Άγρυπνοι απέναντι εις τους εχθρούς.

 

 

τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Ἡ ἐποχή μας εἶναι ἀνατρεπτική. Ἐπίσημοι φορεῖς, ἀλλὰ καὶ γνωστὰ πρόσωπα, ἐμφανίζουν τὸ μαῦρο ὡς ἄσπρο καὶ ἀποσιωποῦν τὰ ἀρνητικὰ στοιχεῖα τῆς κοινωνίας, γιὰ νὰ ὑπερτονίσουν τὰ «σπουδαῖα» ἔργα τῶν «χαρισματικῶν καὶ ταλαντούχων» ἀνθρώπων.

Ἐπαινοῦν ἐκείνους ποὺ δὲν ἔχουν ἦθος, ἀλλὰ παρουσιάζουν κάποιο ἔργο ποὺ ἐντυπωσιάζει. Ἡ ἀνυπαρξία κάθε ἀρετῆς, τοὺς ἀφήνει ἀδιάφορους. Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, δημιουργοῦνται παραδείγματα πρὸς μίμηση ἄνθρωποι βαθύτατα ἁμαρτωλοί, πονηροί, φιλοχρήματοι, ἄδικοι, φιλόσαρκοι, ἀκόμα καὶ ἐγκληματικοὶ τύποι, οἱ ὁποῖ­οι διεκδικοῦν τὴν προβολή τους στὸ λαὸ καὶ ἀπαιτοῦν τὸ χειροκρότημα γιὰ τὸ ἀνύπαρκτο ἢ τὸ μηδαμινὸ ἔργο τους.

Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ στὴν πλειονότητά τους δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἀρνοῦνται τὴν πίστη στὸ Θεὸ καὶ λατρεύουν τὰ πάθη τους καὶ τὰ ἔργα τους. Δὲν ξεχνοῦν ὅμως, ὅταν τοὺς δίνεται ἡ εὐκαιρία, νὰ ἐπικρίνουν τοὺς πιστούς, νὰ ἀμφισβητήσουν τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ συκοφαντήσουν τοὺς κληρικούς. Εἶναι κακοπροαίρετοι καὶ ἀδιάβαστοι περὶ τὰ ἐκκλησιαστικὰ θέματα. 

Ὡστόσο, τυπικὰ ἀνήκουν καὶ αὐτοὶ στὸ ποίμνιο τῆς Ἐκκλησίας καὶ πρέπει οἱ κληρικοὶ νὰ τοὺς προσέχουν, γιὰ νὰ μὴ δημιουργοῦν διάφορα προβλήματα εἰς βάρος τῶν ἁπλῶν πιστῶν. Νὰ μὴ τοὺς ἐμπιστεύονται καὶ νὰ μὴ τοὺς ἀναγνωρίζουν προσόντα καὶ ἱκανότητες. Πρέπει νὰ εἶναι ἄγρυπνοι καὶ νὰ ἔχουν πληροφορίες ἂν τυχὸν σχεδιάζουν κάτι εἰς βάρος τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἦταν ἀνήσυχος, ὅταν διαπίστωνε ὅτι διάφοροι ἐχθροὶ τῆς Ἐκκλησίας δραστηριοποιοῦνταν καὶ ἐπηρέαζαν τοὺς πιστούς, ὅπως ἦταν οἱ Ἰουδαῖοι, οἱ αἱρετικοὶ καὶ οἱ εἰδωλολάτρες (ὅλους αὐτοὺς τοὺς χαρακτήριζε «ἄγριους λύκους») καὶ προέτρεπε τοὺς ποιμένες καὶ τὸ ποίμνιο, νὰ βρίσκονται σὲ ἐγρήγορση, γιὰ νὰ ματαιώνουν κάθε ἐπίθεση. Μάλιστα χρησιμοποιοῦσε καὶ διάφορα παραδείγματα, γιὰ νὰ εἶναι πειστικὸς στὸ θέμα τῆς προετοιμασίας, προτοῦ νὰ γίνει ἡ «ἐπιδρομὴ τῶν λύκων».

Ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου εἶναι ἀριστοτεχνικός. Ἀνθολογοῦ­με λίγες σχετικὲς προτάσεις.

1. Παράδειγμα οἱ ποιμένες. «Ὅσο δὲν ὑπάρχει κίνδυνος κανενὸς θηρίου, οἱ ποιμένες ἀφήνουν παντελῶς ἐλεύθερα τὰ πρόβατα νὰ βόσκουν κι ἐκεῖ­νοι ξαπλωμένοι κάτω ἀπὸ κάποια βελανιδιὰ ἢ κάτω ἀπὸ κάποιο πεῦκο παίζουν τὴ φλογέρα τους. Ὅταν ὅμως ἀντιληφθοῦν ἐπιδρομὴ λύκων, γρήγορα, ἀφοῦ ρίξουν τὴ φλογέρα τους στὴν ἄκρη, ἁρπάζουν στὰ χέρια τους τὴ σφεντόνα καὶ ἐξοπλίζονται μὲ ρόπαλα καὶ πέτρες καὶ, ἀφοῦ σταθοῦν μπροστὰ στὸ κοπάδι τῶν προβάτων καὶ κραυγάσουν δυνατὰ γιὰ πολλὴ ὥρα, ἀπομακρύνουν πολλὲς φορὲς τὰ θηρία μὲ τὴ φωνή, πρὶν ἐκεῖνα ἐπιτεθοῦν».

2. Παράδειγμα οἱ γεωργοί. «Οἱ φίλεργοι γεωργοί, ὅταν γειτονεύουν μὲ χείμαρρο ποὺ παρασέρνει τὰ χωράφια τους, δὲν περιμένουν νὰ ἔρθει ἡ ἐποχὴ τοῦ χειμώνα, ἀλλὰ πολὺ πρὶν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ αὐτὴ περιφράσσουν τὶς ὄχθες, ὑψώνουν ἀναχώματα καὶ ἀνοίγουν τάφρους καὶ μὲ κάθε τρόπο προετοιμάζονται, γιὰ νὰ τὸν ἀντιμετωπίσουν. 

Γιατί ὅσο ὁ χείμαρρος ἡσυχάζει καὶ εἶναι ἤπιος, εὐκολότερα κάνουν τὶς ἐργασίες αὐτές, ὅταν ὅμως αὐξάνουν τὰ νερὰ καὶ τρέχουν μὲ πολλὴ ὁρμή, δὲν εἶναι εὔκολο νὰ τὸν πλησιάσουν, ὅπως πρῶτα. Γι’ αὐτὸ μπροστὰ ἀπὸ πολὺ χρόνο προλαβαίνουν τὶς πλημμύρες του, μὲ τὸ νὰ ἐπινοοῦν κάθε ἀνασχετικὸ μέσο.

Ἐπίσης καὶ οἱ θεριστές, πολλὲς μέρες πρὶν ἀρχίσει ὁ θερισμός, ἀκονίζουν τὸ δρεπάνι, προετοιμάζουν τὸ ἁλώνι, τὰ βόδια, τὸ ἁμάξι καὶ ὅσα ἄλλα χρησιμεύουν σ’ αὐτοὺς γιὰ τὸ θερισμό.

3. Παράδειγμα οἱ στρατιῶτες. «Πρὶν ἀκόμα νὰ ἔρθει ἡ ὥρα τῆς μάχης, ἀποστιλβώνουν τὸ θώρακα, ἐπιθεωροῦν τὴν ἀσπίδα, ἑτοιμάζουν τὰ χαλινάρια καὶ ταΐζουν μὲ πολλὴ φροντίδα τὰ ἄλογα καὶ ὅλα τὰ τακτοποιοῦν καλά».

4. Παράδειγμα οἱ ναῦτες. «Προτοῦ καθελκύσουν τὸ σκάφος στὸ λιμάνι, ἐπιδιορθώνουν τὴν καρίνα (τὸ κατώτερο μέρος τοῦ σκελετοῦ τοῦ πλοίου), ἀνανεώνουν τὰ τοιχώματα, λειαίνουν τὰ κουπιά, ράβουν τὰ ἱστία καὶ εὐπρεπίζουν ὅλη τὴν ἄλλη κατασκευὴ τοῦ πλοίου».

Πολλὲς φορὲς οἱ ἐχθροὶ τοῦ ποιμνίου τῆς Ἐκκλησίας βρίσκονται ἐντὸς αὐτῆς. Εἶναι οἱ ἀνάξιοι κληρικοί, οἱ φιλόδοξοι ἐπίσκοποι καὶ οἱ ὑποκριτὲς λαϊκοί. Καὶ γι’ αὐτοὺς χρειάζεται ἐγρήγορση καὶ προετοιμασία, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζονται. Βέβαια, οἱ ἐσωτερικοὶ ἐχθροὶ εἶναι πιὸ σκληροί, γι’ αὐτὸ χρειάζεται γενναιότητα καὶ ἀποφασιστικότητα ἐκ μέρους τῶν ὑπευθύνων, δηλαδὴ τῶν ἐνάρετων ἐπισκόπων καὶ κληρικῶν.