ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ;

του π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού

Ποιο είναι το πρακτικό όφελος να είναι κάποιος χριστιανός; Αυτό είναι το ερώτημα που πολλοί άνθρωποι, ιδίως νέοι, διατυπώνουν στην εποχή μας. Η κοινωνική σημασία της χριστιανικής ιδιότητας εξαίρεται. Η Εκκλησία, από την περιουσία της, βοηθά φτωχούς και ανήμπορους και αυτό είναι σημαντικό. 

Αυτό όμως είναι ένα έργο το οποίο το πραγματοποιούν και διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως και κρατικοί φορείς. Η ηθική διάσταση της εκκλησιαστικής πίστης και ζωής παραμένει εν ισχύει, παρότι ο κόσμος σήμερα γοητεύεται από ποικίλες ιδέες, φιλοσοφικές και συγκρητιστικές, αλλά και μεθόδους και τεχνικές άλλων θρησκειών. Η μεταφυσική, μεταθανάτια προοπτική της πίστης συγκινεί αρκετούς, καθότι τα υπαρξιακά ερωτήματα δεν θα πάψουν να απασχολούν τον άνθρωπο, όσο κι αν ο πολιτισμός μας τα θέτει στο περιθώριο. Είναι άλλωστε τόσες οι περιστάσεις της ζωής, οι αρρώστιες, οι δοκιμασίες, ο θάνατος, που η ήττα του ανθρώπου είναι δεδομένη και η αγωνία του για το μετά δεν καταπραΰνεται, όση αθεΐα κι αν παρουσιαστεί ως το μόνο φάρμακο.

      Το ερώτημα δεν αφορά στους άλλους. Αφορά σε μας προσωπικά. Τις σχέσεις μας μία μειοψηφία τις ρυθμίζει με βάση τους ευαγγελικούς κανόνες. Τα κηρύγματα δεν συγκινούν τους πολλούς. Η μειοψηφία των πιστών εργάζεται συνειδητά στην διακονία του ευαγγελικού λόγου και τρόπου. Μόνο χρήματα προσφέρονται για να στηριχτεί το έργο της Εκκλησίας και υπάρχουν εκείνοι οι λίγοι, κληρικοί και λαϊκοί, που τ φέρουν εις πέρας, σηκώνοντας στους ώμους τους τον κάποτε βαρύ σταυρό του. 

Το ερώτημα παραμένει: σε προσωπικό επίπεδο, τι μου προσφέρει ο χριστιανισμός; Γιατί να τον ακολουθήσω, όταν έχω τόσες ευκαιρίες να είμαι καλά, να σκέφτομαι, να δρω, να ελπίζω σε μένα ή στους άλλους; Γιατί να αναλώνω τον εαυτό μου στην ακολούθηση κανόνων, οι οποίοι δεν είναι βέβαιο ότι έχουν πραγματικό αντίκρισμα, καθώς η πίστη ελάχιστα στηρίζεται στον τρόπο των αισθήσεων και του λογικού, αλλά κηρύττει άνοιγμα πέρα από αυτόν; Οι νέοι ιδιαίτερα προβληματίζονται. Συχνά, στην πράξη απορρίπτουν τον εκκλησιαστικό τρόπο και λόγο. Τον συναντούν μόνο σε περιστάσεις της ζωής, σε γιορτές και συνήθειες, σε φάσεις οπότε και κάτι αισθάνονται ότι χρειάζονται.

       Ο απόστολος Παύλος αναφέρει στους Γαλάτες, ότι όποιος πιστεύει και καυχιέται για τον Σταυρό του Χριστού, όποιος υπερβαίνει την προσκόλληση  σε έθιμα της παραδοσιακής θρησκευτικότητας όπως ήταν «η περιτομή και η ακροβυστία» και ζει την «καινή κτίση» της πίστης, ακολουθεί έναν νέο κανόνα. «Όσοι τω κανόνι τούτω στοιχήσουσιν, ειρήνη επ’ αυτούς και έλεος, και επί τον Ισραήλ του Θεού» (Γαλ. 6,16). «Όσοι ακολουθούν αυτή την αρχή, θα έχουν την ειρήνη και το έλεος του Θεού μαζί τους, αυτοί και όλος ο λαός του Θεού».

      Ο λόγος του Παύλου δίνει μία απάντηση στο ερώτημα του πρακτικού οφέλους, μεταμορφωτική για όλη μας την ύπαρξη. Όποιος ακολουθεί τον σταυρό, την καινή κτίση, υπερβαίνει τις πρακτικές της θρησκευτικότητας, οι οποίες είχαν πρακτικό αντίκρισμα, καθώς ξεχώριζαν τους πιστούς από τους απίστους, τότε λαμβάνει από τον Θεό δύο δώρα: το ένα είναι η ειρήνη και το άλλο το έλεος. Και αυτή η δωρεά επεκτείνεται σε όλο τον λαό του Θεού, μέσα από τον δωρολήπτη.  Δεν είναι μόνο η δική του προσωπική πορεία που μεταμορφώνεται διά των δώρων. Είναι και η πορεία των όσων συνυπάρχουν με τον δωρολήπτη. Γιατί ένας μπορεί να επηρεάσει πολλούς. Να προσφέρει σε πολλούς. Να αγιάσει αγιαζόμενος. Και αυτό το αίσθημα της ευθύνης και της προσφοράς στο σύνολο, που τόσο έχει λείψει στους καιρούς του ατομοκεντρισμού, η χαρά του να μοιράζεσαι Αυτόν που έχεις λάβει, Αυτόν που πιστεύεις, ακόμη και μέσα από τον δρόμο του Σταυρού, είναι μοναδική, διότι είναι μία ελπίδα αληθινά μεταμορφωτική, που δεν τελειώνει.

       Ειρήνη. Ο Χριστός είναι η ειρήνη της καρδιάς. Η εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του, ακόμη κι όταν οι εξωτερικές συνθήκες είναι αποκαρδιωτικές, η αίσθηση ότι όσο κι αν οι συνάνθρωποί μας δεν είναι όπως τους θέλουμε, η κοινωνία δεν πορεύεται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, η ζωή δεν είναι ατέλειωτη,  είναι όψεις της ειρήνης που μας δίνεται μέσα από την σχέση με τον Χριστό. Μέσα από την προσευχή, την ασκητική διάσταση, την κοινωνία με τους άλλους, οι οποίοι δεν υπάρχουν μόνο για να μας κάνουν χαρούμενους επειδή μας ευχαριστούν, αλλά επειδή μας προκαλούν να παλέψουμε για να νικήσουμε τον φανερό και αφανή εαυτό μας, να καταλάβουμε ότι ακόμη και οι ήττες του θελήματός μας είναι γόνιμες, διότι είναι αποτυπώσεις του Σταυρού του Χριστού, Τον οποίο κι εμείς αίρουμε. Ζωή και θάνατος δεν μπορούν να μας υφαρπάξουν την ειρήνη της πίστης. Και η ειρήνη τότε μας δίνει την δυνατότητα να μοιραστούμε με τους άλλους νηφαλιότητα, διάλογο, συνάντηση, πειθώ, έγνοια.

      Έλεος. Ο Χριστός είναι έλεος και μας δίνει το έλεος του Θεού. Μας συγχωρεί για όσα δεν μπορούμε, αλλά, κυρίως, γι’ αυτό που είμαστε. Μας δείχνει την αγάπη Του στέλνοντας ανθρώπους από τους οποίους, είτε το καταλαβαίνουν είτε όχι, κάτι λαμβάνουμε που ανοίγει την καρδιά μας. Κάποτε και στην καθημερινή μας ζωή υπάρχουν άνθρωποι που μας βοηθούν να καλύψουμε ανάγκες οι οποίες μας θλίβουν. Το έλεός όμως έχει να κάνει και με την αιωνιότητα. Είναι η οδός των Αγίων. Αυτοί ζούνε την κοινωνία με τον Χριστό πέρα από τον χρόνο και μας το αποδεικνύουν, όχι μόνο εμπνέοντάς μας με την ζωή τους, αλλά και με τα θαύματα και τις δωρεές τις οποίες βιώνουμε όταν τους τιμούμε και απευθυνόμαστε σ’ αυτούς στην εκκλησιαστική ζωή.

      Επί τον Ισραήλ του Θεού. Όλοι είμαστε ο νέος Ισραήλ. Η Εκκλησία είναι πέρα από οποιαδήποτε πρακτική θρησκευτικότητα. Την ενσωματώνει, αλλά δεν την απομονώνει από την σχέση, την πίστη, την ζωή που ο Χριστός μας προσφέρει. Και ό,τι έχουμε δίνουμε. Δεν σώζουμε εμείς τον κόσμο, αλλά και δεν είναι αμελητέα η μαρτυρία μας γα να ζήσει ο κόσμος. Ο χριστιανός που αντανακλά την ειρήνη και το έλεος του Θεού μπορεί να μην κάνει την μεγάλη επανάσταση, αλλά γίνεται πηγή φωτός, ελπίδας και εμπιστοσύνης ότι η πίστη δίνει ζωή!

       Έτσι καταξιώνεται ο χριστιανός!