Το Αίνιγμα του Πόνου και το Μεγαλείο της Πίστης: Το Πρόσωπο του Ιώβ στην Παλαιά Διαθήκη.

  

Στην άχρονη ερημιά της ανθρώπινης ύπαρξης, εκεί όπου ο πόνος αναμετριέται με την ελπίδα και η πίστη δοκιμάζεται από το απόλυτο σκοτάδι, αναδύεται μια μορφή που συγκλονίζει όσο και παρηγορεί: ο Ιώβ.
Δεν είναι απλώς μια βιβλική φιγούρα, αλλά ένα υπαρξιακό σύμβολο, ένα αρχέτυπο του ανθρώπου που στέκει απέναντι στην αβυσσαλέα σιωπή του Θεού.
Ο Ιώβ δεν είναι ήρωας με τη συμβατική έννοια· δεν πολεμά, δεν θριαμβεύει επί των εχθρών του, δεν σώζει έθνη.
Αντίθετα, καταποντίζεται!
Χάνει τα πάντα: περιουσία, παιδιά, υγεία και πάνω απ’ όλα, χάνει την εικόνα του Θεού ως δίκαιου ανταποδότη.
Και όμως, εντός αυτής της πτώσης, γεννιέται μια ανώτερη μορφή πίστης: όχι πια ως εμπορική συναλλαγή, αλλά ως μυστική αφοσίωση, ως εμπιστοσύνη άνευ ανταλλάγματος.
Ο Ιώβ είναι ο άνθρωπος που τολμά να σταθεί απέναντι στον Θεό και να φωνάξει: «Γνώρισέ μου γιατί με καταδικάζεις».
Η διαμαρτυρία του δεν είναι ασέβεια, αλλά βαθύτατη μορφή σχέσης.
Είναι η κραυγή ενός παιδιού που γνωρίζει ότι υπάρχει Πατέρας, ακόμη και όταν Εκείνος σωπαίνει.
Στο κέντρο του βιβλίου, πίσω από τους διαλόγους με τους φίλους του πρόσωπα της παλαιάς θεολογίας της ανταμοιβής, διαγράφεται μια νέα Θεολογία: ο Θεός δεν εξαντλείται στην ανθρώπινη λογική.
Είναι άναρχος, είναι μυστήριο, αλλά παραμένει Θεός.

Η απάντηση του Θεού από την καταιγίδα δεν αίρει το δράμα, δεν δίνει αιτιολόγηση, δεν προσφέρει παρηγορητική ψευδαίσθηση.
Είναι μια αποκάλυψη της θείας απεραντοσύνης, που δεν συνθλίβει τον Ιώβ, αλλά τον απελευθερώνει.
Δεν μαθαίνει το «γιατί», αλλά ενώνεται με το «Ποιος».
Κι αυτό είναι το θαύμα: ο Ιώβ δεν δικαιώνεται μόνο ηθικά δικαιώνεται οντολογικά.
Ξαναβρίσκει τον Θεό όχι ως σύστημα, αλλά ως παρουσία.
Η μορφή του Ιώβ, βαθιά ποιητική και υπαρξιακή, επηρέασε θεολόγους, φιλοσόφους και λογοτέχνες ανά τους αιώνες: από τον Δάντη και τον Κίρκεγκορ έως τον Καμύ και τον Έλιοτ.
Είναι η απόδειξη ότι η πίστη δεν είναι απάντηση αλλά διακινδύνευση, ότι το να πιστεύεις δεν σημαίνει να γνωρίζεις, αλλά να παραμένεις, να αντέχεις, να στέκεσαι «εν σκότει πίστεως» με ελπίδα φωτός.
Ο Ιώβ είναι ο αθώος που υποφέρει, ο άνθρωπος που παλεύει με τον Θεό και δεν απομακρύνεται. Το πρόσωπό του είναι καθρέφτης κάθε ανθρώπου που δοκιμάζεται και ταυτόχρονα, ελπίδα ότι και μέσα στη συντριβή μπορεί να υπάρξει συνάντηση, αποκατάσταση, λύτρωση.
Στο τέλος, η ζωή του δεν αποκαθίσταται απλώς, αλλά αγιάζεται.
Ίσως, τελικά, αυτό είναι το υπέρτατο μήνυμα του Ιώβ: ότι ακόμη κι όταν όλα έχουν χαθεί, ο διάλογος με τον Θεό δεν έχει τελειώσει.