Ο Μεγάλος Κανόνας.

 

 

Ο Μέγας Κανὼν είναι ύμνος βαθιάς συντριβής και συγκλονιστικής μετανοίας. 

Ο άνθρωπος, που αισθάνεται το βάρος της αμαρτίας· που γεύεται την πικρία της μακριὰ απὸ τὸν Θεὸ, που κατανοεί τις τραγικὲς διαστάσεις της αλλοτριώσεως της ανθρώπινης φύσεως στην πτώση και την αποστασία της απὸ τον Θεό, συντρίβεται. 

Κατανύσσεται. Αναστενάζει βαθιὰ και ξεσπά σε θρήνο γοερό. Έναν θρήνο όμως που σώζει, διότι ανοίγει τον δρόμο της μετανοίας. 

Τον δρόμο που επαναφέρει την ἀνθρώπινη ύπαρξη κοντὰ στον Θεό, τὴν πηγὴ της αληθινής ζωής και το πλήρωμα της άρρητης χαράς και ευφροσύνης.

Γιατί ονομάζεται «Μεγάλος»;

Ο Μεγάλος Κανόνας στην μορφή του έχει μια χαρακτηριστική ιδιορρυθμία. Η ιδιορρυθμία του συνίσταται στο ότι συγκρινόμενος προς τους άλλους ομοίους του κανόνες, είναι «μέγας». Μέγας στην απόλυτη του έννοια. 

Μεγαλύτερος δεν μπορούσε να υπάρξει· και τούτο γιατί ο ποιητής θέλησε να συνθέσει όχι τρία ή τέσσερα τροπάρια για την κάθε ωδή, όπως συνήθως έχουν οι άλλοι κανόνες, αλλά πολύ περισσότερα: τόσα, όσα είναι και όλοι οι στίχοι των ωδών, έτσι ώστε στον καθένα στίχο να αντιστοιχεί και να παρεμβάλλεται κατά την ψαλμωδία από ένα τροπάριο. 250 είναι οι στίχοι των ωδών, 250 και τα τροπάρια του Μ. Κανόνα, ενώ οι συνήθης κανόνες έχουν γύρω στα 30.

 Σήμερα τα τροπάρια του Μ. Κανόνα είναι κατά 30 περίπου περισσότερα από τα αρχικά. Μεταγενέστεροι υμνογράφοι πρόσθεσαν τροπάρια για την Οσία Μαρία την Αιγυπτία και για τον ίδιο τον Άγιο Ανδρέα.