Το μαρτύριο του αγίου Πολυκάρπου.

 

   

Από το σπουδαίο κείμενο του «Μαρτυρίου» του μαθαίνουμε ότι ό Ρωμαίος ανθύπατος τον προκάλεσε να αρνηθεί τον Χριστό και να θυσιάσει στα είδωλα και εκείνος απάντησε: «'Ογδοήκοντα και εξ έτη δουλεύω αύτώ και ουδέν με ηδίκησε και πώς δύναμαι βλασφημήσαι τόν βασιλέα μου, τόν σώσαντά με ;»2. Ό ανθύπατος τότε διέταξε να τόν ρίξουν στην φωτιά. 

Ό Γέρων Πολύκαρπος αποδύθηκε μόνος τα ιμάτια του και περίμενε προσευχόμενος λέγοντας: «Κύριε, ό Θεός ό Παντοκράτωρ, ό Πατήρ του αγαπητού και ευλογητού παιδός σου Ιησού Χριστού, διά μέσου του Όποιου σέ γνωρίσαμε, ό Θεός όλων των αγγελικών ταγμάτων και όλης της κτίσεως και όλων των δικαίων πού ζουν ενώπιον Σου, σε ευχαριστώ πού με αξίωσες αυτή την ήμερα και ώρα να λαμβάνω μέρος στον αριθμό των μαρτύρων σου, στο ποτήριο του Χρίστου σου εις ανάστασίν ζωής αιωνίου, ψυχής και σώματος»3. 

Ή φωτιά σχημάτισε γύρω από το σώμα του άγιου Πολυκάρπου καμάρα χωρίς να τον αγγίζει. Τότε στρατιώτης εκτελεστής τελείωσε τον άγιο Μάρτυρα διά του ξίφους. "Έπειτα το ιερό λείψανο τρίφθηκε στη φωτιά, οι δε πιστοί συνέλεξαν τα ιερά λείψανά του4.

Το «Μαρτύριο του άγιου Πολυκάρπου» είναι μάλλον το αρχαιότερο κείμενο - μαρτυρολόγιο πού μας έχει διασωθεί και παρά τη μικρή του έκταση απέκτησε μεγάλη σημασία στη ζωή της Εκκλησίας. Ίσχυσε σαν πρότυπο για την τιμή των μαρτύρων, αββά ακόμη σ’αυτό διατυπώνεται ή «θεολογία του μαρτυρίου, την οποία ή Εκκλησία υιοθέτησε απόλυτα, κάνοντας την έτσι ζωή της, Παράδοση της»5. 

Ό συντάκτης του «Μαρτυρίου» Μαρκίων, καταγράφοντας τη θυσία του μάρτυρα, υπογραμμίζει ότι τα σχετικά με τόν Πολύκαρπο έγιναν όλα έτσι, ώστε να δείξει ό Κύριος στην Εκκλησία Του πώς πρέπει να είναι το μαρτύριο και ποια ή σημασία του: «σχεδόν γάρ πάντα τα προάγοντα έγένετο, Ινα ήμϊν ό Κύριος άνωθεν επίδειξη το κατά το Ευαγγέλιον μαρτύρων»6.

«Το μαρτύριο γενικά είναι μίμηση του μαρτυρίου τοϋ Κυρίου, αββά κανείς δεν πρέπει να το επιζητεί. Το είσπηδητικό μαρτύριο καταδικάζεται. Οι βασανισμοί της μιας ώρας συνιστούν τη θύρα του παραδείσου. Ό μάρτυς πού οδεύει καρτερικά στο μαρτύριο του, έχει χαριτωθεί και μεταστοιχειωθεί εσωτερικά τόσο, ώστε να έχει τη θέα της αλήθειας, να βλέπει αγγέλους και ν' ακούει αισθητά τη φωνή του Θεού. 

Ή σημασία του μαρτυρίου δεν περιορίζεται σε μόνο το μάρτυρα, αλλ. εκτείνεται στους λοιπούς πιστούς και σ’ αυτούς ακόμη τους εθνικούς μέσω του παραδείγματος και του κηρύγματος. Ό μάρτυς δηλαδή την ώρα του βασανισμού του ή γενικά κατά τη διαδικασία του μαρτυρίου συχνά κηρύττει, όχι μόνο με την ομολογία της πίστεως του, αββά και με λόγους περί του αληθινού τριαδικού Θεού και της Εκκλησίας.

Το μαρτύριο έχει και άλλη σημασία για την Εκκλησία, βαθύτερη αυτή και πράγματι μυστηριακή. Εκπροσωπεί δύναμη στερεωτική, ενισχυτική, θεμελιωτική για την Εκκλησία. Είναι είδος αποκλειστικού και καρποφόρου εδάφους, επάνω στο όποιο μόνο αναπτύσσεται ή τοπική Εκκλησία. Απόδειξη ότι με πάθος ιερό οι πιστοί προσπαθούν να εξασφαλίσουν το λείψανο του μάρτυρα ή κάτι από τα προσωπικά του αντικείμενα (ενδύματα κλπ.). Εν τούτοις δεν συγχέουν: ή προσκύνηση ανήκει στο Θεό, ενώ στους μάρτυρες ή αγάπη και ή τιμή, διότι έγιναν μαθητές, μιμητές και είχαν κατ' εξοχήν την εύνοια του Κυρίου. 

"Έτσι τίθεται για πρώτη φορά και οριστικά ό θεμέλιος λίθος της διακρίσεως μεταξύ προσκυνήσεως του Θεού και τιμής των άγιων. (...) Ή Εκκλησία πανηγυρίζει λαμπροφόρα τους μάρτυρες της δεν τους πενθεί. Το μαρτύριο είναι ο στέφανος της και ή αυτοβεβαίωσή της, όπως το εκφράζει ή θεολογία του κειμένου "Μαρτυρίου του Αγίου Πολυκάρπου", πού έκτοτε είναι και θεολογία-Παράδοση της Έκκλησίας». 

Πηγή:  orthmad.gr