Ιωάννης Φουρτούνας
Όταν ο βασιλιάς Ηρώδης πληροφορήθηκε από τους μάγους ότι γεννήθηκε ο Χριστός, τους ζήτησε, όταν τον βρουν, να τον ενημερώσουν για να πάει δήθεν να τον προσκυνήσει.
Στην πραγματικότητα όμως ήθελε να τον αφανίσει..
Γι’ αυτό και ένας άγγελος ειδοποίησε τον Ιωσήφ να παραλάβει το παιδίον και την μητέρα αυτού και να αναχωρήσει για την Αίγυπτο, ίνα πληρωθεί η γραφή η λέγουσα «Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου», (Ματθ. 2,15).
Η επιλογή της Αιγύπτου έγινε λόγω του ότι ήταν εκτός της δικαιοδοσίας του Ηρώδη, αλλά και διότι ήταν προσβάσιμη μέσω των καθιερωμένων εμπορικών δρόμων, αλλα και για την μεγάλη ιουδαϊκή παροικία σε αυτήν.
Μετά από διαφόρους σταθμούς που κατά την τοπική παράδοση έκαμαν κατά τη διαδρομή τους, βρήκαν φιλοξενία στην αρχαία πόλη της Βαβυλώνος όπου και υπάρχει έως σήμερα το σπήλαιον της διαμονής τους στην χώρα του Νείλου.
Σύμφωνα με τις πρώιμες χριστιανικές παραδόσεις το Θείον Βρέφος, η μητέρα Αυτού, ο Ιωσήφ και ο αδελφόθεος Ιάκωβος ταξίδεψαν σε 26 τοποθεσίες στην Αίγυπτο και έμειναν στη χώρα του Νείλου για τρία χρόνια, έξι μήνες και δέκα ημέρες.
Από τα βορειοανατολικά σύνορα του Σινά διέσχισαν το εύφορο Δέλτα του Νείλου και πέρασαν από την έρημο της Νιτρίας καταλήγοντας στην καρδιά της κεντρικής Αιγύπτου, όπου ήταν η πόλη της Βαβυλώνος.
Η σωτήριος αυτή πορεία αυτή έχει τις θεϊκές και τις γεωγραφικές της συντεταγμένες, πιστοποιούμενες με διαχρονικές αρχιτεκτονικές και εκκλησιαστικές μαρτυρίες, ως και με ιστορικά τεμένη και πρωτοχριστιανικούς ναούς.
Οι στάσεις αυτής της ιεράς διαδρομής απετέλεσαν τους αρχαιολογικούς σταθμούς της θείας παρουσίας, όπου σύμφωνα με τις ανατολικές παραδόσεις διέμεινε η «Αγία Οικογένεια» επί ολίγον ή μακρύ χρονικόν διάστημα.
Σε κάθε σταθμό υπάρχει ένα αρχαίο τέμενος, ένας παμπάλαιος ναός στην μνήμη της Αγίας Οικογένειας, πηγές ιαμάτων και παμπάλαια αιωνόβια δέντρα, κάτω από τα οποία αναπαύθηκε το Θείο Βρέφος και η Μήτηρ Αυτού.
Επίσης, οι ιεροί τόποι κατά μήκος του ταξιδιού έγιναν χριστιανικά κέντρα λατρείας, άλλοτε με την ίδρυση εκκλησιών άλλοτε με την ανέγερση ιερών μονών, όπως η εκκλησία αγίου Σεργίου στο Κάιρο ή η Μονή Deir el-Muharraq στην Άνω Αίγυπτο.
Η 1η Ιουνίου, ημέρα αφιερωμένη στην Είσοδο του Χριστού στην Αίγυπτο, προσελκύει στους ναούς χριστιανούς και ετερόθρησκους, που συνεορτάζουν σε κοινές πολιτιστικές εκδηλώσεις με φεστιβάλ, θρησκευτικές τελετές και παραδοσιακές παραστάσεις.
Σήμερα ακόμη, οι προσκυνητές θέλοντας να τιμήσουν αυτή την ιερά περιοδεία ακολουθούν αυτήν ακριβώς την ιερή διαδρομή, διανύοντας τρεισήμισι χλμ. μέχρι την Άνω Αίγυπτο όπου θεωρείται ο τελευταίος σταθμός τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Φυγή στην Αίγυπτο είναι ένα θέμα πολύ δημοφιλές στην χώρα και ευλαβούνται πολύ αυτή την ιερά ανάμνηση της έλευσης του Θείου Βρέφους, ενώ οι τοπικές εκκλησίες την εορτάζουν με συρροή προσκυνητών.
Η πανήγυρη της Φυγής στην Αίγυπτο της «Αγίας Οικογένειας», η ανθοστόλιστος εορτή της Κυριακής Των Βαΐων, ως και η Εορτή της Παναγίας είναι από τις πιο σημαντικές εορτές και πανηγύρεις της τοπικής εκκλησίας.
Πρώτος σταθμός στο ταξίδι τους ήταν η Φάραμα, το αρχαίο Πηλούσιο, ανατολικά του σημερινού Πορτ Σάιντ, όπου στο σημερινό τέμενος θεωρείται ότι η πλάκα του βωμού χρησίμευε ως τόπος ανάπαυσης του Ιησού.
Από την παράκτια περιοχή η «Αγία Οικογένεια» κατευθύνθηκε προς την ενδοχώρα προς το Tel Basta κοντά στο σύγχρονο Ζαγαζίκ στο κέντρο του Δέλτα του Νείλου και με ίση απόσταση από το Κάιρο, όπου συνέβησαν δραματικά υπερφυσικά φαινόμενα.
Τα θεμέλια του ναού έτρεμαν και τα παγανιστικά είδωλα κατέρρευσαν με πάταγο, ενώ αναδύθηκε φρέσκο νερό από το άνυδρο έδαφος, παρέχοντας την δυνατότητα επιβίωσης, πηγή πολύτιμη που είναι ασφαλισμένη σήμερα με προστατευτικό φράγμα.
Δέκα χλμ από το Κάιρο βρίσκεται η Al Mahama, ο τόπος των τελετουργικών λουτρών.
Εδώ η Παναγία τέλεσε λουτρό για το Θείο Βρέφος σε νερά που αναδύονταν διά θαύματος, ενώ ένα οικοδόμημα του 12ου αι. περιβάλλει την ιερή κολυμβήθρα.
Όχι πολύ μακριά από την Al Mahama βρίσκεται η τοποθεσία γνωστή ως «Το πόδι του Ιησού» ένα εξαιρετικό λίθινο λείψανο που φέρει επάνω του το φυσικό αποτύπωμα του ποδιού του Ιησού και όπου γίνονται πολλά θαύματα.
Σε απόσταση 114 χλμ από το Κάιρο, το Wadi Natrun είναι ο τόπος και εκεί ανέβλυσε θαυματουργικό νερό από ένα έδαφος γεμάτο νιτρικά και αναθυμιάσεις, ενώ αργότερα γέμισε ο τόπος από χιλιάδες μοναχούς.
Στην περιοχή Ματαρίγια του Καΐρου, πιστεύεται ότι ένα αρχαίο δέντρο έκρυψε την Αγία Οικογένεια και την προφύλαξε από τον κίνδυνο, ενώ σε κοντινή απόσταση, ο Ιησούς ευλόγησε μια πηγή όπου πλύθηκε η Παναγία.
Στη συνέχεια η Παναγία έπλυνε τα σπάργανα και έριξε το νερό του πλυσίματος στο χώμα έτσι ένα αρωματικό φυτό βλάστησε στο μέρος εκείνο, με όμορφη μυρωδιά, το φυτό βάλσαμος ή φροξινάνθη.
Αυτό το δέντρο, ένα είδος παμπάλαιας συκομορέας, έπεσε και γκρέμισε τον τοίχο που το περιέβαλε ενώ το 1997 που επισκέφτηκα το προσκύνημα το είδα να είναι κατάξερο με ένα μικρό βλαστό σε ένα του σημείο μόνον.
Ο G. Eberc στο βιβλίο του Picturesque Egypt, του 1878 αναφέρεται στην μαρτυρία ενός ταξιδιώτη του 1672 που κάνει αναφορά στο δέντρο και λέει ότι οι μοναχοί στο Κάιρο του είπαν ότι πέθανε από γήρανση το 1656.
Του είπαν επίσης ότι το δέντρο ονομαζόταν «Το δέντρο της Παναγίας» και τον πήγαν σε ένα ιδιαίτερο μέρος, όπου του έδειξαν τα λείψανά του, που τα είχαν διατηρήσει από σεβασμό ως ένα πολύτιμο θησαύρισμα γι αυτούς.
Ένα φύλλο του δέντρου στη συλλογή του Norbert Schiller ήταν τυλιγμένο σε ένα χαρτί που έγραφε: Ένα κλαδί από τη συκιά γύρω από το Κάιρο, κάτω από την οποία αναπαύθηκαν η Παναγία και ο Άγιος Ιωσήφ κατά τη διάρκεια της φυγής τους προς Αίγυπτο».
Δυστυχώς πολλοί προσκυνητές από ευσέβεια απέκοπταν φύλλα και φλοιό και έγραφαν τα ονόματά τους για ευλογία, που διαβάζουμε σήμερα στους ξεραμένους κορμούς αιτία της ολοσχερούς καταστροφής του.
Δεν είναι σαφές τι ακριβώς είδος δέντρου ήταν, τα πρώτα αρχεία αναφέρουν το βαλσαμόδεντρο, επίσης ταξιδιώτες μιλούν για συκιά ή φοίνικα, ενώ το δέντρο που φυτεύτηκε το 1672 ήταν ένας πλάτανος.
Ο Βενετός περιηγητής Mariano Sanouto το 1321 μιλά για ένα φοίνικα που προσκυνούσε την Παναγία για να μαζέψει χουρμάδες από αυτόν και σηκωνόταν μετά ξανά, ενώ στην πηγή έπλυνε τα σπάργανα του Θείου Βρέφους η Παναγία.
Το προσκύνημα περιέχει μία σπηλιά, ένα πηγάδι και το δέντρο της Παναγίας, που είναι έως σήμερα διάσημο πολιτιστικό και θρησκευτικό ιερό για προσκυνητές και επισκέπτες από διάφορα μέρη από όλο τον κόσμο.
Η ονομασία Ματαρίγια προέρχεται από την ελληνική λέξη Μήτερ και οφείλεται στην παρουσία του δέντρου της Παναγίας, ενώ αργότερα η ονομασία του οικισμού ήταν Ezbet El Nakhl που σημαίνει «χωριό των χουρμάδων».
Η επόμενη στάση ήταν στην αρχαία Βαβυλώνα που ήταν στο σημερινό Παλαιό Κάιρο πριν υπάρξει η νέα πόλη, στην κρύπτη του αρχαίου ναού των Αγίων Σεργίου και Βάκχου που ανήκει σήμερα στην Κοπτική Εκκλησία.
Με βάση, όμως, τις ιστορικές μαρτυρίες και τις αρχαιότερες αποδείξεις το σπήλαιο της Αγίας Οικογένειας βρίσκεται στο ελληνορθόδοξο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου στο κοιμητήριο των Ρωμηών.
Εκεί κάτω από τον κοιμητηριακό ναό της
Παναγίας υπάρχει το αυθεντικό σπήλαιο με το πηγάδι που έως και σήμερα
χρησιμοποιείται για αγιασμό και ευλογία των πολυπληθών προσκυνητών
ετεροδόξων και ετεροθρήσκων.
Η
«Αγία Οικογένεια» έφυγε για την Άνω Αίγυπτο για περισσότερη ασφάλεια
πρώτα δυτικά στο Mαάντι και μετά με ένα ιστιοφόρο ξεκίνησαν το ταξίδι
τους κατά μήκος του Νείλου στις πόλεις Μίνια και Ασιούτ.
Εδώ εμφανίστηκε ο άγγελος για δεύτερη φορά στον Ιωσήφ και τον πληροφόρησε ότι ο βασιλιάς Ηρώδης απέθανε, ήταν πλέον ασφαλείς και μπορούν να επιστρέψουν χωρίς κανένα πρόβλημα ή κίνδυνο στην Παλαιστίνη.
Σε ανάμνηση της ανάβασης της «Αγίας Οικογένειας» κάθε χρόνο στην εορτή της μνήμης της «Φυγής στην Αίγυπτο» ο επίσκοπος της Άνω Αιγύπτου μπαίνει σε πλοίο και με την εικόνα ταξιδεύει συμβολικά προς τον νότο.
Το Υπουργείο Τουρισμού της Αιγύπτου εγκαινίασε επίσημα το Μονοπάτι της Αγίας Οικογένειας το 2022, δημιουργώντας συνδέσεις μεταξύ είκοσι πέντε καταγεγραμμένων σταθμών σε οκτώ κυβερνεία. Το καθορισμένο κύκλωμα προσκυνήματος περιλαμβάνει:
- Το καταγεγραμμένο θαυματουργό φαινόμενο της άνοιξης στην Τελ Μπάστα
- Την τετράδα των σωζόμενων αρχαίων μοναστηριών του Wadi El Natrun με τα εξαιρετικά μεσαιωνικά εικονογραφικά τους προγράμματα
- Το βοτανικό θαύμα της Ματαρίγια—το Δέντρο της Παναγίας δίπλα στις ιστορικές καλλιέργειες βαλσάμου
- Την εκκλησία Αγίου Σεργίου του Παλαιού Καΐρου, κατασκευασμένη πάνω από το τεκμηριωμένο υπόγειο καταφύγιο
- Το εκκλησιαστικό συγκρότημα του
Μαάντι στις όχθες του ποταμού, που στεγάζει τη θαυματουργή «Βίβλο» που
βρέθηκε να επιπλέει στα νερά του Νείλου το 1976
- Το απόκρημνο ιερό του Γκαμπάλ αλ-Τάιρ που διατηρεί το φερόμενο ως θεϊκό αποτύπωμα χεριού
Το ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας εορτάζει κάτ’ έτος την εορτή της Φυγής στην Αίγυπτο στις 26 Δεκεμβρίου και ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής προεξάρχει των εκδηλώσεων στο ναό της Παναγίας Ηλιουπόλεως.
Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’ σε μήνυμά του προς όλο τον κόσμο εν όψει των Χριστουγέννων από το Σπήλαιο του Θείου Βρέφους δήλωσε πρόσφατα μεταξύ άλλων το εξής:
«Η θεοβάδιστη χώρα της Αιγύπτου φιλοξένησε στα σπλάγχνα της τον μικρό Χριστό, για να έχει από τότε μέχρι σήμερα την ευλογία μίας μεγάλης και φιλόξενης χώρας, στην οποία η Υπεραγία Θεοτόκος, με τον ηγαπημένο της Υιό, τον Ιησού Χριστό, ήρθαν ως πτωχοί πρόσφυγες, από τα Ιεροσόλυμα στο Κάιρο».
Πηγή: romfea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου