«Τοπία» από ψυχικές διαδρομές.

Στις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου οι υπαρξιακές ερωτήσεις των παιδιών έχουν πιο πολύ σχέση με την αδικία, τον πόλεμο, τους χωρισμούς των γονέων.

- Γιατί γίνονται πόλεμοι;
- Γιατί ο Θεός αφήνει τους κακούς να σκοτώνουν παιδιά στον πόλεμο;
- Γιατί δε σκοτώνει τους κακούς αφού είναι κακοί;
 (ερώτηση μαθήτριας Στ΄ τάξης):

- Γιατί αφού ο Θεός τα ξέρει όλα έπλασε τον άνθρωπο ενώ ήξερε ότι δεν θα τον υπακούσει και θα τιμωρηθεί;

- Γιατί ο Θεός δίνει παιδιά σ’ αυτούς που δεν αγαπιούνται και όλο μαλώνουν και σ’ άλλους που αγαπιούνται δε δίνει;

- Γιατί δεν έρχεται ο μπαμπάς στο σπίτι;

· Αυτό που χαρακτηρίζει όλες αυτές τις ερωτήσεις παιδιών μεγαλύτερων τάξεων του δημοτικού σχολείου είναι η αρχή της αμφισβήτησης της δικαιοσύνης του Θεού. Γίνονται αυστηρά με τον Θεό και την ανoχή Του στο κακό. Κι επίσης του προσθέτουν καθαρά ανθρώπινες αδυναμίες. (Ενας μαθητής στο κατηχητικό, όταν ερωτήθηκε γιατί ο Θεός μπέρδεψε με πολλές γλώσσες τους ανθρώπους στον Πύργο της Βαβέλ, απάντησε: Γιατί φοβήθηκε τους ανθρώπους!)

· Η πιο δραματική ίσως απορία των παιδιών είναι γιατί χωρίζουν οι γονείς τους. Δεν μπορούν τα παιδιά να φανταστούν την αγάπη να πεθαίνει και διαμαρτύρονται δικαίως. Δεν μπορούν να αγαπήσουν μόνο τον ένα από τους δύο γονείς ακόμα κι αν ο δεύτερος τα παραμελεί ή και τα κακοποιεί κι αυτό γιατί βλέπουν και τους δυο σαν έναν όπως ακριβώς τους ένωσε ο θεός μέσα στην εκκλησία.

(Εδώ βέβαια θέλω να επισημάνω πως η παραμέληση είναι χειρότερη από την κακοποίηση. Οι μαθητές στο σχολείο που τρώνε ξύλο από τους γονείς τους είναι πιο ευτυχισμένοι από τα παιδιά που δεν βλέπουν τους γονείς τους).

Γι’ αυτά τα ερωτήματα δεν θα μπω στον πειρασμό της σωστής απάντησης καθώς πρώτον δεν υπάρχει μία μόνο απάντηση για όλα τα παιδιά. Δεύτερον, έχει πολύ μεγάλη αξία να κατανοήσουμε με πολύ σεβασμό και αγάπη το βάθος, την αλήθεια, την ιερότητα αυτών των ερωτήσεων, και τρίτον και πιο σημαντικό γιατί εδώ πρέπει να σταθούμε λιγάκι στη δυναμική τουαναπάντητος ερωτήματος. Θα μπούμε καλύτερα στο νόημα με ένα ανέκδοτο που κρύβει μια μεγάλη αλήθεια:

- Μπαμπα , γιατί συμβαίνει αυτό…..;

- Δεν ξέρω παιδί μου!

- Μπαμπά , γιατί συμβαίνει το άλλο……;

- Δεν ξέρω παιδί μου!

- (Η μητέρα) Άσε παιδί μου τον πατέρα σου, τον ζάλισες!

- (Ο πατέρας) Άσε βρε γυναίκα το παιδί να ρωτήσει. Αν δεν ρωτήσει πώς θα μάθει;

Βέβαια μπορεί εδώ κάποιος να κοροϊδέψει αυτόν τον πατέρα. Όμως ο πατέρας αυτός πρώτον ακούει το παιδί του (πολύ σπουδαίο πράγμα να ακούς, να ασχολείσαι με το παιδί σου) και δεύτερον του μαθαίνει ότι υπάρχουν και αναπάντητα ερωτήματα.

Αλήθεια, γιατί δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε δύσκολες ερωτήσεις όπως αυτές που διατυπώνουν τα παιδιά που «κρίνουν» τον Θεό;

Μήπως γιατί είμαστε ένοχοι εμείς που καλούμαστε να απαντήσουμε; Άραγε υπάρχει ένα κακό στον κόσμο που να μην φταίμε όλοι μας;

(π. Γεωργίου Γανωτή, «Μπαμπά, γιατί δεν βλέπω το Χριστό ;», "Ψυχής δρόμοι", τ. 7)

Ψυχής δρόμοι: εκεί που οι ψυχολογικές επιστήμες συναντώνται με την πίστη. Περιοδικό που κυκλοφορεί κάθε Μάϊο και Νοέμβριο από τις εκδόσεις Αρμός.