Σχόλια στο Ευαγγέλιο της Κυριακής (ΣΤ΄Λουκά)

Πρόσωπο και κοινωνία

                                                                                            «ιματισμένον και σωφρονούντα»

Σε μια τραγική πτυχή στη ζωή του ανθρώπου αναφέρεται η σημερινή ευαγγελική περικοπή με την προβολή του θαύματος του δαιμονισμένου των Γαδαρηνών. Μεταγγίζει συνάμα το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα ζωής και μάλιστα με απελευθερωτικό χαρακτήρα.

Η τραγικότητα εστιάζεται στο θέμα της κυριαρχίας του Σατανά, η οποία αποτυπώνει μια ολική ακαταστασία στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου που έχει να κάνει με τον εγκλωβισμό του στα δεσμά της δουλείας και του θανάτου.

Από την άλλη όμως, αποκαλύπτεται και η παρουσία του Χριστού στη ζωή του ανθρώπου, ως η μεγάλη δύναμη και ελπίδα. Είναι ο ελευθερωτής από τα έργα και τις δυνάμεις του κακού. Η αγάπη του αποκαθιστά την ύπαρξη του ανθρώπου στο αληθινό της μεγαλείο. 

Η Εκκλησία δεν παύει να διακηρύττει διά στόματος του αποστόλου Παύλου ότι ο Κύριος ήλθε στον κόσμο «ίνα καταργήση τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τούτ’ έστι τον διάβολον». Ο Χριστός προβάλλει τελικά ως ο μεγάλος και αυθεντικός ελευθερωτής.

Η ευλογημένη μεταστροφή

Ο δαιμονισμένος που μάς παρουσιάζει η σημερινή ευαγγελική περικοπή ελευθερώθηκε από τη δυναστεία των σατανικών δυνάμεων μόλις συνάντησε τον Χριστό. Η μεταστροφή του ήταν ριζική και θεαματική. Έγινε μια νέα και χαριτωμένη ύπαρξη. Όπως πληροφορούμαστε, από γυμνός έγινε «ιματισμένος» και από αλλοπρόσαλλος «σωφρωνών». Περιπλανιόταν προηγουμένως σε μνήματα και τόπους ερημικούς. 

Μετά όμως που συνάντησε τον Χριστό αποκαλύφθηκε σε μια νέα διάσταση. Υπέστη την καλή αλλοίωση και ήταν πλέον καθ’ όλα κοινωνικότατος και χαριτωμένος. Επικοινωνεί πλέον με τους γύρω του και μάλιστα με τον πιο αυθεντικό τρόπο. Η επιθετικότητα που εκδήλωνε πριν και τρόμαζε τους γύρω του, η καταστροφική μανία που τον καταλάμβανε με τον πιο απεχθή τρόπο, μεταβάλλονται τώρα σε μια ορμή κοινωνικότητας, σχέσης και επικοινωνίας, σε μια εντελώς διαφοροποιημένη όσμωση των πραγμάτων.

Η κοινωνικότητα

Έμφυτο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης είναι σίγουρα η κοινωνικότητα. Αυτό αναγνωρίζεται ευθύς εξ αρχής και από την φιλοσοφική και κοινωνιολογική σκέψη. Ειδικότερα, η κοινωνικότητα που εκδηλώνει ο άνθρωπος κινείται σ’ ένα υψηλότερο ορίζοντα σε σχέση με τα άλλα δημιουργήματα. Στην ανώτερη μορφή της που ορίζεται ως η κάθετη διάσταση εκφράζεται ως θρησκευτικότητα. Η πατερική σκέψη σαφώς επισημαίνει ότι η κοινωνικότητα του ανθρώπου εκδηλώνεται στην πιο αυθεντική της μορφή με την υπέρβαση της ατομικότητάς του. Αυτό επιτυγχάνεται και πραγματοποιείται με την έκφραση της ανιδιοτελούς αγάπης προς τον Θεό και προς τον πλησίον. 

Η αγάπη πραγματικά ξεπερνά τα όρια του ατόμου. Σπάει τα όποια φράγματα και σπρώχνει με ορμή τον άνθρωπο να συναντήσει τον άλλο, με διαθέσεις πλήρους αποδοχής και χωρίς οποιεσδήποτε προϋποθέσεις. Πιο πολύ ο χριστιανός εκδηλώνει αυθεντικά την κοινωνικότητά του σ’ ένα υψηλότερο επίπεδο σχέσης και επικοινωνίας. Στον Θεό και με τον Θεό ψηλαφά την αληθινή αγάπη και έρχεται σε κοινωνία με όλο τον κόσμο. Όπως ο Χριστός, αφήνει τον εαυτό του να γίνει πλησίον για κάθε άνθρωπο. Αντίθετα, ακυρώνεται η οποιαδήποτε δυνατότητα εσωτερικής πληρότητας, όταν ο άνθρωπος βάζει ως κέντρο των πάντων τον εαυτό του και κλείνεται ερμητικά σ’ αυτόν, αδιαφορώντας για τις ανάγκες του πλησίον. 

Ιδιαίτερα στις μέρες μας που η οικονομική κρίση άφησε πίσω της ανθρώπους άστεγους, που στοιβάζονται στους δρόμους χωρίς εργασία, πεινώντες και διψώντες, η όποια αδιαφορία και το προσπέρασμά τους δεν μπορεί να είναι συμβατά με την ευαγγελική αλήθεια. Η Εκκλησία, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, είναι τύπος και εικόνα «του σύμπαντος κόσμου». Αυτό σίγουρα φανερώνει όχι μόνο τη θέση των χριστιανών μέσα στην κοινωνία, αλλά και την αποστολή της Εκκλησίας στον κόσμο.

Η θεραπεία

Η ανύψωση του ανθρώπου στο χώρο της αληθινής κοινωνίας που υπόσχεται η Εκκλησία, προϋποθέτει πρώτα απ’ όλα την απελευθέρωσή του αλλά και την γιατρειά του από τις λογής ασθένειες που τον προσβάλλουν καθημερινά.

Ο δαιμονισμένος θεραπεύθηκε από το μεγάλο γιατρό, τον Χριστό. Η Εκκλησία μέσα από την εμπειρία της διαβεβαιώνει ότι καμιά ασθένεια δεν μένει αθεράπευτη.  Ο άνθρωπος γιατρεύεται εν Χριστώ απ’ όλες τις παθήσεις που τόσο βασανιστικά τον καθηλώνουν στην τραγικότητα της μοναξιάς και της ακοινωνησίας. Αυτό αποτυπώνεται στη θεαματική μεταλλαγή του δαιμονισμένου νέου μετά από το θαύμα της θεραπείας του. Η επενέργεια της αγάπης του Χριστού έδωσε πληρότητα στον εαυτό του ώστε απ’ εκεί και πέρα το μόνο που φοβόταν ήταν ο κίνδυνος μήπως περιπέσει στην προηγούμενη κατάστασή του.

Αγαπητοί αδελφοί, ο άνθρωπος μπορεί και σήμερα να δεχθεί στη ζωή του το λυτρωτή Χριστό. Είναι ο μόνος που μπορεί να τον απαλλάξει από κάθε καταλυτική δύναμη του κακού και των δυνάμεών του. Ο Χριστός με την αιώνια αλήθεια του διασώζει στον άνθρωπο όλα τα χαρακτηριστικά της κατ’ εικόνα Θεού δημιουργίας του και επομένως την αυθεντικότητά του. Τον αποκαθιστά στην πιο αληθινή κοινωνικότητα «ιματισμένον και σωφρονούντα».

Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος

Πηγή:  Εκκλησία της Κύπρου