Σχόλια στο Ευαγγέλιο της Κυριακής (Β΄Λουκά)

 

Το μεγαλείο της αγάπης

«Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως»

Με τη σημερινή ευαγγελική περικοπή, που είναι παρμένη από την επί του Όρους Ομιλία του Κυρίου, η Εκκλησία μάς παρωθεί προς την ενατένιση μιας μεγάλης αλήθειας, η οποία μπορεί να διαποτίζει όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής. 

Η αλήθεια που αποκαλύπτεται ως πραγματικότητα και δυνατότητα αληθινής ζωής, είναι ότι κριτήριο της αγάπης μας στο Θεό είναι το πρόσωπο του κάθε συνανθρώπου μας, του πλησίον μας.

Ακούσαμε κατ’ αρχήν τον Κύριο να μάς προτρέπει: «Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως». Δηλαδή όπως θέλετε να σάς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι έτσι να φέρεστε κι εσείς σ’ αυτούς.

Η δικαιοσύνη και η υπέρβαση

Μπορούμε να πούμε ότι η απόδοση των ίσων συνιστά και την αρχή της δικαιοσύνης. Με απλά λόγια, όταν θέλουμε να μάς αγαπούν οι άλλοι έτσι και εμείς θα πρέπει να αγαπούμε τους συνανθρώπους μας. Αυτό επιβάλλει η δικαιοσύνη, έστω στην στοιχειώδη εφαρμογή της. Εάν δεν θέλουμε να μας αδικούν ούτε κι εμείς πρέπει να τους αδικούμε. Αυτή την αρχή τη συναντούμε στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης και συνιστά έκφραση μιας γενικότερης κοινωνικής αντίληψης.

Ο Χριστός όμως μέσα από την όλη παιδαγωγική του προσέγγιση προχωρεί πολύ πιο πέρα σε μια βαθύτερη προσέγγιση των πραγμάτων, τονίζοντας τη μεγάλη σημασία της αγάπης. Και ακριβώς, μέσα από την αλήθεια του Ευαγγελίου μπορούμε να διαπιστώσουμε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η αγάπη είναι εκείνη που υπερβαίνει την ανθρώπινη δικαιοσύνη. Με άλλα λόγια, η δικαιοσύνη καταξιώνεται στο βαθμό που μπορεί να εκφραστεί με την έννοια της αγάπης. 

Με τη δυναμική της φθάνουμε σε τέτοια ύψη, όπου μπορούμε να αγαπούμε ακόμη και τους εχθρούς μας. Όταν μισούμε αυτόν που μας αγαπά, αυτό μπορεί να θεωρηθεί σαν μια παρά φύση κατάσταση. Όταν αγαπούμε αυτόν που μας αγαπά, αυτό εντάσσεται μέσα στη σφαίρα του φυσικού για την ανθρώπινη λογική. Το να αγαπούμε όμως αυτόν που μας εχθρεύεται, μας καταδιώκει και μας κυνηγά, αυτό δεν  μπορεί παρά να θεωρείται σαν μια υπέρ φύση ζωή. Σ΄ αυτή λοιπόν τη ζωή μάς οδηγεί η αγάπη του Κυρίου μας. 

Ο ίδιος ο Χριστός τονίζει: «Και αν αγαπάτε εκείνους που σας αγαπούν τί σπουδαίο κάνετε; Και οι κακοί αγαπούν εκείνους που τους αγαπούν. Και αν κάνετε το καλό σ’  εκείνους που σας κάνουν καλό τί σπουδαίο κάνετε; Και οι κακοί το ίδιο κάνουν». Στη συνέχεια τονίζει ότι πρέπει να μοιάζουμε στο Θεό Πατέρα μας που είναι Οικτίρμων και αγαπά όλους τους ανθρώπους.

Επομένως, η δικαιοσύνη του Θεού ξεπερνά εκείνη των ανθρώπων και ταυτίζεται με την αγάπη και τη φιλανθρωπία. Την ταύτιση αυτή τονίζει πολύ εμφαντικά ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας μας Νικόλαος Καβάσιλας, ο οποίος αναφέρει ότι «δικαιοσύνην λέγοντες (εννοούμεν) την ενθεωρουμένην τοις μυστηρίοις σοφίαν του Θεού και φιλανθρωπίαν…». Αυτήν την δικαιοσύνη του Θεού εγκολπώθηκαν στη ζωή τους οι άγιοι της Εκκλησίας μας που λάμπουν στο Ορθόδοξο Χριστιανικό στερέωμα και καθοδηγούν εις πάσα την αλήθεια τη ζωή μας. 

Σήμερα μπορούμε να θυμηθούμε και τις άγιες μορφές που τιμά η Εκκλησία μας. Πρόκειται για τον Ρωμανό τον Μελωδό και τον Ανανία τον απόστολο. Με το ισχυρό παράδειγμά τους μας δίνουν τη δυνατότητα να ιχνηλατήσουμε διόδους αληθινής ζωής που παραπέμπουν στην αιώνια αγάπη του Κυρίου και Θεού μας. Γιορτάζει επίσης σήμερα η Εκκλησία την Αγία Σκέπη της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου.

Αγαπητοί αδελφοί, με τα επαναστατικά μηνύματα που μάς αποκαλύπτει η σημερινή περικοπή, τροφοδοτείται η ψυχή του ανθρώπου για να ακολουθήσει την πραγματική δικαιοσύνη του Θεού και όχι εκείνη των ανθρώπων που διαπιστώνουμε ιδιαίτερα σήμερα ότι προάγει την αδικία στη βάση του δικαίου των ισχυρών της γης. Στην προοπτική αυτή η αναζήτηση της δικαιοσύνης κινείται στις συχνότητες της εντολής του Κυρίου μας «αγαπάτε τους εχθρούς υμών».

 

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος