Αποτομή Κεφαλής Τιμίου Προδρόμου

  

Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος στέκεται, με την αυστηρότητα του θεϊκού καθρέφτη, απέναντι στον κόσμο που διαρκώς παραμορφώνει την αλήθεια σε σκιά. 

Ο λόγος του δεν είναι απλώς κήρυγμα, αλλά μάρτυρας ζωής· η μαρτυρία του αντηχεί ως προειδοποίηση και ως πρόσκληση, για όσους τόλμησαν να δουν, πέρα από το πρόσκαιρο και το φαινομενικό. Χθες, στην έπαρση της Ιουδαίας, το συμπόσιο του Ηρώδη αποκάλυπτε τη φθορά του ανθρώπου που υποτάσσει τη ζωή στο ψέμα, στη ματαιοδοξία και στην ηδονή που τραυματίζει την ψυχή· σήμερα, στις εκφάνσεις της κοινωνικής και προσωπικής αλαζονείας, το μήνυμα του Προδρόμου παραμένει ζωντανό, ανατρεπτικό, απαράμιλλα επίκαιρο.

Η σκληρή μοίρα της κεφαλής του Προδρόμου, αποκομμένη και τοποθετημένη ως τρόπαιο στον χορό της Σαλώμης, δεν είναι απλώς ιστορικό γεγονός· είναι σύμβολο του ασεβούς που νικά τη φρόνηση, της κακίας που παίζει με την αθωότητα. Εκείνη η κεφαλή, θλιβερό μνημείο της αλαζονείας, μοιάζει με καθρέφτη για κάθε εποχή όπου η εξουσία μεταβάλλει το δίκαιο σε θέαμα και την αλήθεια σε έπαθλο. 

Έτσι αναδύεται το αιώνιο τραύμα: η βία, η επιβολή και η διαστροφή της ηθικής, αφήνουν ανεξίτηλα ίχνη στην ψυχή του κόσμου και του ατόμου· και ο ελεγκτικός λόγος, ακόμα και αν κατασιγασθεί σωματικά, παραμένει πηγή εσωτερικής αντίστασης, τόπος συνάντησης με την ελευθερία της συνείδησης.

Η θυσία του Προδρόμου δεν είναι αποκοπή από τη ζωή, αλλά υπέρβαση. Η κεφαλή του δεν σφραγίζει το τέλος, αλλά εγκαινιάζει την αιώνια μαρτυρία της αλήθειας που δεν εξουθενώνεται από τη βία. Κάθε χτύπημα στο σώμα της δικαιοσύνης είναι μια ευκαιρία να φωτιστεί η ψυχή· κάθε ασεβής χορός, κάθε συμβολικό συμπόσιο της ματαιοδοξίας, γίνεται αφορμή για αναστοχασμό, για εγρήγορση και για πνευματική αφύπνιση. Η ύπαρξη του ανθρώπου βρίσκεται σε διαρκή ένταση ανάμεσα στην ελευθερία και τη δουλεία, ανάμεσα στη φρόνηση και τη διαστροφή, ανάμεσα στην τελειότητα και την τραγωδία.

Ο χορός της Σαλώμης, είναι αλληγορία για κάθε κοινωνία που γιορτάζει την επιφάνεια και αποσιωπά το βάθος. Το τρόπαιο της κεφαλής, σύμβολο της νίκης του ψεύδους επί της αλήθειας, αντικατοπτρίζει την ανθρώπινη τάση να επιβραβεύει τη ματαιοδοξία, να τιμά την επιβολή και να καταπιέζει την αυθεντικότητα. 

Η κοινωνία που αγνοεί τον Προφήτη, η κοινωνία που πανηγυρίζει τον ασεβή χορό, είναι κοινωνία σε παρακμή· εκεί όπου η σιωπή γίνεται συνενοχή, η συνείδηση αμβλύνεται και η αλήθεια υφίσταται βίαιη στέρηση.

Και όμως, παρά τη φρίκη, ο λόγος του Προδρόμου μας διδάσκει τη χαρά της αυθεντικής ζωής. Ο μάρτυρας, ο οποίος στέκεται απέναντι στην αδικία, δεν είναι θύμα, αλλά φάρος. Η αντίσταση στη διαστροφή είναι η ίδια η ζωή· και ο λόγος που ελέγχει, που καταδεικνύει το ψεύδος, γίνεται έκσταση λυτρωτική, υπέρβαση της σάρκας και της ατομικής αδυναμίας, δρόμος για την εσωτερική τελείωση.

Σήμερα, η κεφαλή του Προδρόμου εξακολουθεί να μιλάει. Στη σιωπή των καθημερινών ηθικών συμβιβασμών, στον πλούτο που αποκτάται εις βάρος της ψυχής, στον χορό των ιδιοτελών επιθυμιών, η μαρτυρία του παραμένει φάρος· και η πρόκληση που μας απευθύνει είναι αμείλικτη: να ζήσουμε με το θάρρος της αλήθειας, να ελέγχουμε τον εαυτό μας και την κοινωνία, να μην επιτρέπουμε το τρόπαιο της ψεύτικης δόξας να αλλοιώνει την καρδιά μας.

Ο Προφήτης στέκει πέρα από τον χρόνο, αδυσώπητος, και μας διδάσκει ότι η μαρτυρία δεν εξαντλείται στην καταγραφή του κακού· υπερβαίνει, φωτίζει, μεταμορφώνει. Η κεφαλή του Ιωάννη δεν είναι απλώς τρόπαιο· είναι ο καθρέφτης του ανθρώπου που διψά για φώς, η υπενθύμιση ότι η ζωή, ακόμα και μέσα στη βία, μπορεί να γίνει μάρτυρας θεϊκής αλήθειας και ψυχικής ελευθερίας.