Ξημερώνοντας Θεοφάνεια.

 

Ἡ τέλεση τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ ἀποτελεῖ τήν πραγματικὴ λειτουργικὴ παρουσία τοῦ σωτηριώδους γεγονότος τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου. 

Γι’ αὐτό ὁ Ἱερουργός ἀφοῦ εὐλογήσει τό νερό, βαπτίζει μέσα σέ αὐτό ὄρθιο τόν Τίμιο Σταυρό κι ἀμέσως τόν ἐξάγει, σέ ἀνάμνηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος βαπτίσθηκε στόν Ἰορδάνη ἀπό τόν Τίμιο Πρόδρομο και ευθέως ανέβηκε από το νερό (βλ. Μάρκ. α' 10), ως ο μόνος Αναμάρτητος.

Ὁ Μέγας Ἁγιασμός τελεῖται μόνο στήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων, παραμονή καί ἀνήμερα, ἐνῶ γιά ὅλες τίς ἄλλες ἡμέρες καί ἀνάγκες ἡ Ἐκκλησία συστήνει τήν ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Ἁγιασμοῦ, στήν ὁποία καθαγιάζεται μέν τόν νερό, ἀλλά σέ ἀκολουθία μέ τελείως διαφορετικό περιεχόμενο, ἀφιερωμένη στήν Παναγία μας.

Ἡ διπλή τέλεση τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τήν παραμονή καί τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων γίνεται γιά λόγους πρακτικούς. Διότι οἱ πρόγονοί μας δέν ἀξίωναν στίς μεγάλες ἡμέρες, οὔτε στά κτήματα νά πηγαίνουν, οὔτε νά ἐργάζωνται. Θεωροῦσαν ἐπάναγκες νά βρεθοῦν στήν Ἐκκλησία γιά νά ἐκκλησιασθοῦν, νά προσευχηθοῦν καί νά κοινωνήσουν καί κατόπιν μέ φιλόθεη ἀδολεσχία νά περάσουν τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς. 

Γι’ αὐτό καί ἐτελεῖτο ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός καί τήν παραμονή, ὥστε νά πάρουν τόν Ἁγιασμό καί νά πάνε νά ἁγιάσουν τά κτήματα, τά περιβόλια, τά ἀμπέλια τους, τά ζῶα καί τά ὑποστατικά τους.

Γιά νά 'πιοῦμε ἐπίσης Μέγα Ἁγιασμό δέν χρειάζεται νηστεία. Ἡ νηστεία τῆς παραμονῆς τῶν Θεοφανείων ἀφορᾶ στήν τιμή τῆς ἑορτῆς καί ὄχι στήν μετάληψη του Ἁγιασμοῦ. Ἐξάλλου Ἁγιασμό πίνουμε καί τήν παραμονή, χωρίς νά ἔχει προηγηθεῖ νηστεία. 

Ὁ Ἁγιασμός τῶν Θεοφανείων ὀνομάζεται μέν Μέγας, ἀλλά δέν ταυτίζεται ἐπ’ οὐδενί καί οὔτε ἀντικαθιστᾶ τήν θεία Κοινωνία, ὅπως ἀρκετοί δυστυχῶς θεωροῦν. Ἐξάλλου καί μόνο νά σκεφθοῦμε ὄτι τόν Ἁγιασμό τόν ραντίζουμε,
ἀρκεῖ γιά νά συνειδητοποιήσουμε τήν ἄπειρη διαφορά τους.

Σύμφωνα μέ τήν τάξη τῆς Ἐκκλησίας μας κατά τά Θεοφάνεια, παραμονή κι ἀνήμερα, ἐκκλησιαζόμαστε, κοινωνοῦμε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων καί κατόπιν πίνουμε τόν Μέγα Ἁγιασμό