Ἡ Ἁγία Βάσσα ἡ Μάρτυς καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς.

Ἡ Ἁγία Βάσσα, ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ μεγάλου διώκτη τῶν χριστιανῶν, Διοκλητιανοῦ. Εἶχε παντρευτεῖ ἕνα εἰδωλολάτρη ἱερέα, τὸν Οὐαλέριο καὶ εἶχε καὶ τρία παιδιὰ μαζί του, τὸν Ἀγάπιο, τὸν Θεόγνιο καὶ τὸν Πιστό. Ἀργότερα ἡ Βάσσα ἀσπάστηκε τὸν χριστιανισμὸ μαζὶ μὲ τὰ παιδιά της. 

Ὅταν τὸ ἔμαθε ὁ ἄντρας της, ἐξοργίστηκε καὶ προσπάθησε νὰ τοὺς μεταπείσει νὰ γυρίσουν πίσω στὰ εἴδωλα. Αὐτοὶ ἀρνήθηκαν καὶ μάλιστα προσπάθησαν νὰ τὸν κάνουν καὶ αὐτὸν χριστιανό. Αὐτὸς ἐξοργίστηκε τόσο καὶ ἀποφάσισε νὰ τοὺς καταδώσει στὸν ἀνθύπατο Βικάριο, ὁ ὁποῖος διέταξε τὴν σύλληψή τους. 

 Ὁ πρωτότοκος Θεόγνιος μάλιστα, μαρτύρησε μὲ πολλὰ φρικτὰ βασανιστήρια πρῶτος, ὁμολογώντας γιὰ τὸν Χριστό. Οἱ ὑπόλοιποι ρίχτηκαν στὴν φυλακή. Ἀλλὰ ἐπειδὴ δὲν ἔπεσε τὸ φρόνημά τους, τὸν μὲν Ἀγάπιο τὸν σκότωσαν γδέρνοντάς του τὸ δέρμα. Τὸ μαρτύριο ἦταν φρικτὸ ἀλλὰ ὁ νέος δὲν σταμάτησε οὔτε μία στιγμὴ νὰ δοξολογεῖ τὸ Θεό. Τὸν ἄλλο γιό, τὸν ἀποκεφάλισαν. Τὴν ἁγία τὴν ἄφησαν ἐλεύθερη.

Συνελήφθη ὅμως ἀργότερα ἀπὸ τὸν ἔπαρχο τῆς Κυζίκου, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ τὴν ὑπέβαλε σὲ πολλὰ βασανιστήρια στὸ τέλος τὴν ἀποκεφάλισε.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὡς καλλίτεκνος μήτηρ τῇ Τριάδι προσήγαγες, Βάσσα Ἀθληφόρε θεόφρον, τοὺς καρποὺς τῆς κοιλίας σου, Θέογνιον Ἀγάπιον Πιστόν, ἀθλήσαντας τῷ λόγῳ σου στερρῶς· μεθ’ ὧν θείας ἀπολαύουσα χαρμονῆς, σῶζε τοὺς ἐκβοῶντάς σοι· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Σολομονῆς προσεπιβαίνουσα τοῖς ἴχνεσι

Τοῦ μαρτυρίου τοῖς ἀγῶσι παρεθάρρυνας

Τῶν υἱῶν σου τὴν τριάδα, Βάσσα Θεόφρον·

Ἀλλ’ ὡς πάντα ὑπερβᾶσα τὰ ἐπίπονα

Ἐπωδύνων πειρασμῶν ἀπελευθέρωσον
Τοὺς βοῶντάς σοθ, χαίροις Μάρτυς πολύαθλε.

Μεγαλυνάριον.
Βάσις πρὸς ἀγῶνας μαρτυρικούς, Βάσσα ἀνεδείχθης, τῶν υἱῶν σου τῶν εὐκλεῶν· λόγῳ γὰρ καὶ ἔργῳ, αὐτοὺς ἐνδυναμοῦσα, σὺν τούτοις ἐδοξάσθης, στερρῶς ἀθλήσασα.