Μετέωροι στό πιό κρίσιμο σταυροδρόμι.

 

 

Τό ἐκκλησιακό ἑορτολόγιο ἀναφέρεται κι ἐφέτος στήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ὅμως, ἐδῶ καί ἀρκετά χρόνια, οἱ περισσότεροι στέκονται μέ ἀδιαφορία στό νόημά της· δέν ἀγγίζει κἄν τά ἐρωτήματα τῆς κοινωνικῆς πραγμάτευσης.  

Δέν ἀνήκει στίς συνήθεις ἐνδιαφέρουσες εἰδήσεις/προκλήσεις τῆς ἐνημέρωσης, τῆς κουλτούρας, τῆς κοινωνικῆς διαδικτύωσης. Τί σημασία ἔχει γιά τήν καθημερινή ἐξασφάλιση καί ἐπιτυχία;

Τά διεθνιστικά προτάγματα ἐπιβάλλουν μιά πολύμορφη, κι ὅμως ὁμοειδή κουλτούρα προόδου, πού δέν χρειάζεται πουθενά τήν πιστότητα καί τήν ποιότητα τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησιαστικῆς αἴσθησης, ζωῆς καί πίστης.

Ὁπότε γιά τήν εὐρύτερη κοσμική “κοινωνία” ἡ Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας ἁπλά συνεπιβιώνει σάν “ἑορτή” ἀπό κοντά μέ τίς τόσες συμβατικότητες.

Καί, ὅπου εὐρύτερα ἐντοπίζεται ὡς στίγμα κοινωνικῆς σημασίας καί ἐνδιαφέροντος, συμβαίνει, ἐπειδή ἀρκετοί συντηροῦν ἀκόμη μέσα τους τήν νοοτροπία τῆς χλιαρῆς πίστης “δεδομένης λόγῳ ἐθνικότητας” (πρβλ. π. Στήβεν Μιούζ, Το θαύμα της γονεϊκότητας, “Ἐν πλῷ, σ. 35).

Μιά τέτοια λοιπόν διαθέουσα αἴσθηση πῶς νά προκαλέσει διάθεση ἑορτασμοῦ γιά μιά ἐπικαιρικά ἀμελητέα θρησκειακή ἑορτή;

***

Ἡ εἰκονομαχική νοοτροπία φαίνεται πώς δέν ἔπαψε ποτέ νά ἀπαξιώνει τήν παρουσία, τήν οὐσία καί τήν “περιουσία” τῆς Ἐκκλησίας.

Κι ἄν τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δέν ἀξιοποιοῦσε ἀκόμη καί τήν δική μας ἐλλειμματικότητα (!), τότε οἱ ἀποδομήσεις τῆς ἐλάχιστης συμβατικῆς πίστης τοῦ κόσμου θά ἦταν θλιβερότερες.

Ἰδίως σήμερα, πού διερχόμεθα τήν ἀκράτητη ἐποχή τῆς “ὅ-τιθελικῆς κουλτούρας”. Μέ πόση ἐλευθεριότητα σχολίασαν μερικοί τήν ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου γιά μιά πραεία “φωναχτή διαμαρτυρία”, χωρίς λαϊκισμούς!

Μιά διαμαρτυρία ἀφύπνισης, ἐνάντια στή διεθνιστική ὑποταγή μακροπρόθεσμης πολιτισμικῆς ἰσοπέδωσης (μέ τήν ἐπιταχυνόμενη δημογραφική, κοινωνική, ἐθνική καί θρησκευτική ἀλλοτρίωση τοῦ λαοῦ).

Καί ἡ διαμαρτυρία αὐτή “δικαιώνεται” παταγωδῶς ἀπό τήν ἀσυδοσία μιᾶς ἀφίσας, πού ἀποτυπώνει πῶς βγάζουν σέ πλειστηριασμό ὅ,τι κι ἄν μᾶς κληροδοτήθηκε στό Ἅγιο Βῆμα τῆς ἐκκλησιακῆς ἱερότητας. Ἡ σημαία τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας ἐπί δυό αἰῶνες μᾶς δίνει τό μέτρο (καί) γιά κάθε κοινωνιστική “ἐλευθερία”.

Γιατί νά ζωγραφίσουμε τόσο ταπεινωμένη τήν σταύρωση τοῦ Σταυροῦ! Καταντήσαμε νά διαρπάζεται αὐτόχρημα ὡς δικαίωμα μερικῶν συνελλήνων νά “τεχνοδομοῦν” ἀκόμη καί στά ἱερότερα σύμβολα, γιά τίς κάθε λογῆς συσκευασίες Τέχνης (;!).

Δέν ὑπερβάλλω· πῶς θά φαινόταν ἀναλογικά, ἄν κάποιοι ἐλάχιστοι φαντασιώνονταν νά προβάλλουν σέ ἀνάλογη παραχρηστική ἀφίσα (Συνταγματικά… κατοχυρωμένη) τό ἄγαλμα τῆς Ἐλευθερίας γυμνόστηθο καί ἡμιγυμνωμένο, σάν πρόσημο διαμαρτυρίας γιά τίς ἀμέτρητες καταπατήσεις ἀξιοπρέπειας ἐν ὀνόματι τῆς ἐλευθερίας;

Καί νά σκεφθεῖ κανείς ὅτι στήν πρόσφατη ἀφισοποίηση ἔχουμε κάτι χειρότερο, βεβήλωση στόν πυρήνα τῆς πίστης! Ἡ φαντασιωμένη ἡμιμάθεια ἀτυχῶς εἶναι χειρότερη κι ἀπό τήν ἀμορφωσιά…

Ὅμως, δέν φταῖνε μόνον οἱ ἀμαθεῖς καί οἱ ἡμιμαθεῖς οὔτε κι οἱ ἀσυγκίνητοι θεατές τῆς ὕβρης.

Ἐμεῖς οἱ ἴδιοι δέν πείσαμε τίς συνειδήσεις τοῦ κόσμου γιά τά οὐσιώδη τῆς πίστης καί τήν οὐσία τῆς σωτηρίας. Οἱ πλείονες μέχρι σήμερα προσεγγίζουμε συναισθηματικά τήν σταύρωση.

Ὁ πολύς λαός ἐθίσθηκε στήν δραματοποιημένη προσέγγιση τοῦ λεγομένου “θείου δράματος”, μέ μιά ἔντονα συναισθηματική “φόρτισή” του, μέ… περισσότερη “ποιότητα” ἀπό ὅσην ἐνήργησε σωτηριωδῶς ὑπέρ πάντων ὁ Κύριός μας! (ἐνῶ τά τροπάρια τῆς Μ. Ἑβδομάδος, ἀκόμη στίς πιό λυρικές ἐξάρσεις τους, ἑρμηνεύουν ὑμνωδικά τήν Καινή Διαθήκη καί μᾶς δίνουν τόσο εὔγλωττα τήν θεολογική αἴσθηση βιωματικῆς προσέγγισης).

Ὁ Σταυρός δέν ἦταν ἁπλῶς καί μόνο μιά ὁριακά φρικτή παρανομία τοῦ Πιλάτου καί τῆς θρησκευτικῆς ἡγεσίας τῶν Ἰουδαίων ἔναντι τοῦ Ἀναμαρτήτου (ὥστε νά φαντασιώνεται ὁ καθένας ἐν Ἑλλάδι νά τήν συνθηματοποιεῖ κατά τό δοκοῦν γιά τίς δικές του ἀντιληπτικές ἀναλογίες).

Αὐτή ἡ θέαση ἀφορᾶ μέν τήν συμμέτοχη εὐθύνη τῶν τότε πολιτειακῶν καί τῶν θρησκειακῶν ὀργάνων, χωρίς ὅμως νά ὁρίζει, νά ἀποκαλύπτει ἤ νά ἐξαντλεῖ τό σωτηριῶδες γεγονός/μυστήριο τοῦ Σταυροῦ.

Θά τό πῶ πολύ λιτά· ὁ Σταυρός ἦταν ἡ ἐκπλήρωση ἀπό τόν Κύριο τῆς σταυρο-αναστάσιμης σωτηρίας μας, ἡ θεανθρώπινη ὑπακοή σταυρικῆς ὑπέρβασης τοῦ θανάτου γιά μᾶς, ὁ θεανθρώπινος σταυρικός δρόμος τῆς ἀνάστασης καί τῆς ζωῆς μας, ἡ θεανθρώπινη σταυρική ὑπακοή Του στήν προαιώνια Τριαδική βουλή ὑπέρ ἡμῶν, μέ συνακόλουθη τήν ἀνάστασή Του, γιά τήν ὁμοίωσή μας μέ τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ.

«…Ο Σταυρός δεν είναι απλώς μια συμφιλίωση, αλλά δείχνει την προθυμία του Θεού να υποστεί συνειδητά ό,τι χρειάζεται για να μας βοηθήσει να αυξηθούμε από την ανυπαρξία σε πραγματικά πρόσωπα ικανά να αγαπήσουμε τον Θεό όπως ο Θεός μας αγαπά εμάς» (π. Στήβεν Μιούζ, ὅ.π., σ. 35).

***

Οἱ ἐκκλησιακές ἑορτές δέν εἶναι εὐκαιρίες ἀτομικῆς θρησκευτικῆς ἐξασφάλισης. Δέν εἶναι κάτι τό ἰδιοτελικά ἐλαχιστοποιημένο πού ἀφηνόμαστε ἤ ἐθιζόμαστε νά ἐπιδιώκουμε, ὅταν κάποια στιγμή “συμμετέχουμε” (ἰδιομετέχουμε, ἀτομομετέχουμε) σ᾽ αὐτές.

Οἱ ἐκκλησιακές ἑορτές εἶναι τό χριστολογικά διαρκές ἄνοιγμα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στήν οἰκουμένη καί στήν Ἐκκλησία (α). Οἱ ἐκκλησιακές ἑορτές δέν εἶναι οἱ προτεραιότητες τοῦ “ἐγώ”, ἀλλά οἱ διαρκεῖς προτεραιότητες τοῦ εὐλογημένου “μετά πάντων ἡμῶν” σ᾽ αὐτήν τήν χαριτοδοσία τῆς Τριαδικῆς Θεότητος (β).

Καί ἡ πίστη δέν εἶναι μιά ἐθνική “βιολογική κληρονομιά”. Εἶναι ἅγιο πνευματικό ἄθλημα, ἱστορικό ἄθλημα καί αἰώνια κληροδοσία. Εἶναι μιά εὐκαιρία χαρούμενης ἀναμέτρησης μέ τήν θεόπλαστη ποιότητα καί τήν θεόσωστη προοπτική τῆς ἀληθινῆς μας ἀνθρωπινῆς ὑπαρκτικότητας. Ἐκεῖ βρίσκουμε τήν ἀληθινή μας ταυτότητα καί τό διαβατήριό μας, ἐπικυρωμένα ἀπό τήν θεανδρική ἀνθρωπινότητα τοῦ Κυρίου.

Παίρνουμε τό “ἐλευθέρας” γιά τήν εὐλογία τῆς γῆς μας καί τήν εὐλογία τοῦ οὐρανοῦ μας.

Ναί! Μήν σᾶς φαίνεται παράξενο αὐτό πού λέω. Ὁ Κύριος εἶναι ἀχώρητος (καί γιά τήν γῆ καί γιά τόν οὐρανό). Τήν γήινη ζωή καί τήν οὐράνια συνέχεια, τά ἔχει προπαντός γιά μᾶς, γιά τούς ἀγγέλους καί γιά μᾶς τούς κοινωνούς τῆς θεανδρικῆς βασιλείας Του (βλ. ἐκτενέστερο λῆμμα “οὐρανός” ΛΒΘ 1980, 746-750).

Ἐνανθρωπιζόμενος τά ἔζησε καί τά ἁγίασε ὡς χρονοχώρους καί διάρκειες (προσώραν καί αἰώνιας) ζωῆς, γιά μᾶς. Γιά νά Τόν συναντᾶμε, στά γήινα καί στά οὐράνια, στό παρόν καί στήν αἰωνιότητα, στό ἄθλημα τῆς ἀτέλειάς μας καί στό ἄνοιγμα τῆς ἀτέλεστης τελειότητάς μας.

Μέ τίς ἐκκλησια(στι)κές ἑορτές διαλέγουμε καί παίρνουμε τό “ἐλευθέρας” γιά τήν γῆ καί τόν οὐρανό, ὅπως μᾶς τά πρωτοέδωσε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ καί ὅπως μᾶς τά ξανάδωσε πιό τέλεια, γεμάτα ἀπό τήν δική Του παρουσία καί χάρη, μοιρασμένες γιά μᾶς καί σέ μᾶς (καί δι᾽ ἡμῶν τῶν χριστοφόρων μοιρασμένες σέ ὅλη τήν δημιουργία).

Δίχως τόν Χριστό, δέν ἔχει νόημα οὔτε ἡ γῆ μας οὔτε ὁ οὐρανός μας.

Κι αὐτό τό “ἐλευθέρας” (πού τό ἐπικαλέσθηκα ἔναντι τῶν καταναγκαστικῶν θρησκειακῶν ψυχώσεων), εἶναι μιά ποιητική προσέγγιση στό “δι᾽ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους” τῆς πίστεώς μας.

Γιά νά κατανοήσουμε μέ τήν πτωχεία τῆς ἀπειρίας μας ἐκεῖνο τό “μᾶς ἀγαπάει ὁ Χριστός” τοῦ ὁσίου Πορφυρίου καί νά ἀποκρινόμαστε μέ τό “φιλότιμο” τῆς διδαχῆς τοῦ ὁσίου Παϊσίου.

Ἡ Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας φέτος εἶναι ἄλλη μιά εὐκαιρία νά σκεφθοῦμε πολύ ἁπλά καί σοβαρά.

Γιά τήν θρησκευτική “ἐκκλησιακή μας ταυτότητα”.

Γιά τήν ὀρθόδοξη χριστιανική μας “ἐπικαιροποίηση”.

***

Ὅπως τόνισα στόν Ἑσπερινό τῆς συγχωρήσεως φέτος, στήν Παναγία τήν Γουμένισσα, ὁ κόσμος μας ταυτίζεται μέ μιά “συνταγή ζωῆς” πού χωράει μέ λαιμαργία ὅλα τά ἄλλα, ἀλλά μόνον τόν Θεό δέν χωράει! Καί γιαυτό, δέν χωράει οὔτε τόν συνάνθρωπο οὔτε καί τήν φύση, μέ ἀληθινό σεβασμό καί ἀληθινή ἀγάπη.

«…Ξεχνᾶμε ὅτι ὁ Χριστός μᾶς ἔφτιαξε καί προπαντός μᾶς ἔσωσε τόσο τέλεια, ὥστε νά μποροῦμε (ἄν θέλουμε) νά χωρέσουμε τόν Θεό καί νά χωρέσουμε τόν συνάνθρωπο, μέ τόν τελειότερο σεβασμό καί τήν τελειότερη ἀγάπη. Γιά νά χωρέσουμε τόν Θεό καί νά χωρέσουμε τόν συνάνθρωπο (σωστά καί ἁγιασμένα), ἔχουμε πολλές εὐκαιρίες.

Μᾶς τίς ἔδειξε ὁ Χριστός μέ τόν “ἱστορικό ἐκκλησιασμό” Του. Μᾶς τίς ξαναδείχνει διαρκῶς ὁ Χριστός μέ τόν “μόνιμο ἐκκλησιασμό” Του. Θά μᾶς τίς ξαναδείξει (μιά καί καλή) μέ τόν “τελικό ἐκκλησιασμό” Του, τόν ἐσχατολογικό καί αἰώνιο.

Ὁ Χριστός πῆρε πάνω Του ὅλη τήν Ἐκκλησία, ὅλους ἐμᾶς. Ὅταν μᾶς ἔφτιαξε, μᾶς ἄφησε τήν ἐλευθερία νά Τόν συναντήσουμε ἐκεῖ πού Αὐτός μᾶς συνάντησε τόσο τέλεια γιά πρώτη φορά. Μᾶς ξανάφτιαξε, μέ τόν Ἑαυτό Του ἐνανθρωπισμένο.

Καί μᾶς ξανάδωσε τήν ἐλευθερία νά Τόν συναντᾶμε ἐκεῖ πού μᾶς ξανασυνάντησε ἀκόμη πιό τέλεια. Ἀπό τότε, ὁ Χριστός μᾶς δείχνει ὅλη τήν θεία ὑπεραξία τοῦ ἀνθρώπου. Ἄνοιγμα στό Χριστό καί ἄνοιγμα στό συνάνθρωπο. Καί ἀφήνει νά τό διαλέξουμε καί νά τό χαιρόμαστε…» (ὁμιλία στόν Ἑσπερινό τῆς συγχωρήσεως, 17/3).

Τό “ἐκεῖ” τῆς συνάντησης εἶναι ὁ Χριστός καί ὅλοι ἐμεῖς μαζί Του ὡς ἐκκλησιαστικό σῶμα.

Χωρίς καμιά ἄλλη φραγή, παρά μόνο ἀπέναντι σέ ἐμμονές ἁμαρτίας, κακομοιριᾶς, ἐξαναγκασμοῦ, ἰδιοτέλειας.

Ὅπως τό λέμε στή λειτουργία τοῦ ἁγίου Ἰακώβου, “ἀλλήλους ἀπολάβωμεν, ἐν εἰρήνῃ Χριστοῦ πορευθῶμεν».

***

Ὅσο περνοῦν τά χρόνια, ὁ παγκόσμιος πολιτισμός (τρόπος ζωῆς) γίνεται ἀποτελεσματικότερος, ἀλλά καί ἀποτελειωτικά βιαστικός καί ἀπρόσωπος, στεγνός καί στυγνός. Γυρεύει μόνος του νά βρεῖ τό νόημά του, ὅμως δέν γίνεται νά τό βρεῖ στόν “ἑαυτό” του. Τό αὐτονόημα τῆς κτιστότητας εἶναι ἡ κτιστότητα. Δέν ἀλλάζει αὐτό, ὅσες ἐκρήξεις αὐτοθέωσης καί ἀποθέωσης κι ἄν τεχνητο-νοηθοῦν.

Μέσα σ᾽ αὐτό τό παγκόσμιο σκηνικό, ὑποχρεωνόμαστε κι ἐμεῖς (ἀπό τήν μόδα τῶν καιρῶν μας) νά στεκόμαστε μετέωροι, στό πιό κρίσιμο σταυροδρόμι τῆς ζωῆς. Ὅμως, κι αὐτός ὁ μεγάλος πειρασμός τῆς ἐνανθρώπινης ἱστορίας μπορεῖ νά σταθεῖ δοκιμασία δοκιμοποίησης τῆς δικῆς μας ἐλευθερίας καί ἐκκλησιακῆς στοργῆς γιά τόν Χριστό καί ὅλη τήν δημιουργία, τήν δημιουργία Του.

Ἀπό τήν μιά, αὐτό τό σταυροδρόμι δείχνει κατακεῖ πού πάει ὁ “ἰλιγγιακός ἐκσυγχρονισμός”, ἡ “αὐτο-νοηματοδότηση”, ἡ ἀσταμάτητη “αὐτονόμηση”, μακράν τοῦ Θεοῦ. Μᾶς σπρώχνει νά ζοῦμε ξερριζωμένοι ἀπό τήν ὑπαρκτική μας ἀληθινότητα. (Εἶναι ἕνα πολύ-πολύ παλιό δαιμονικό μάθημα, σέ νέα συνταγή).

Τήν αὐτονόμηση τήν φτιάχνει, τήν νιώθει καί τήν ζεῖ ὅλος ὁ κόσμος, ἄλλοι λίγο κι ἄλλοι πολύ, ἄλλοι σχετικά καί ἄλλοι ἀπόλυτα. Εἶναι ἡ “νοηματοσύνη” τῆς ἐκρηκτικῆς κοσμικότητας. Ἡ “πλαστική αἴσθηση τῆς ζωῆς”. Ὁ “ἠθικός ἀναρχισμός”. Τά μασκαρέματα τῆς παραθρησκείας.

Ἀπό τήν ἄλλη μεριά, τό σταυροδρόμι μᾶς θυμίζει νά ξανοιχθοῦμε στήν ἀληθινότητά μας, τήν ἀληθινή θέα γιά ὅλον τόν κόσμο κόσμος καί ὅλα τά σύμπαντα: χωρίς καταναγκασμό ἀποδοχῆς, ὑπάρχουμε, ἀκριβῶς ἐπειδή εἴμαστε εὐλογημένοι καί συνεκλεκτοί τῆς ἅγιας πρόνοιας τοῦ Θεοῦ μας. “Αὐτός εἶπε καί ἐγενήθημεν, αὐτός ἐνετεἰλατο καί ἐκτίσθημεν”.

Αὐτήν τήν σιγουριά τῆς ζωντανῆς σχέσης καί τῆς εὐλογίας τοῦ Θεοῦ τήν ἀποζητοῦμε συνειδητά ἀρκετοί, ὑποσυνείδητα ἴσως οἱ περισσότεροι. Προσπαθοῦμε τουλάχιστον νά τήν γευθοῦμε, μέ ἴχνη ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἐδῶ στήν πατρίδα μας. Μ᾽ αὐτήν τήν σιγουριά ζυμώθηκε καί ἔζησε ἡ ρωμηοσύνη, δανείζοντας ποιότητες ἀνθρωπιᾶς καί ποιότητες πολιτισμοῦ στόν κόσμο.

 

Ἐμεῖς κατά ποῦ θά πᾶμε;

Θά ἀπορροφηθοῦμε στή φορτισμένη παροδικότητα τοῦ μεταβολιζόμενου (καί τελικά ἄκοσμου) κόσμου μας;

Ἤ θά τό πάρουμε ἀπόφαση νά ξαναβρεθοῦμε μέ τόν Θεό τῆς σάρκωσης, τῆς σταύρωσης καί τῆς ἀνάστασης;

Ἐκεῖνο τό “δι᾽ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους” εἶναι ἡ κατάθεση τοῦ Χριστοῦ στό ἀποθεματικό τῆς ἱστορίας καί στό ἀποθεματικό τῆς αἰώνιας ζωῆς Του. Γιά μᾶς.

«Ὁ Θεός Λόγος καί Θεός ―λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής― θέλει αἰώνια καί διά μέσου ὅλων νά ἐνεργοποιεῖται τό μυστήριο τῆς δικῆς Του ἐνσωματώσεως» (Περί διαφόρων ἀποριῶν, θ΄, PG 91, 1084C-D).

Κι αὐτό δέν εἶναι ὑπόθεση ἀνακάλυψης τοῦ κόσμου. Εἶναι δῶρο αὐτοφανέρωσης τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο. Καί περιμένει ἐμᾶς, τούς σημερινούς καί τούς αὐριανούς ἀποδέκτες τοῦ δώρου.

Νά τό ὑποδεχθοῦμε καί νά τό ὑποστηρίξουμε μέ τό “πρόγραμμα” τῆς ζωῆς μας.

Ὁ Γουμενίσσης, Γεφύρας, Ἀξιουπόλεως & Πολυκάστρου Δημήτριος

Πηγή::  romfea.gr