Άγιος Κωνσταντίνος ο ευσεβής οραματιστής.

 

 

Ο άγιος Κωνσταντίνος ήταν αυτός που έφερε την ανθρωπιά στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Εκείνος έθεσε, για πρώτη φορά, τέρμα στην κρατική κτηνωδία, και αγωνίστηκε για να κάνει σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο τον κόσμο όπως τον θέλει ο Χριστός.

Για παράδειγμα:

• Απαγόρευσε τις μονομαχίες, που έως τότε ήταν η καθημερινή διασκέδαση των Ρωμαίων.

• Απαγόρευσε πολύ αυστηρά την θανάτωση παιδιών από τους γονείς, καθώς και την έκθεση βρεφών για να πεθάνουν. Πρώτα αυτά ήταν επιτρεπτά.

• Απαγόρευσε να θανατώνουν ή να βασανίζουν τα αφεντικά τους δούλους τους. Επίσης ενθάρρυνε και προώθησε την απελευθέρωση των δούλων.

• Προστάτεψε το απαραβίαστο του ανθρωπίνου προσώπου, απαγορεύοντας το μαρκάρισμα των καταδίκων στο πρόσωπο (μέχρι τότε έτσι γινόταν).

• Θέσπισε το δικαίωμα των καταδίκων να βλέπουν φως, να έχουν υγιεινό κελλί και να πηγαίνουν έναν περίπατο κάθε μέρα.

• Επέβαλε να γίνονται οι δίκες και οι ανακρίσεις με δίκαιο και διαφανή τρόπο.

• Προτεραιότητά του (σχεδόν… “εμμονή”!) ήταν η προστασία των πιο αδύνατων (παιδιά, γυναίκες, ορφανά, χήρες, φτωχοί, χρεοφειλέτες), και με τους ποικίλους πρωτοφανείς και πρωτοποριακούς νόμους που εξέδωσε και με τις ακατάπαυστες υλικές φιλανθρωπικές ενέργειές του που έφθαναν στο σημείο της υπερβολής. Ήταν ο πρώτος κυβερνήτης στον κόσμο που εισήγαγε την Κοινωνική Πρόνοια, και μάλιστα σε πολύ μεγάλο βαθμό.

• Πλήρωνε τους στρατιώτες του για κάθε εχθρό που έπιαναν και δεν τον σκότωναν, για να σώσει τις ζωές όσο το δυνατόν περισσοτέρων αιχμαλώτων.

• Σταμάτησε τους διωγμούς κατά των Χριστιανών, αποκαθιστώντας όλους όσους είχαν ζημιωθεί κατά την διάρκειά τους (τους επιζώντες εννοείται), και θέσπισε το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας. Επιπλέον, επέβαλε την αργία της Κυριακής.

Δεν είναι τυχαίο και ότι οι εχθροί του (Ιουλιανός ο Παραβάτης, Σέξτος Αυρήλιος Βίκτωρ, Ζώσιμος) τον κατηγορούσαν και για την υπερβολική γενναιοδωρία του με τις φιλανθρωπικές του «σπατάλες»!

Ο δωδεκαθεϊστής αρχαίος ιστορικός Ευτρόπιος γράφει: «Αφού τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο, κατέρριψε και τους Γότθους σε διάφορες περιστάσεις, παρέχοντάς τους ειρήνη επιτέλους, και αφήνοντας στις συνειδήσεις των βαρβάρων μια δυνατή ανάμνηση της καλοσύνης του... 

Ο θάνατος του Κωνσταντίνου προβλέφθηκε από ένα αστέρι με μια ουρά, η οποία έλαμψε για πολύ, εξαιρετικού μεγέθους, που οι Έλληνες αποκαλούν κομήτη. Εγγράφτηκε επάξια μεταξύ των θεών.» (Historiae Romanae Breviarium ab urbe condita Χ, 7-8). Και είναι αξιοσημείωτο ότι, ενώ επαινεί τον άγιο Κωνσταντίνο, μιλάει άσχημα για τους γιους του που τον διαδέχτηκαν (Χ, 9). Άρα δεν ήταν κόλακας.

Έμεινε στη συνείδηση όλου του λαού ως πραγματικά «Μέγας», ενώ, για όσους ήταν Χριστιανοί, και ως άγιος. Οι μόνοι που τον μισούσαν και είχαν, αναγκαστικά, κάτι να πουν εναντίον του, ήταν οι άρρωστοι νοσταλγοί του απάνθρωπου ειδωλολατρικού status quo, που επιτέλους εκείνος ανέτρεψε, και γενικότερα οι πολέμιοι της Εκκλησίας και του θαυμάσιου ρωμαίικου κοινωνικού, οικονομικού, πολιτιστικού κλπ μοντέλου.

Ο άγιος Κωνσταντίνος ήταν «ο εν βασιλεύσιν απόστολος», όπως τον χαρακτηρίζει και ένα τροπάριο της εορτής του. Είναι το τελειότερο πρότυπο ηγεμόνα και μεγάλος δάσκαλος για όλες τις εποχές.

(† π. Γεώργιος Μεταλληνός)