ΠΕΜΠΤΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

  

Τῶν Μαθητῶν σου ὁ χορός, σὺν Μυροφόροις γυναιξίν, ἀγάλλεται συμφώνως· κοινὴν γὰρ ἑορτὴν σὺν αὐταῖς ἑορτάζουσιν εἰς δόξαν καὶ τιμὴν τῆς σῆς Ἀναστάσεως, καὶ δι' αὐτῶν βοῶμέν σοι· Φιλάνθρωπε Κύριε, τῷ λαῷ σου παράσχου τὸ μέγα ἔλεος( ύμνος του Όρθρου).

Ο Ιωάννης, αγαπητοί μου, ο κατ’ έξοχήν Απόστολος, ο εξοχότερος από τους Ευαγγελιστές, ο μέγας αετός του Θεού με τα χρυσά φτερά, ο άφθαστος ερευνητής του ουράνιου βυθού, ο άνθρωπος που με τη σκέψη του ξεπέρασε τα Χερουβίμ, αυτός που ανήκει στη χορεία της χωρίς αρχή υπάρξεως του Λόγου, ο άγγελος ανάμεσα στους άγγέλους .

Αυτός που είναι ο μεγολοφωνότατος κήρυκας της αληθείας, ο υψιπετής νους, ή η γλώσσα η πύρινη, το στόμα το θεόφραστο, το άπειρο πέλαγος της σοφίας, ο άφθαστος διερευνητής των δογμάτων, το μέγιστο δοχείο της γνώσεως, η αστραπή του Πνεύματος που φάνηκε στον κόσμο, η παγκόσμια βροντή της χάριτος, ο προεξάρχων στύλος των Εκκλησιων, ο ασάλευτος θεμέλιος του Θεού, η σαγήνη που ψαρεύει την ανθρώπινη φύση, το καλάμι που το ύψος του φτάνει ως τον ουρανό και ψαρεύει τις ψυχές των ανθρώπων, το αεικίνητο πριόνι που πριονίζει τις αιρέσεις, το κοφτερό μαχαίρι που κόβει τα ζιζάνια της ασεβείας, το ουράνιο κλειδί που κλειδώνει έξω από τα τείχη της Εκκλησίας τα στρατεύματα της αθεΐας, το δυνατό θεϊκό μυαλό, που με τη σφενδονη του Πνεύματος χτυπάει τα νοητά θηρία, το ποτάμι του Θεού που παίρνει τα νερά της σοφίας και τα έκβάλλει στο πέλαγος της θείας σοφίας, ο πεντακάθαρος ναός της παρθενίας, ο περιπόθητος και επιστήθιος φίλος του αξιαγάπητου Χριστού, ο μέγας ήλιος που δείχνει τις περιοχές του Ευαγγελίου, η γλυκειά λύρα και σάλπιγγα του Πνεύματος.

Και τι πρέπει ακόμη να πω; Ούτε το ένα μυριοστό από την άβυσσο των εγκωμίων δε θα μπορούσα να βρω για να έκφραστώ!

* * *
Ο Ιησούς, λοιπόν, όταν είδε τη μητέρα του και το μαθητή, που βρισκόταν κοντά στο Σταυρό και που τον αγαπούσε, λέγει στη μητέρα του: «Γυναίκα, να ποιός θα είναι γιός σου από εδώ και πέρα. Ύστερα είπε στο μαθητή: «Να ποιά θα είναι η μητέρα σου. Και από εκείνη την ώρα ο μαθητής εκείνος την παρέλαβε στο σπίτι του. Και σε άλλο σημείο πάλι λέγει η Γραφή για τον Ιωάννη: «Ο οποίος μαθητής έπεσε κατά το δείπνο στο στήθος του Ιωάννη και είπε. Κύριε, ποιός είναι αυτός που πρόκειται να σε προδώσει; 

Αυτά, ως βασιλικά μνήστρα, τα έδωσε ο Κύριος στο Θεολόγο Ιωάννη δικαιωματικά, επειδή νομίζω ότι ο Ιησούς αγαπούσε τον Ιωάννη περισσότερο από τους άλλους Μαθητές Του. Και το πλάγιασμα του Ιωάννη στο στήθος του Χριστού είναι σχετικό με τη φράση του Κυρίου ότι ο Ιωάννης θα είναι υιός της Μητέρας του.

Φοβερά και τα τρία, το καθένα ανώτερο από τα άλλα, και καθένα μου προξενεί ίλιγγο, όταν σκέφτομαι ποιό είναι ανώτερο. Ο Ανδρέας ήταν ο πρώτος πού κλήθηκε από τον Ιησού, αλλά δεν ονομάστηκε τόσο αγαπητός από Αυτόν, όσο ο Ιωάννης. Ο Πέτρος ήταν πρωτόθρονος, αλλά ούτε αυτός ευτύχησε να ονομαστεί αγαπητός του Ιησού. Η θεία φύση είναι απαθής. 

Ο Χριστός, ως Θεός που είναι, σε όλους την ίδια ακτίνα αγάπης αφήνει. Εξάλλου, το ότι ο Πέτρος, όταν τον ρώτησε ο Κύριος, ομολόγησε ότι αγαπά τον Ιησού περισσότερο από τους άλλους, και το ότι την ομολoγία αυτή την επιβεβαίωσε και ο Χριστός με την τριπλή ερώτησn και απόκρισn, ήταν μία αγάπη της οποίας προίκα υπηρξε η ανάθεση σ΄ αυτόν από τον Κύριο της διαποιμάνσεως των πνευματικων προβάτων. 

Αυτό, ως ένα συμπέρασμα σuλλoγισμoύ, θα σήμαινε ότι ο Κύριος θα έπρεπε ίσως να ανταγαπά τον Πέτρο περισσότερο από όλους τους υπόλοιπους Αποστόλους, πράγμα που δεν συνέβη. Γι΄ αυτό εγώ νομίζω ότι η μεγαλύτερη αγάπη του Ιησού προς τον Ιωάννη όφείλεται στο προσόν της παρθενίας του Ιωάννη.

Πως συμβαίνει αυτό; Όπως δηλαδή η ακτίvα του φωτός πέφτει στον καθρέφτη ισομερώς, έτσι θα έπρεπε να γίνεται και με την αγάπη του Χριστού προς όλους τους Μαθητές του, επειδή όλοι είναι αγνοί και πνευματικά καθαροί, όπως λέγει ο Λόγoς του Θεού, δηλαδή η Αγία Γραφή. Όμως η αντανάκλαση της παρθενίας αποτυπώνεται στον καθρέφτη περισσότερο στον ένα παρά στους υπόλοιπους, που ήταν μεν εξίσου άξιοι, αλλά δεν είχαν το προσόν της παρθενίας. Αν και αυτό που λέγω είναι κάπως παράδοξο, αλλά αυτό το προσόν της παρθενίας κάνει τη διαφορά στο θέμα της αγάπης, ώστε να λαμπρύνει περισσότερο τον καθαρότερο μέτοχο στην αγάπη του Χριστού.

Και εάν το ότι ο Πέτρος αγαπά περισσότερο από όλους τον Ιησού, τον κάνει να προΐσταται στους υπόλοιπους Μαθητές, πρέπει να πώ ότι εκείνο που του δίνει το προβάδισμα εδώ δεν είναι ότι το σώμα του πλησίασε περισσότερο στο φως και έτσι φωτίστηκε περισσότερο, αλλά ότι έχει καθαρότερη τη φύση γι΄ αυτό το έργο πού ανέλαβε, αν και η προσέγγισή του προς τον Κύριο δεν είναι μεγαλύτερη από των άλλων. Και εάν η επιχειρηματολογία μου σου φαίνεται ασθενής, και αν δε σε πείθει ακόμη, εγώ που υποστήριξα την άποψη, θα την αποδείξω.

Το πλάγιασμα του Ιωάννη στο στήθος του Χριστού πηγάζει από εδώ, δηλαδή από την παρθενία του. Μεγάλη η παρθενία! Τα Χερουβίμ είναι όχημα που φέρει το Θεό, αλλά ο Ιωάννης χρησιμοποιεί σαν μαξιλάρι το στήθος του Κυρίου. Ο Mωυσής αν και ζήτησε να δει το πρόσωπο του Θεού, μόλις που τον είδε από πίσω. Και ό Ιωάννης από μόνος του και αυθόρμητα εναγκαλίζεται εμπρός τον Κύριο και πληροφορείται εκείνα, τα οποία ο κορυφαίος Πέτρος δεν τα κατόρθωσε, δίνοντας έτσι στόν εαυτό του τη δεύτερη θέση, μετά την προτίμηση του Ιωάννη. 

Αν εξετάσεις και τις δύο απόψεις, θα κατανοήσεις ποιό είναι το αξίωμα του Ιωάννη, που τον κάνει να υπερέχει. Από εδώ, νομίζω, παίρνει ό Ιωάννης τα θεία νάματα, σαν αυτά να πηγάζουν από κάποια πηγή ζωής, και από αυτά τα νάματα εκβάλλovται, σαν από έμψυχη κοιλιά, οι ποταμοί της θεολογίας.

Αλλά ας έρθουμε στο Σταυρό.

«Αυτός», είπε, «θα είναι ο υιός σου. Έπειτα είπε στο Μαθητή, ιδού η μήτηρ σου». Θαυμάζω τη δωρεά, ακούοντας ότι υπηρέτης της Κυρίας Θεοτόκου αναγνωρίζεται υιός της, εξαιτίας της πνευματικής καθαρότητας του, και ότι προχειρίζεται φύλακας του θησαυροφυλακίου της ζωής. Ο πραγματικός Υιός της αειπαρθένου, ή οποία τον γέννησε απαθώς, απομακρύνεται από αυτήν εξαιτίας του πάθους του, δηλαδή της θυσίας του, ενώ ο μαθητής τη δέχεται στο σπίτι του για να την υπηρετήσει ως Μητέρα. 

Ο Παρθένος δέχεται την Παρθένο. Το κλήμα δέχεται αυτήν που γέννησε το αμπέλι. Ο στρατιώτης δέχεται τη βασίλισσα, ο θεολόγος τη Θεοτόκο, ο κατά χάρη αδελφός του Θεού δέχεται την κατά φύση μητέρα του Θεού.

Δες την αρμονία της κατάλληλης κλήσεως και επαίνεσε στον υπέρτατο βαθμό το γεγονός. Μήπως μόνο αυτό το γεγονός δεν μπορεί να σκεπάσει κάθε υπερβολή εγκωμίου που αποδίδεται στο Θεολόγο , χωρίς να χρειάζεται οποιοσδήποτε άλλος έπαινος; Εάν δε, μαζί με τήν υπεροχή που προαναφέραμε, και αυτά που τώρα θίγουμε τα επαινέσει κάποιος, κάποιος θα μπορέσει να παραβλέψει το ύψος του δυσθεώρητου; 

Ετσι λοιπόν υπερέχει από οποιαδήποτε εγκωμιαστική δύναμη και μόνο ο Θεός μπορεί να τον επαινέσει, καί, αν και είναι τολμηρό να το πω, ο Θεός είναι προθυμότερος να τον επαινέσει, αφού ο Θεός τον έχει κιόλας στεφανώσει με εγκώμια, ονομάζοντάς τον φως και βροντή και άλλα παρόμοια.

ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ