Μήνυμα Ιεράς Συνόδου προς τους μαθητές για τους Τρεις Ιεράρχες.

 

ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
30 Ἰανουαρίου 2023

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Στίς 30 Ἰανουαρίου τιμᾶμε, ὅπως κάθε χρόνο, τούς Τρεῖς Ἱεράρχες, δηλαδή τόν Μέγα Βασίλειο, Ἀρχιεπίσκοπο Καισαρείας, τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, Ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, καί τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, Ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως.

Ἀπό τόν 11ο μ.Χ. αἰώνα ἔχει καθιερωθεῖ ὁ κοινός ἑορτασμός τους τήν 30ή Ἰανουαρίου γιά νά προβάλλεται ὁ συνδυασμός χριστιανικῆς θεολογίας καί ἑλληνικῶν γραμμάτων, πνευματικῆς ζωῆς καί κοινωνικῆς δράσης, τόν ὁποῖον ἐπέτυχαν.

Ὁ πρῶτος ἑορτασμός τους ὡς Προστατῶν τῆς Παιδείας ἔγινε τό 1826 στήν Κέρκυρα, στήν Ἰόνιο Ἀκαδημία, τήν πρώτη πανεπιστημιακοῦ ἐπιπέδου ἑλληνική σχολή στήν ἱστορία τῆς νεοελληνικῆς ἐκπαίδευσης. Στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος τιμῶνται ἀπό τό 1842 ὡς Προστάτες τῶν Γραμμάτων, τῶν διδασκόντων καί τῶν μαθητῶν.

Ἡ Ἑλληνορθόδοξη Παιδεία, τήν ὁποία καλλιέργησαν οἱ τρεῖς αὐτοί ἅγιοι Ἱεράρχες καί διδάσκαλοι, παραμένει καί σήμερα ἐπίκαιρη, διότι προσφέρει πρότυπα στούς νέους. Ἡ πνευματική κρίση τῆς ἐποχῆς μας ὀφείλεται κυρίως στήν ἔλλειψη προτύπων ἤ μᾶλλον στήν προβολή λανθασμένων προτύπων. Οἱ νέοι διψᾶτε γιά ἀγῶνες πού ὁδηγοῦν σέ ἕναν καλύτερο κόσμο καί θέλετε ἀπό ἐμᾶς τούς μεγαλύτερους νά σᾶς δώσουμε τά κατάλληλα ἐφόδια.

Ὅταν, ὅμως, ἐμεῖς δέν ἀνταποκρινόμαστε ἐπαρκῶς σ’ αὐτήν τήν προσδοκία, τότε ὅλοι δρέπουμε τούς πικρούς καρπούς. Παρατηροῦμε ἀντικοινωνική συμπεριφορά ἀπό νέους καί νέες, βλέπουμε περιστατικά βίας μεταξύ συμμαθητῶν, θλιβόμαστε γιά φαινόμενα ἀσέβειας πρός τούς διδάσκοντες.

Ὁ π. Γεώργιος Μεταλληνός, σπουδαῖος Πανεπιστημιακός διδάσκαλος, ἔλεγε σχετικά μέ τήν παιδεία τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ὅτι: Δέν εἶναι ἁπλή ἐκπαίδευση, μύηση δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου σέ μία ἀναπαραγόμενη γνώση, πού τόν καθιστᾶ γρανάζι τῆς κρατικῆς μηχανῆς (ὄν παραγωγικό).

Στήν περίπτωση αὐτή τό κύριο ἐνδιαφέρον εἶναι γιά τήν τελειοποίηση τῶν μηχανῶν καί ΟΧΙ τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ χριστιανική παιδεία εἶναι ἀγωγή τοῦ ἀνθρώπου μέ μορφωτικό πρότυπο ὄχι τόν «καλόν κἀγαθόν» ἄνθρωπο, ἀλλά τόν Θεάνθρωπο.

Αὐτό εἶχε κατά νοῦ ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ὅταν ἔλεγε: «Ἡ μέριμνα γιά τά παιδιά μας πρέπει νά ἔχει τήν πρώτη θέση». Αὐτή ἡ παιδεία συνδέεται ἄμεσα πρῶτα μέ τόν χῶρο τῆς οἰκογένειας. Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες γνώρισαν στά πρόσωπα τῶν γονέων τους, καί μάλιστα τῶν μητέρων τους, ἀπαράμιλλα πρότυπα ἀγωγῆς. Ὁ ἴδιος ὁ Μέγας Βασίλειος ὁμολογεῖ ὅτι ἡ διαμόρφωση τῆς προσωπικότητάς του δέν ἦταν παρά ἐποικοδομή στίς καταβολές πού ἔθεσαν ἡ μητέρα του Ἐμμέλεια καί ἡ γιαγιά του Μακρίνα. Στό σημεῖο αὐτό συναντῶνται οἱ Πατέρες μας μέ τόν τραγικό Εὐριπίδη: «Καί τῆς γενιᾶς ὅταν δέν μπεῖ καλό θεμέλιο, ἀνάγκη εἶναι οἱ ἀπόγονοι νά δυστυχοῦν».

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Εἶναι ἐντυπωσιακή ἡ εὐρύτατη παιδεία τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καί τρανό παράδειγμα ἡ πορεία τῆς ζωῆς τους. Ἄν καί οἱ τρεῖς ἦταν γόνοι εὐκατάστατων οἰκογενειῶν, στό ἀπόγειο τῆς σταδιοδρομίας τους ἐγκαταλείπουν τά πάντα πίσω τους, ἀξιώματα, πλοῦτο, δόξα καί ἐξουσία, καί γίνονται φτωχοί.

Ἐπιλέγουν τή σκληρή ἄσκηση στήν ἔρημο, ὅπου μορφώνονται πνευματικά στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Καί ἐπιστρέφουν κατόπιν στόν κόσμο μοιράζοντας αὐτήν τήν ἀγάπη πού μέ πολύ κόπο μάζεψαν.

Στίς μέρες μας θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ἀκατανόητη ἡ ἐπιλογή τους καί οἱ ἴδιοι ...ἀποτυχημένοι. Ἄν καί δάσκαλοι, γίνονται διά βίου μαθητές, πού μαθητεύουν μέ ταπείνωση στόν πόνο, τήν ἀνέχεια καί τή θλίψη τῶν ἀνθρώπων.

Ἄς γνωρίσουμε καλύτερα τό πνευματικό, ἐκπαιδευτικό καί κοινωνικό ἔργο τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν γιά νά ἔχουμε καί ἐμεῖς σήμερα φωτεινούς ὁδοδεῖκτες στή ζωή μας. Γιά νά μάθουμε νά πιστεύουμε, νά ἐλπίζουμε, νά ἀγαπᾶμε.

Γιά νά εἴμαστε ἀνοιχτοί, ὄχι στό παλιό ἤ τό νέο, ἀλλά στό ἀληθινό. Γιά νά συναντήσουμε τόν Τριαδικό Θεό καί νά ἀγαπήσουμε τήν εἰκόνα Του, τόν συνάνθρωπο.

Τότε ὅλοι μας ‒καί πρώτιστα ἐσεῖς‒ θά δικαιούμαστε νά ἀτενίζουμε τό μέλλον μέ τήν αἰσιοδοξία τῶν παιδιῶν πού ἔχουν Πατέρα τόν Χριστό, μέ τήν αἰσιοδοξία δηλαδή ἐκείνων πού γνωρίζουν ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἀγάπη καί ὅτι τό μέλλον τους εἶναι στά χέρια Του. Τότε, καί μόνο τότε, θά μποροῦμε ὄχι μόνο νά εἴμαστε ὑπερήφανοι γιά τό παρελθόν, ἀλλά καί νά ἐλπίζουμε βάσιμα γιά τό μέλλον.

Σᾶς εὐχόμαστε νά ἔχετε, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, καλή Πρόοδο!

Μέ πατρική στοργή καί ἀγάπη

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

† Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος

καί τά μέλη τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου