Η συγχώρεση και η νηστεία ως προϋποθέσεις της πνευματικής ζωής

Γράφει ο π. Διονύσιος Καραγιάννης |

---

Ἔφθασε καιρός, ἡ τῶν πνευματικῶν ἀγώνων ἀρχή, ἡ κατὰ τῶν δαιμόνων νίκη, ἡ πάνοπλος ἐγκράτεια, ἡ τῶν Ἀγγέλων εὐπρέπεια, ἡ πρὸς Θεὸν παρρησία…

Η Κυριακή της Συγχώρεσης είναι η τελευταία Κυριακή πριν από την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Κατά τη διάρκεια της προ-Τεσσαρακοστής περιόδου, οι προσευχές της Εκκλησίας περιλαμβάνουν ύμνους από το Τριώδιο. Την Κυριακή της Συγχωρήσεως έμφαση δίνεται στην εξορία του Αδάμ και της Εύας από τον Κήπο της Εδέμ, ένα γεγονός που μας δείχνει πόσο πολύ έχουμε πέσει στην αμαρτία και έχουμε διαχωριστεί οι ίδιοι από τον Θεό.

Πριν από την κάθοδο τους στην αμαρτία μέσω της ανυπακοής, ο Αδάμ και η Εύα είχαν ευλογηθεί με μια όμορφη σχέση της κοινωνίας μεταξύ τους και κοινωνίας με τον Θεό.

Ωστόσο, είχαν μπει στον πειρασμό από το διάβολο που εμφανίζεται με τη μορφή ενός φιδιού για να παρακούσουν τον Θεό και να φάνε από το δέντρο της γνώσεως του καλού και του κακού.
Όταν γεύτηκαν τον απαγορευμένο καρπό, συνειδητοποίησαν ότι ήσαν γυμνοί. Ακούγοντας εκείνο το εσπέρας, την παρουσία του Θεού στον Κήπο της Εδέμ, κρύφτηκαν.

Αναζητώντας τους ο Θεός, ο Αδάμ και η Εύα προσπαθούν να καλύψουν την γύμνια τους με φύλλα συκιάς. Στέκονται με ντροπή ενώπιον του Θεού.

Λέγει το συναξάριον της ημέρας: «Ἐκάθισεν Ἀδὰμ τότε, καὶ ἔκλαυσεν ἀπέναντι τῆς τρυφῆς τοῦ Παραδείσου, χερσὶ τύπτων τὰς ὄψεις, καὶ ἔλεγεν· Ἐλεῆμον, ἐλέησόν με τὸν παραπεσόντα. Ἰδὼν Ἀδὰμ τὸν Ἄγγελον, ὠθήσαντα, καὶ κλείσαντα τὴν τοῦ θείου κήπου θύραν, ἀνεστέναξε μέγα, καὶ ἔλεγεν· Ἐλεῆμον, ἐλέησόν με τὸν παραπεσόντα».

Η Κυριακή της Συγχωρήσεως είναι επίσης γνωστή ως Κυριακή της Τυρινής. Αυτή είναι η τελευταία μέρα που τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να καταναλωθούν πριν από την νηστεία.

Η πλήρης νηστεία αρχίζει την επομένη Καθαρή Δευτέρα, την πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής. Το βράδυ της Κυριακής της Συγχωρήσεως η Εκκλησία, τελεί την πρώτη είσοδο στην Μεγάλη τεσσαρακοστή που είναι ο Εσπερινός της συγχωρήσεως.

Είναι μια ακολουθία που μας κατευθύνει στο μονοπάτι της μετάνοιας. Μας βοηθά να κατανοήσουμε την ανάγκη της συγχώρεσης, από αδελφούς και αδελφές εν Χριστώ.

Πτώση, συγχώρεση και νηστεία η θεματολογία της σημερινής Κυριακής.

Αναφέρεται σε δύο βασικά στοιχεία: την μνήμη για την απέλαση του Αδάμ από τον Παράδεισο, και δεύτερον τονίζει την ανάγκη για συγχώρεση.

Υπάρχουν προφανείς λόγοι, για τους οποίους αυτά τα δύο πράγματα θα πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή μας, καθώς στεκόμαστε στο κατώφλι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Μία από τις κύριες εικόνες του Τριωδίου είναι και η επιστροφή μας στον παράδεισο.

Η σαρακοστή είναι μια περίοδος κατάνυξης, που ο Αδάμ και η Εύα δακρύζουν για την κλειστή θύρα του παραδείσου της Εδέμ.

Προσπαθούμε να μετανοήσουμε για τις αμαρτίες μας, που μας έχουν στερήσει την κοινωνία με τους συνανθρώπους μας και με το Θεό. Συγχρόνως η Σαρακοστή είναι η προετοιμασία για να εορτάσουμε τον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού, κατά την οποία άνοιξε και πάλι η θύρα της Εδέμ. Έτσι η θλίψη της εξορίας από τον παράδεισο μετριάζεται με την ελπίδα της επανεισόδου στον Κήπο της Εδέμ.

Πριν μπούμε στη νηστεία, μας υπενθυμίζουν οι προσευχές της σημερινής Κυριακής, ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικά καμία μετάνοια και συμφιλίωση με τον Θεό, αν ταυτόχρονα δεν έχουμε συμφιλιωθεί ο ένας με τον άλλον. Μια γρήγορη και χωρίς συγχώρεση αγάπη, είναι πρόχειρη και ψεύτικη. Είναι δαιμονική.

Εμείς θα αρχίσουμε τον αγώνα της νηστείας, ως μέλη της Εκκλησίας, όχι ως άτομα. Θα πορευθούμε τον δρόμο της Σαρακοστής ως μέλη μιας πνευματικής οικογένειας. Η άσκηση και η νηστεία μας δεν πρέπει να μας χωρίζει από τους άλλους, αλλά θα πρέπει να μας συνδέει, τώρα πολύ περισσότερο με ισχυρούς και πνευματικούς δεσμούς.

Η νηστεία και η συγχώρεση είναι μια προσπάθεια απελευθέρωσης από την σκλαβιά της αμαρτίας. Η νηστεία που αναφέρει το σημερινό ευαγγέλιο έχει ως προϋπόθεση την απελευθέρωση.

Η νηστεία είναι η άρνηση να δεχτεί τις επιθυμίες και τις ορμές της πεσμένης φύσης μας ως φυσιολογική, η προσπάθεια να απελευθερωθούμε από τη δυναστεία της σάρκας και της ύλης πάνω από το πνεύμα. Για να είναι αποτελεσματική ωστόσο, δεν πρέπει να είναι υποκριτική, πρέπει να είναι εν τω κρυπτώ.

Αυτός ο αγώνας καρποφορεί όταν ο θρίαμβος της αμαρτίας, ο διαχωρισμός, η διαίρεση, το μίσος παρεμβαίνουν στην σχέση θεού και ανθρώπων.

Έτσι η συγχώρεση μας φέρνει πάλι στην αλληλεγγύη και την αγάπη. Για να συγχωρήσω ακόμα και τους εχθρούς μου, που είναι δίπλα μου, πρέπει να απορρίψω τα ανέλπιστα αδιέξοδα των ανθρωπίνων σχέσεων, που έρχονται και δημιουργούνται στον τρόπο με τον οποίο πορευώμεθα στην καθημερινή ζωή.

Πραγματικά η συγχώρεση είναι μια απαγκίστρωση από τον αμαρτωλό κόσμο στην βασιλεία του Θεού, την οποία βιώνουμε εν μέρει στη Θεία λειτουργία.

Τὸ στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέῳκται,
οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε,
ἀναζωσάμενοι τὸν καλὸν τῆς Νηστείας ἀγῶνα·
ἀντὶ μαχαίρας τὴν νηστείαν,
ἥτις ἐκτέμνει ἀπὸ καρδίας πᾶσαν κακίαν. Αμην

Πηγή:  romfea.gr