταξύ μας, αποτελούντες το Ένα σώμα του Κυρίου. Ενούμεθα με τον Χριστό  και γινόμεθα μαζί του ένα σώμα. «Ο Χριστός είναι αυτός ο οποίος ποτίζει την καρδιά μας την διψασμένη. Τα μέλη μας και οι σάρκες μας και τα οστά μας γίνονται μέλη και σάρκες και οστά του Χριστού.  Σε κάθε θεία Λειτουργία ζούμε την ζωή του Χριστού και ο Χριστός αναλαμβάνει την δική μας ζωή. Όπως ένας είναι ο άρτος που βάζουμε στο άγιο αρτοφόριο, όπως ένας είναι ο άρτος τον οποίον αποθέτουμε στην αγία Τράπεζα, δηλ. το Σώμα του Χριστού, έτσι και εμείς, όταν μεταλαμβάνουμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ενούμεθα με τον Χριστό και μεταξύ μας!  Κάθε φορά που συμμετέχουμε στη θεία λειτουργία, πηγαίνομε για να πάρουμε τον Χριστό μέσα μας.  Προηγουμένως όμως πρέπει να έχουμε καθαρίσει την ψυχή μας από κάθε αμαρτία και συγχρόνως έτοιμοι να ακολουθήσουμε τα προστάγματά του, το θέλημά Του. Εάν έχουμε κρατούμενα, δηλ. ενοχές, δεν μπορούμε να ενωθούμε με τον Χριστό. ………Η λειτουργία μας είναι ένας αρραβώνας με τον Χριστό, ένας γάμος. Μας βάζει στην Βασιλεία Του»[3]. Ύστερα θα βγούμε πάλι, θα πάμε στο σπίτι μας με τα πάθη μας, με τις αμαρτίες μας, με τις μιζέριες μας. Δεν έχει σημασία. Θα πάμε πάλι στην λειτουργία, θα ενωθούμε και πάλι με τον Χριστό, κι’ Εκείνος θα μας θεώσει ξανά! Και έτσι, με συνεχή αγώνα, με συνεχή πορεία, μπροστά ο ιερεύς, πίσω εμείς, θα φθάσουμε στη Βασιλεία των Ουρανών. Πηγαίνομε στη λειτουργία με τον πόθο αυτό; Τότε εξασφαλίσαμε την Βασιλεία των Ουρανών. Τούτο σημαίνει ότι μέσα μας φέρουμε τον Χριστό και μαζί όλα τα δώρα Του, τα οποία μας ελευθερώνουν  από την πνευματική μας   στειρότητα και μας χαρίζουν μια σταθερή ελπίδα, ειρήνη και χαρά στη ζωή μας , που κανένας και τίποτε δεν μπορούν να μας αφαιρέσουν.

Τούτα τα Χριστούγεννα, λοιπόν,  ας μην αφεθούμε, όπως τις προηγούμενες χρονιές, στα κοσμικά ρεβεγιόν της παραμονής της εορτής, αλλά, αφού προετοιμασθούμε, έστω τις λίγες ημέρες που μας έμειναν, με νηστεία, προσευχή και εξομολόγηση, και αφού συγχωρήσουμε τους άλλους, το πρωί των Χριστουγέννων ας σπεύσουμε να απολαύσουμε το πνευματικό και μοναδικό  «πανηγύρι της ψυχής » στην Ενορία μας, εκεί όπου μας περιμένει ο Χριστός, για να μας προσφέρει για άλλη μια φορά, αντί άλλων εδεσμάτων, τον εαυτόν Του, το Σώμα Του και το Αίμα Του. Έτσι θα γίνουμε Χριστοφόροι! Ουράνιοι άνθρωποι ή επίγειοι Άγγελοι.  Ας  τιμήσουμε λοιπόν την δική     Του συγκατάβαση με την δική μας συγκατάθεση στην πρόσκλησή Του.

Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα!