λεβεντιά καί φιλότιμο ἀνθρωπινῆς και ἀνθρωπιστικῆς ἐπικαιροποίησης
Ξεκίνημα μιᾶς
νέας χρονιᾶς. Κάθε ξεκίνημα προκαλεῖ μιάν εὔλογη αἴσθηση εὐφορίας. Καλή
χρονιά, εὐχόμαστε ὅλοι. Μιά στερεότυπη εὐχή, φορτισμένη μέ ἐλπίδες.
Ὁ Ἁγιασμός ―ἡ
ἐπίκληση τῆς εὐλογίας τοῦ Χριστοῦ μας― ἄλλοτε ἔδινε βεβαιότητα ἐλπίδων
στήν “καλή μαγιά” τῶν ἀνθρώπων. Σήμερα εὐχόμαστε νά συντροφεύει τούς
καλούς μας ἐκπαιδευτικούς καί τά καλά μας παιδιά σάν λεπτή-λεπτή
ἔμπνευση σέ βάθος χρόνου.
Ἄλλοτε εἴχαμε συναίσθηση ρόλων καί αἴσθηση Χάριτος, καί σχολεῖα καί σπιτικά καί κοινωνία. Σήμερα, ζοῦμε κάτι μεταξύ π.Χ. καί μ.Χ. Δέ μᾶς ἐγκαταλείπει ὁ Θεός, μόνο μᾶς ἀφήνει τό ρυθμό μας, μήπως καί ἐπιποθήσουμε κάτι ἀπό τό χάδι τῆς πρόνοιάς Του.
Πόσο πολύ τό
χρειαζόμαστε νά ξαναβρεθοῦμε μαζί Του. Ἰδίως τώρα πού μᾶς “ἀπέλιπεν καί
τό… λάλον ὕδωρ” τῆς ἀδιαφορίας μέσα στόν καταποντισμό τῶν πλημμυρῶν,
κυριολεκτικό κακοκαίρι στά μετόπισθεν τοῦ καλοκαιριοῦ.
Ξεκινάει ἄλλη μιά “ἐτήσια” εὐκαιρία γνωσιακῆς ἐξάρτυσης καί μορφωτικῆς κοινωνικοποίησης τῶν παιδιῶν μας καί τῶν νέων μας. Ὅλοι μας ἐπενδύουμε σέ ἕνα δημιουργικό φορμαλισμό παραγωγικῆς συναλληλίας μεταξύ τῶν παιδιῶν καί τῶν ἐκπαιδευτικῶν μας καί τῶν συνεργατῶν Παιδείας.
Μέ σύγκλιση
κατά περιπτώσεις τῶν γονέων καί τῶν Συλλόγων καί τῶν συναφῶν φορέων τῆς
κατά τόπους Δημοτικῆς Ἀρχῆς, δηλαδή ὅλης τῆς τωρινῆς “κοινωνίας”. Μέ
ἑστίαση τοῦ ἐπιμερισμένου ἐνδιαφέροντος σέ μιά καλύτερη ὄψη τῆς
συλλογικῆς μας παρουσίας καί δημιουργίας.
Παιδεία-ἐκπαίδευση ―γιά νά κυριολεκτοῦμε― ἄλλοτε σήμαινε παίδεμα, ζόρισμα, ἄσκηση καί ἐξάσκηση σέ “ὑποχρεωτική” μάθηση γνώσεων-ἐργαλείων κοινωνικῆς ἔνταξης καί κοινωνικῆς ἐπιβίωσης καί προσθετικῆς κοινωνικῆς συνεισφορᾶς.
Ἄλλωστε τότε
ἔμοιαζαν πιό “ἀνένταχτα” τά παιδιά καί οἱ νέοι στά κοινωνικά δεδομένα
καί ἰδανικά. (Δέν ξέρω, πόσο ἐντάξιμοι σέ μιά πραγματικά κοινωνούμενη
συνεισφορά ἀποδεικνύονται σήμερα “οἱ καρποί” τῆς διακοινωνικῆς μας…
ἀπόστασης, ἐκτυπώματα νοοτροπίας τῶν ἐποχικῶν μας καλπασμῶν).
Παιδεία-μόρφωση ἄλλοτε σήμαινε διαμόρφωση τῆς ταυτότητας καί τῆς ἀνάπτυξης τῶν ἐκπαιδευόμενων, σέ παραδοσιακές φόρμες πού εἶχαν ἀντέξει καί στό χρόνο καί στίς γενετικές μας περιπέτειες.
Ἡ
κοινωνική δεοντολογία παλαιότερα ἦταν σέ ὅλα της αὐστηρή, μέ τήν ἔννοια
τῆς διακοινωνούμενης καλλιέργειας καί τῆς καλλιεργούμενης
κοινωνικοποίησης. Τό ἀπαιτοῦσαν ἄλλωστε καί οἱ ἐποχές, μέ ἀνάγκες
στερέωσης τουλάχιστον μιᾶς εὐχείρωτης “κοινωνικῆς βάσης”, γιά νά
ἀπομυζᾶται ἀπό πολιτειακούς πειραματισμούς.
Δέν θά ἔλεγα ὅτι ἦταν ξεπερασμένα ἐκεῖνα τά πρότυπα, ἀφοῦ συνεργοῦσαν στή “διάρκεια” ἑνός διαμετεχόμενου κοινωνικοῦ προτύπου. Ἔλειπαν μέν οἱ πληθωρικά πολλές σημερινές γνώσεις καί ὁ ἐθισμός ὁμογενοποίησης.
Ἔλειπαν πολλοί τρόποι διαμόρφωσης τῆς γνωσιολογικῆς διεύρυνσης τῶν ὁριζόντων, ἀπό αὐτές πού σήμερα εἶναι εὐχερέστατες σέ πρόσβαση ἤ μᾶλλον ἀνάστροφα ἐπιδεικτικές σέ ἀποβάσεις ἐπί τῶν ἀνθρώπων-πραγμάτων.
Πάντως, τίς συνέπειες τῆς πληθωριστικά πληροφορικῆς ἐποχῆς μας τίς βλέπουμε διαρκῶς ἐλλειμματικότερες σέ ἀνθρωπιά. Σέ τόσα πολιτισμένα μέτωπα ἐκπορθήσεων καί πολέμων, πού δείχνουν πώς ἔχουμε καταιγισμό γνώσεων καί καταιγισμό ἀπογνώσεως.
***
Ἄς ἐπανέλθω
ὅμως. Ἐκεῖνα τά παρωθημένα (ὄχι παρωχημένα) ἐκπαιδευτικά πρότυπα ἀγωγῆς
(παιδείας) καί μόρφωσης (διαμόρφωσης) ―σέ στοιχειώδεις ἀρχές θρησκείας,
ἱστορίας, λογοτεχνίας καί ἔκφρασης, γυμνασίας, πρακτικῆς, φυσικῆς κ.λπ.―
παρά ταῦτα μετέδιδαν ἐπίπεδο καί ἦθος κοινωνικοποίησης, πού ἀπέναντί
του ἡ ἐποχή μας ὑστερεῖ, εἶναι ἀνυπόφορα καθυστερημένη.
Σήμερα, μετά
ἀπό τόσες συμφωνίες διεθνοῦς παραδοχῆς τόσων προοδευτικῶν κατόψεων
ὑποχρεωτικοῦ ἀνθρωπισμοῦ, εἰσπράττουμε συνεχῶς καρκινογενέσεις ἀτομισμοῦ
στό ζενίθ, σέ ὅλη τήν “κοινωνική” διαστρωμάτωση, ἀπό τήν κάθε
αὐτοαναιρετική γειτονιά μέχρι καί τόν κατασταλτικό ΟΗΕ! Ὅσο γιά τή χώρα
μας, ἀκόμη καί τό τηλεοπτικό “ἦθος” θεαματικοῦ κέρδους μέ προβολές
(ἐμφυτεύσεις) ἀντιπαραδειγμάτων μπορεῖ νά μᾶς πείσει ὅλους γιά τό
θεμιτοποιημένο νέο στύλ “κοινωνι(στι)κῆς μόρφωσης” πού… πουλάει.
Σήμερα ὡς “κοινωνία”, ὡς κόσμος, ὡς θεσμικές ὑπηρεσίες, ὡς κράτος, ὡς διεθνικότητα παράγουμε “αὐτοάνοσους ἀτομισμούς”. Ὁλοένα καί περισσότερο ἐπιδοτοῦνται ἀπό τό διεθνή ὁδοστρωτήρα νέας ἠθικῆς, νέου ἐθιμισμοῦ, νέας ταυτοποίησης, νέας διακοινωνίας, νέας προοδευτικότητας.
Παράγεται
ἕνας ὑδροκεφαλισμός στεγνῶν ἐπιστημονισμῶν, μέ μιά στενοχωροκαρδία
καμουφλαρισμένης ἀτομικοπάθειας. Οἱ ἀνθρωπιές εἶναι ἐξαιρέσεις, πού
ἀφυπνίζονται μόλις καί μετά βίας, στή θέα καταστρεπτικῶν σεισμῶν ἤ
μαζικῶν πνιγμῶν ἤ ἀφανισμῶν τοῦ οἰκολογικοῦ μας χώρου.
Στά ἴδια μας
τά σπίτια, στίς πρωτοβάθμιες διακοινωνίες σχέσης (δέν μιλῶ κἄν γιά τίς
δευτεροβάθμιες σχέσεις, μεγαλύτερων-νεότερων), ἐγκαθίσταται μιμητικά ὁ
ἀρρωστημένος ἀτομισμός, ὁ ἐργαλειοποιημένος ἀνθρωπισμός, ἡ
τεχνητοποιημένη ἐπικοινωνία, ἀποστάσεις… διαθέσεων.
Σέ κάθε
διακοινωνικό τετραγωνικό ἔχουμε πραγματικά ἐκρήξεις ἀτομισμοῦ, στόν
τρόπο εἴσπραξης τοῦ ἐκσυγχρονισμένου ἄκαρδου βιοηθικισμοῦ μας, τῆς
ἀπροσδιόριστης ὁμογενοποιητικῆς τεχνοκρατίας καί τοῦ (εὐχερέστερου)
ὁμογενοποιητικοῦ κεντρικοῦ ἐλέγχου.
Καί μᾶς
ἀπέμεινε ὁ ἐκσυγχρονισμός τῆς κρατικῆς μηχανῆς μέχρι τό παραμικρό
ἐλατήριο ἐθνικῆς ζωτικότητας, μέχρι τόν ἀσημαντότερο Ἕλληνα, μέ τήν
ὑποχρεωτική καθιέρωση τῶν νέων ταυτοτήτων… Κι αὐτό, μέ ἔκδηλα τά φοβικά
σύνδρομα μιᾶς ἐναλλασσόμενης διάρκειας ἐξουσίας πολλῶν δεκαετιῶν… Μέ
κυρίαρχο τό φοβικό σύνδρομο, μήπως καί ἀποτύχει σέ προφίλ ἐξουσιασμοῦ,
ἀφοῦ γιά τόσες καί τόσες δεκαετίες “κατεπλημμύρισε” ἡ οἰκονομική μηχανή,
τό κύριο μέτωπο προστασίας τοῦ πολίτη.
***
Σέ ἕνα τέτοιο χωροθέσιο τί νά προσφέρει σήμερα ἡ παιδεία, ἡ ἐκπαίδευση, ἡ μόρφωση;
Σάν μιά δουλίδα καταφάσκει τό νέο κόσμο, χωρίς ἀντιστάσεις ἀνθρωπιᾶς.
Ἐκτός κι ἄν ἐνεργοποιοῦνται δυνατότητες παράλληλων δράσεων, πού ἀπαιτοῦν συμμετοχές πολλές καί εὐνοοῦν μιά συλλογικότερη σύγκλιση ἐργαλειακῆς καί παραγωγικῆς ἐπιτυχίας. Καί αὐτές ἀκριβῶς οἱ νέες ἐκπαιδευτικές φόρμες τελικά ξαναθυμίζουν τό ἀξιακό πολυδίδυμο μόρφωσης-γνώσης-κοινωνικοποίησης-συλλογικῆς διαπροσφορᾶς-συμμετοχικῆς ἀποτελεσματικότητας.
Ἀκόμη κι ἄν
διαγωνίζονται μεταξύ τους…· ἀκόμη κι ἄν ἀποτιμῶνται μέ ἀναγνώριση καί
διακρίσεις (ἠθικές ἤ πρακτικές)…· στοχεύουν σ᾽ ἐκεῖνο τό κέρδος τῆς
περαιτέρω γνώσης πού “διακοινωνεῖται”, πού “συμ-μετέχεται”, πού
“προσφέρεται” καί “συναποκομίζεται”, πού εἶναι μέ ἄλλα λόγια κοινωνική.
Ἐπιπλέον, καί
οἱ γνωστές μας ἑνώσεις γονέων καί οἱ συλλογοποιήσεις καί τά σωματεῖα
συμμετοχικότητας, εἶναι νέες φόρμες ―σέ παλιές συνταγές― συνεισφορᾶς
πρός ὄφελος τῆς ἐκπαιδευτικῆς πράξης. Μέ αὐτονόητη γιά τά μέλη τους τήν
προτεραιότητα τοῦ “κοινοῦ”, τῆς ἐλάχιστης συμμετοχικῆς δουλειᾶς. Ὁπότε
ἔχουμε αὐτό τό πάντρεμα γνώσης-ἀγωγῆς, μάθησης-μόρφωσης,
προόδου-συμμετοχῆς, καί τήν ἐπικουρία τῆς κοινωνίας σέ ἀρτιωμένους
ἀνθρώπους.
Δέν εἶναι τυχαῖο πώς οἱ δυνάμενοι προτιμοῦν ἰδιωτικά ἐκπαιδευτήρια μόρφωσης γιά τά παιδιά τους, μέ διαθέσιμη ποιότητα (καί) ἠθικῆς ἀρτίωσης (καί) γνωσιολογικῆς ἀρτίωσης.
Αὐτό μπορεῖ νά μοιάζει ἀτομιστικό, ὅμως κατ᾽ οὐσίαν ἔχουμε μιάν ἀντίσταση σέ εὐτελισμούς τῶν κοινῶν παραδοχῶν καί παροχῶν.
Ἀντιστέκεται στήν ἀνεπάρκεια αὐτοστελέχωσης καί αὐτοτελείωσης τῆς δημόσιας ἐκπαιδευτικῆς γραμμῆς καί τῶν ἐπί μέρους ἐφαρμογῶν της, πού βεβαίως ἐξαρτῶνται ὄχι μόνο ἀπό τά προγράμματα, ἀλλά καί ἀπό τή δημιουργική αὐτενέργεια τῶν ἐκπαιδευτικῶν.
Δέν
ὑποτιμοῦμε, διαπιστώνουμε, ἀγωνιοῦμε, πονοῦμε, γι᾽ αὐτό πού πιστεύαμε
πώς ἔπρεπε νά εἶναι αὐτονόητο γιά μιά ποιοτική ἐκπαιδευτική πολιτική.
***
Δέν εἶμαι
ἀπαισιόδοξος. Προσπαθῶ νά εἶμαι ρεαλιστής καί διαπιστωτικός. Ἄν δέν τό
πάρουμε εἴδηση (ἐάν καί ὅσο μᾶς παίρνει ἀκόμα), τότε ἡ ἀνακυκλική
πανδημία τῆς ἀνίατης συγχρονιστικότητας (μέ ἐργαλειοποιημένους
ὑπαλλήλους, ἐργαλειοποιημένους ἐντολεῖς και ἐργαλειοποιημένους
ἀποδέκτες) θά μαραζώνει διαρκῶς τήν ἀνθρωπιά, τή συναλληλία, τήν
εἰλικρινή διακοινωνία καί τήν ὁλοκάρδια ἐπικοινωνία τῶν ἀνθρώπων.
Ἡ ἄκρως
ἐπικοινωνιακή ἐποχή μας εἶναι ἐκρηκτικά ἀτομιστική καί ἀφόρητα
ἀντικοινωνική. Ὅλοι τό διαπιστώνουμε, ἀλλά φοβόμαστε νά τό ποῦμε στόν…
ἑαυτό μας, μήπως καί τρομάξει μέ τίς εὐθύνες του. Λέγε “ἄλλα λόγια, γιά
νά χαιρόμαστε”. Κι αὐτό εἶναι μηδενιστικότερο κι ἀπό τίς πυρκαγιές, κι
ἀπό τίς πλημμύρες.
Σήμερα χρειαζόμαστε ἀνανεωμένες ―ὄχι ὅμως ἀπαλλοτριωτικές― ἐφαρμογές τῶν ἀλλοτινῶν μορφωτικῶν καί ἐκπαιδευτικῶν ἀνθρώπινων προτύπων.
Γονεῖς,
ἐκπαιδευτικοί, πολιτικοί/πολιτειακοί καί δημοτικοί ἄρχοντες, παράγοντες,
σύλλογοι, οἱ πάντες καλούμαστε νά ἀναζητήσουμε τήν ταυτότητά μας (ὄχι
σέ ἐποχές πού ἔφυγαν, ἀλλά) σέ πρότυπα ἀνθρωπιᾶς (πού δέν πρέπει νά
ἀπολέσουμε).
Πρότυπο ἀνθρωπιᾶς χωρίς θεολογική θεμελίωση καί χριστολογική προοπτική ΔΕΝ ὑπάρχει.
Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι “ἄψυχο ἔδαφος” αὐθαίρετων δομήσεων.
Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι “μηχανεξάρτημα” σχεδιαστικῶν ἐφαρμογῶν.
Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι “ταυτότητα” οἰκονομιστικῶν ἐξελέγχων.
Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι “ἱστότοπος” διαχειριστικῆς ὁμογενοποίησης.
Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι “ἐντοπισμός” ἠλεκτρονιστικῆς ἀνασφάλειας.
***
Κανείς
ἀπολύτως μέχρι σήμερα δέν ἀνεῦρε μιάν ἀξιοπιστότερη ἀλήθεια γιά τόν
ἄνθρωπο φιλοσοφικά, ἰδεολογικά, πολιτικά, θρησκειακά, μορφωτικά,
πολιτειακά, ἐμπορικά, ἐπιχειρηματικά, διαπολεμικά, διιστορικά,
διεθνιστικά, ὁμογενοποιητικά.
Ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα καί ὁμοίωση τοῦ Χριστοῦ.
Μιά συνειδητοποιημένη συστολή τοῦ ἀρρωστημένου ἀτομισμοῦ (πού δέν διακοινωνεῖται).
Καί μιά ἐθελούσια χριστοποιημένη διεύρυνση τῆς καρδιᾶς (πού μόνον αὐτή διακοινωνεῖται).
Ὄχι μόρφωμα τυποποίησης καί σάρκωμα ἐκσυγχρονιστικῆς ἐπικαιροποίησης.
Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι ὑπόθεση “ἐξωτερικῆς”, ἀλλά πρωτίστως “ἐσωτερικῆς” πολιτικῆς.
Εἶναι
λεβεντιά καί φιλότιμο ἀνθρωπινῆς και ἀνθρωπιστικῆς ἐπικαιροποίησης, στήν
ὁποία διέπρεψαν ἄνθρωποι σάν τούς Ἁγίους καί τούς τιμιότερους ὅλων τῶν
καιρῶν μας.
Ναί. Πρέπει
ἐπιτέλους νά τό παραδεχθοῦμε ὅλοι μας, γιά νά δημιουργήσουμε μιά
διάρκεια, ἀντί νά σιγοδουλεύουμε τήν ἀσυνέχεια τῆς νέας πολιτικῆς γενιᾶς
καί τοῦ μεταβολισμένου μας γένους.
Δέν παράγει ἡ Ἀφρική ἐλιές οὔτε ἡ Σιβηρία καρπούζια. Ἡ πολιτική καί ἡ πολιτισμική καί ἡ θρησκευτική μειονεξία εἶναι μιά ἀρρωστημένη κατάσταση.
Χρειαζόμαστε
“γερό πρῶτο ὑλικό”, κι ἔχουμε παραδείγματα ἤθους καί γνώσης σ᾽ αὐτούς
πού ἔγιναν δωρητές ζωῆς στή ζωντάνια τοῦ γένους μας καί τοῦ λαοῦ μας.
Ἐπιδοτοῦμε μέ
τίς εὐχές τῆς καρδιᾶς μας καί τίς προσευχές τῆς Ἐκκλησίας μας μιά
τέτοια προοπτική ἔργου τῶν ἐκπαιδευτικῶν μας καί συνεργασίας τῶν καλῶν
μας παιδιῶν.
Νά δώσει ὁ Χριστός μας σέ ὅλους μας ἐπιτέλους τήν καλή ἀνησυχία καί τήν καλή ἐπιτυχία.
Τό ὅτι ὑπάρχουμε καί ζοῦμε, ὁ καθένας μέ ἕνα ρόλο κι ἕνα λόγο κοινωνικῆς συνεισφορᾶς, αὐτό τουλάχιστον δείχνει πώς ΔΕΝ μᾶς ἀπέλιπαν οἱ ἐλπίδες.
† Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως & Πολυκάστρου Δημήτριος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου